«Φωτιές» άναψαν οι αναφορές ΜΜΕ στην Ταϊβάν που έφεραν την Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, Νάνσι Πελόζι, να επισκέπτεται τη χώρα την Τρίτη (2/8), πραγματοποιώντας διανυκτέρευση στην Ταϊπέι στο πλαίσιο περιοδείας της στην Ασία.
Ο Λευκός Οίκος, από την πλευρά του, επέλεξε τη «σιγή ιχθύος» αναφορικά με το ενδεχόμενο επίσκεψης της προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων στην Ταϊβάν: Δεν επιβεβαιώνει – αλλά ούτε και διαψεύδει – τις αναφορές ταϊβανέζικων μέσων ενημέρωσης ότι «κλείδωσε» η άφιξή της στην Ταϊπέι την Τρίτη (2/8).
Ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν ισχυρίστηκε ότι δεν γνωρίζει τις προθέσεις της Πελόζι, σημειώνοντας παράλληλα ότι τυχόν πρωτοβουλία της να επισκεφθεί την Ταϊβάν αποτελεί εξ ολοκλήρου «προσωπική της απόφαση». Την ίδια ώρα, όμως, ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας τόνισε πως η Ουάσινγκτον αναμένει από το Πεκίνο να αντιδράσει με υπευθυνότητα και να μην εμπλακεί σε ενέργειες που θα κλιμακώσουν την ένταση εάν τελικά η Νάνσι Πελόζι επισκεφθεί την Ταϊβάν.
«Άγνοια» για το εάν η πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων επισκεφθεί την Ταϊβάν, δήλωσε και ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου για θέματα Εθνικής Ασφαλείας Τζον Κέρμπι. «Δεν θα τσιμπήσουμε το δόλωμα, ούτε θα εκφοβιστούμε», υποστήριξε και συμπλήρωσε πως δεν έχει αλλάξει τίποτα στην αμερικανική πολιτική για την Ταϊβάν.
Μία από τις εφημερίδες της Ταϊβάν, η Liberty Times, ανέφερε ότι η Πελόζι είναι προγραμματισμένο να επισκεφθεί το κοινοβούλιο της Ταϊβάν την Τετάρτη (3/8), προτού συνεχίσει την περιοδεία της στην Ασία. Το υπουργείο Εξωτερικών της Ταϊβάν, ωστόσο, δήλωσε ότι δεν σχολιάζει τις αναφορές για τα ταξιδιωτικά σχέδια της Πελόζι.
Οργή από Κίνα
Οι πληροφορίες για την πρόθεση της Πελόζι να επισκεφθεί το νησί έχουν προκαλέσει την οργή της Κίνας, που το θεωρεί δικό της έδαφος και έχει διαμηνύσει πως δεν θα διστάσει ακόμη και να το καταλάβει δια της βίας προκειμένου να το θέσει υπό τον πλήρη έλεγχό της. Οι περίπου 23 εκατομμύρια κάτοικοι της Ταϊβάν ζουν επί χρόνια με την πιθανότητα μιας κινεζικής εισβολής, αλλά η απειλή αυτή έχει αυξηθεί επί της προεδρίας του Σι Τζινπίνγκ.
Οι ΗΠΑ έχουν επιλέξει να διατηρούν μια πολιτική «στρατηγικής ασάφειας» για το αν θα επενέβαιναν στρατιωτικά σε περίπτωση κινεζικής εισβολής. Παρότι στο διπλωματικό επίπεδο δεν αναγνωρίζουν την ανεξαρτησία της Ταϊβάν, στηρίζουν τη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση της Ταϊβάν και αντιτίθενται σε οποιαδήποτε βίαιη αλλαγή καθεστώτος του αυτοδιοικούμενου νησιού.
Οι πρόεδροι ΗΠΑ και Κίνας είχαν την προηγούμενη εβδομάδα τηλεφωνική επικοινωνία σε ιδιαίτερα υψηλούς τόνους, κατά την οποία κυριάρχησαν οι διαφωνίες σχετικά με την Ταϊβάν, με τον Σι Τζινπίνγκ να προειδοποιεί τον Τζο Μπάιντεν να «μην παίζει με τη φωτιά».
Τα σενάρια για ενδεχόμενη επίσκεψη της Πελόζι στην Ταϊπέι έχουν συμπέσει με μια αύξηση της κινεζικής στρατιωτικής δραστηριότητας στην περιοχή, γεγονός που υπογραμμίζει πόσο έκρυθμη είναι η κατάσταση.
Στην κόψη του ξυραφιού η κλιμάκωση
Η ολοένα και επιδεινούμενη λεκτική αντιπαράθεση με πολεμικές ιαχές μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας για την Ταϊβάν «θα μπορούσε εύκολα να κλιμακωθεί», σύμφωνα διπλωμάτες σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Οι εντάσεις μεταξύ των δύο μεγαλύτερων υπερδυνάμεων του κόσμου αυξάνονται καθώς το Πεκίνο εντείνει τις απειλές. Και από τις Βρυξέλλες μέχρι το Παρίσι, οι αξιωματούχοι της ΕΕ είναι απρόθυμοι να σταθμίσουν τη διαμάχη δημόσια, ακόμη και όταν η Κίνα φλερτάρει ανοιχτά με τον κίνδυνο μιας στρατιωτικής αντιπαράθεσης με τις ΗΠΑ. Στο παρασκήνιο, Ευρωπαίοι διπλωμάτες παραδέχονται ότι υπάρχει σαφής κίνδυνος η κατάσταση να ξεφύγει από τον έλεγχο.
«Τα χειρότερα σενάρια μερικές φορές πραγματοποιούνται», δήλωσε ο Μπόρις Ρούγκε, αντιπρόεδρος της Διάσκεψης για την Ασφάλεια του Μονάχου, αναφέροντας ως παράδειγμα τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. «Οι Ευρωπαίοι θα έκαναν καλά να προετοιμαστούν για απρόοπτα, στηρίζοντας την Ταϊβάν ενώ παραμένουν σε στενή επαφή με το Πεκίνο και βοηθώντας στην αποκλιμάκωση».
Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ υπογράμμισε τη θέση του την περασμένη εβδομάδα κατά τη διάρκεια μιας τεταμένης συνομιλίας με τον Τζο Μπάιντεν. «Όσοι παίζουν με τη φωτιά θα χαθούν από αυτήν», δήλωσε ο Σι, σύμφωνα με το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας. «Ελπίζεται ότι οι ΗΠΑ θα έχουν ξεκάθαρη ματιά σχετικά με αυτό». Και το υπουργείο Άμυνας της Κίνας έχει προειδοποιήσει ότι «ο κινεζικός στρατός δεν θα μείνει ποτέ με σταυρωμένα τα χέρια» εάν προχωρήσει το ταξίδι της Πελόζι.
Η στάση των Ευρωπαίων
Η Βρετανία τάσσεται υπέρ του οπλισμού της Ταϊβάν, προειδοποιώντας ότι η Δύση δεν πρέπει να κάνει τα ίδια λάθη αποτυγχάνοντας να υπερασπιστεί τους Ταϊβανέζους όπως έκανε με την Ουκρανία. Η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Ανναλένα Μπέρμποκ περιέγραψε πρόσφατα την «αυτοπεποίθηση και πάνω απ’ όλα ισχυρή εμφάνιση της Κίνας» σε σχέση με την Ταϊβάν ως «μια παγκόσμια πρόκληση».
Δημοσίως, οι περισσότερες άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες είναι μέχρι τώρα πιο προσεκτικές στα σχόλιά τους. Όταν ρωτήθηκε για την απειλούμενη στρατιωτική απάντηση της Κίνας σε μια επίσκεψη της Πελόζι, το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών δεν έκανε κανένα σχόλιο.
Χαρακτηριστικά, διπλωμάτης της ΕΕ σημείωσε ότι η σιωπή σε αυτό το στάδιο είναι αναμενόμενη, δεδομένου ότι η Ταϊβάν θεωρείται κυρίως συμφέρον των ΗΠΑ, αλλά «η αντίδραση θα είναι διαφορετική αν τα λόγια γίνουν πράξη».
Ερωτηθείς εάν οι εντάσεις ανησυχούν για το ΝΑΤΟ, ανώτερος Ευρωπαίος διπλωμάτης σημείωσε: «Όχι ακόμα, αλλά θα μπορούσε εύκολα να κλιμακωθεί». Η «χειρότερη περίπτωση» θα αποσπούσε την αμερικανική προσοχή από την Ουκρανία στις εντάσεις με την Κίνα για την Ταϊβάν, είπε ο ανώτερος διπλωμάτης.
«Σε περίπτωση στρατιωτικής εισβολής, έχουμε καταστήσει πολύ σαφές ότι η ΕΕ, μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους της, θα επιβάλει παρόμοια ή και μεγαλύτερα μέτρα από αυτά που έχουμε λάβει τώρα κατά της Ρωσίας», δήλωσε πρεσβευτής της ΕΕ στην Κίνα, ο Χόρχε Τολέδο, όπως είπε ο ίδιος νωρίτερα αυτό το μήνα.
