Η έκρηξη των απολύσεων και αποχωρήσεων και η δυστοκία εύρεσης κατάλληλου προσωπικού σε πολλούς παραγωγικούς κλάδους, προβληματίζει την κυβέρνηση και «αμαυρώνει» την εικόνα της αγοράς εργασίας, η οποία – ταυτοχρόνως – εμφανίζει εκρηκτική άνοδο και των προσλήψεων.
Η διττή εικόνα της αγορά εργασίας απεικονίζεται στα στοιχεία του πληροφοριακού συστήματος ΕΡΓΑΝΗ για το επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2022 με βασικά στοιχεία την εκρηκτική άνοδο των προσλήψεων, αλλά και την ανησυχητική έξαρση των απολύσεων – αποχωρήσεων. Παρά ταύτα η ανεργία κατέγραψε νέα μείωση τον Ιούνιο φθάνοντας το 12,1%, ενώ τα υψηλά ποσοστά των προσλήψεων, οδήγησαν σε θετικό αποτέλεσμα τις ροές απασχόλησης του επτάμηνο του έτους.
Παρά ταύτα είναι φανερό ότι η αγορά εργασίας δεν έχει βρει ακόμη την ισορροπία της, και προς αυτή την κατεύθυνση συνηγορεί η τεράστια έλλειψη προσωπικού που παρατηρείται σε διαφόρους κλάδους της οικονομίας (όπως μεταποίηση, τουρισμός, κατασκευές κλπ.), την ώρα που η ανεργία παραμένει σε υψηλά επίπεδα και η προσφορά εργασίας θα έπρεπε να είναι υψηλή.
Σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας ManpowerGroup για το τρίτο τρίμηνο του 2022, οκτώ στους δέκα εργοδότες, δηλαδή το 78%, δυσκολεύονται να βρουν το κατάλληλο προσωπικό, εξαιτίας της έλλειψης εργαζόμενων με τις απαραίτητες δεξιότητες, ενώ μόλις το 20% καλύπτει εύκολα τις ανάγκες των επιχειρήσεών του.
Ταυτοχρόνως, έρευνα του ΣΕΒ δείχνει ότι πέντε παραγωγικοί κλάδοι της οικονομίας – πλην του τουρισμού – ταλαιπωρούνται από την έλλειψη προσωπικού. Οι τομείς με το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η μεταποίηση, ο τουρισμός, οι κατασκευές, οι επιχειρηματικές υπηρεσίες, η τεχνολογία – επικοινωνία, οι δραστηριότητες υγείας και κοινωνικής μέριμνας.
Τα στοιχεία
Σύμφωνα με τα στοιχεία του επταμήνου του έτους η εικόνα της αγοράς εργασίας περιλαμβάνει τα εξής: μεγάλη άνοδο των προσλήψεων κατά 34,11%, αλλά και ταυτόχρονη έκρηξη των απολύσεων – αποχωρήσεων κατά 43,9%. Για την περίοδο Ιανουάριος – Ιούλιος 2022, οι αναγγελίες προσλήψεων ανήλθαν στις 1.719.989 έναντι 1.282.489 το ίδιο διάστημα του 2021. Και οι αποχωρήσεις έφτασαν τις 1.449.798, έναντι 1.007.484 το προηγούμενο έτος.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σε μεγάλο βαθμό η αύξηση των απολύσεων αποδίδονται στην λήξη των μέτρων για την πανδημία, τα οποία περιείχαν ειδική προστασία για τους εργαζόμενους και τις θέσεις απασχόλησης.
Παρά ταύτα το ισοζύγιο των ροών μισθωτής απασχόλησης το επτάμηνο είναι θετικό και διαμορφώνεται στις 270.191 θέσεις εργασίας. Η αύξηση της απασχόλησης αντανακλά την αυξημένη ζήτηση στον τουρισμό και στην εστίαση μετά τη διετή καθίζηση, εξαιτίας της πανδημίας.
Οι ελλείψεις
Ο τουριστικός τομές ανέδειξε το πρόβλημα των ελλείψεων προσωπικού, καθώς η φετινή τουριστική περίοδος ξεκίνησε με 55.000 θέσεις εργασίας κενές. Ωστόσο οι εργοδοτικοί φορείς κρούουν το κώδωνα του κινδύνου αφού ελλείψεις παρατηρούνται και στους παραγωγικούς κλάδους: της μεταποίησης, των κατασκευών, στις επιχειρηματικές υπηρεσίες, στις υπηρεσίες τεχνολογίας – επικοινωνίας και στις δραστηριότητες σχετικές με την ανθρώπινη υγεία και την κοινωνική μέριμνα.
Έρευνα του ΣΕΒ δείχνει ότι σε κλαδικό επίπεδο οι ελλείψεις εντοπίζονται κυρίως στην μεταποίηση όπου καταγράφεται ένα χάσμα της τάξης του 5-6%. Ειδικά για την μεταποίηση η σύγκριση με τον ευρωπαϊκό νότο είναι αποκαλυπτική. Δείχνει μεγάλα κενά απασχόλησης στην μεταποίηση στη χώρα μας που φτάνουν το 7,4% σε σύγκριση με την Πορτογαλία, το 6% σε σύγκριση με την Ιταλία, το 3% σε σύγκριση με την Ισπανία. Ανάλογα κενά υπάρχουν και στις επιχειρηματικές υπηρεσίες και τις υπηρεσίες τεχνολογίας.
Από αναλύσεις του ΣΕΒ προκύπτουν ορισμένα επαγγέλματα – ειδικότητες, με υψηλή ζήτηση, στα οποία, ωστόσο, οι επιχειρήσεις δυσκολεύονται να βρουν κατάλληλο προσωπικό. Επαγγέλματα υψηλής ζήτησης στους κλάδους της Μεταποίησης, των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνίας (ΤΠΕ), της Ενέργειας, των Logistics είναι:
Τεχνικός εφαρμογών πληροφορικής. Τεχνικός δικτύων και τηλεπικοινωνιών. Τεχνικός ηλεκτρονικών υπολογιστών. Στέλεχος υπηρεσιών εφοδιαστικής αλυσίδας. Ηλεκτρολόγος παραγωγής. Τεχνικός συντήρησης βιομηχανικών εγκαταστάσεων. Τεχνικός αυτοματισμού. Χειριστής βιομηχανικών εγκαταστάσεων, μηχανημάτων και εξοπλισμού. Χειριστές μηχανημάτων έργου. Τεχνίτης μετάλλου. Τεχνίτης επεξεργασίας τροφίμων.
Πού οφείλονται οι ελλείψεις
Πέραν των ελλείψεων κατάλληλα καταρτισμένου προσωπικού, τα τελευταία χρόνια παρατηρούνται και τρείς νέες τάσεις στην αγορά εργασίας που συμβάλλουν στη μη αποδοχή προσφερόμενων θέσεων εργασίας.
Πρόκειται για τη «μεγάλη παραίτηση», τη «φτώχεια στην εργασία» και τη σύνδεση προσωπικής και επαγγελματικής ζωής, που γνώρισαν ιδιαίτερη «άνθηση» εν μέσω πανδημίας. Τι είναι οι συγκεκριμένες τάσεις που καταγράφουν υψηλά ποσοστά κυρίως στους νέους;
Η μεγάλη παραίτηση: Ένας στους τρεις νέους προτιμά να μείνει χωρίς δουλειά εάν η προτεινόμενη εργασία δεν καλύπτει συγκεκριμένες ανάγκες (μισθούς κλπ), ενώ το 74% των Ελλήνων εργαζομένων είναι ανοιχτοί σε νέες ευκαιρίες απασχόλησης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είναι ευχαριστημένοι από την εταιρεία που εργάζονται αυτό το διάστημα. Σημειωτέον ότι η φετινή τουριστική σεζόν ξεκίνησε με περισσότερες από 55.000 θέσεις εργασίας κενές.
Η «φτώχεια στην εργασία»: Ο δείκτης αυτός απεικονίζει το ποσοστό του κινδύνου φτώχειας στην εργασία αποτυπώνει το ποσοστό των απασχολουμένων που έχουν ισοδύναμο διαθέσιμο εισόδημα κάτω από το όριο του κινδύνου φτώχειας. Το 15% των νέων έως 25 ετών διατρέχουν αυτόν τον κίνδυνο.
Η σύνδεση προσωπικής και επαγγελματικής ζωής: πρόκειται για μία αναδυόμενη τάση, ιδιαίτερα στις νεότερες γενιές, που συνδέει την προσωπική με την επαγγελματική ζωή, με το 59% να θέτει ως βασική του προτεραιότητα την προσωπική του ζωή έναντι της επαγγελματικής
