Νέα κόντρα έχει ξεσπάσει μεταξύ των ξενοδόχων και των ιδιοκτητών καταλυμάτων που διατίθενται μέσω βραχυχρόνιων μισθώσεων. Αιτία αυτή τη φορά είναι το πρόγραμμα «Τουρισμός για όλους 2022», που είναι προϋπολογισμού 31 εκατ. ευρώ και προβλέπει την επιδότηση των τουριστικών δαπανών διαμονής τόσο για ξενοδοχεία όσο και για καταλύματα σε όλη τη χώρα.
Ωστόσο, ο ξενοδοχειακός κλάδος διαφωνεί με την ένταξη στο πρόγραμμα και των τουριστικών καταλυμάτων που διατίθενται μέσω Airbnb, με τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ) Γρηγόρη Τάσιο να κάνει λόγο για αθέμιτο ανταγωνισμό εις βάρος των νόμιμα αδειοδοτημένων επιχειρήσεων. Κατά το σκεπτικό του ξενοδοχειακού κλάδου, τα ξενοδοχεία λειτουργούν βάσει συγκεκριμένης νομοθεσίας, πρέπει να εξασφαλίζουν συγκεκριμένες αδειοδοτήσεις και να πληρούν ορισμένες προδιαγραφές, για τις οποίες ελέγχονται αυστηρά. «Πρόκειται για υποχρεώσεις που έχουν προβλεφθεί από την πολιτεία προκειμένου να διασφαλίζεται το επίπεδο των παρεχόμενων στους πελάτες τους υπηρεσιών βάσει της κατηγορίας του κάθε καταλύματος», σύμφωνα με τον κ. Τάσιο. Επίσης, κατά τον ίδιο, τα καταλύματα που διατίθενται μέσω Airbnb δεν πληρούν προδιαγραφές υγιεινής και ασφάλειας, ενώ δεν διασφαλίζονται ένα ελάχιστο επίπεδο παρεχόμενων υπηρεσιών, υγιεινής και ασφάλειας και συγκεκριμένες υποχρεώσεις (όπως ΦΠΑ, φόρος διαμονής, ασφάλιση στον ΕΦΚΑ και τέλος διαμονής παρεπιδημούντων).
Αντίστοιχες ήταν οι αντιδράσεις των ξενοδόχων και το 2020 όταν στο τότε πρόγραμμα «Τουρισμός για όλους» είχαν ενταχθεί καταλύματα βραχυχρόνιων ενοικιάσεων. Σύμφωνα, όμως, με τον αντίλογο, μόνο ένα πολύ μικρό κλάσμα από το σύνολο των αιτήσεων καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης εγκρίνεται και αφορά υποδομές που πληρούν τα κριτήρια που θέτει το πρόγραμμα.
Ωστόσο, ο πόλεμος ανάμεσα στα ξενοδοχεία και τα καταλύματα που διατίθενται μέσω Airbnb είναι διαρκείας. Οπως έχει ακόμη αναφέρει στην «Κ» ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) Γιάννης Ρέτσος, «η πολιτεία έχει ξεκάθαρα ορίσει τι είναι ξενοδοχείο και πώς λειτουργεί η βραχυχρόνια μίσθωση, και έχει και τους απαραίτητους ελεγκτικούς μηχανισμούς για να διασφαλίσει ότι η δημιουργία των νέων προϊόντων θα βοηθήσει τον υγιή ανταγωνισμό και θα είναι σε όφελος του καταναλωτή».
Τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργηθεί ένας πολύ μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων ενοικίασης κατοικιών και αυτοτελών δωματίων που λειτουργούν ως ξενοδοχεία υπό τον μανδύα των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Οπως τεκμηριώνεται επισήμως, υπάρχουν δεκάδες μεγάλες τέτοιες επιχειρήσεις ανά την επικράτεια, και ειδικά στις μητροπολιτικές περιφέρειες, που εκμεταλλεύονται ολόκληρα κτίρια με αυτόνομα δωμάτια που τα ενοικιάζουν σε ξένους ταξιδιώτες μέσα από ηλεκτρονικές πλατφόρμες τύπου Airbnb. Λειτουργούν, δε, ως ξενοδοχεία, χωρίς όμως να πληρούν τις απαιτούμενες φορολογικές και κανονιστικές υποχρεώσεις.
Το 2019 οι βραχυχρόνιες μισθώσεις δωματίων ή διαμερισμάτων που γίνονται από επαγγελματίες και όχι από μεμονωμένους ιδιώτες άγγιξαν σε αξία τα 500 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς αλλά και φορέων του τουρισμού. Μελέτη της Grant Thornton προσδιορίζει το μερίδιο των βραχυχρόνιων μισθώσεων στις συνολικές ταξιδιωτικές εισπράξεις (18,2 δισ. το 2019) στο 10%, ενώ έρευνα του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων κάνει λόγο για τζίρο που ξεπέρασε τα 2 δισ. ευρώ το 2019.
Από την πλευρά της η Ενωση Ξενοδόχων Αθηνών – Αττικής και Αργοσαρωνικού (ΕΞΑΑΑ) σημειώνει πως επί σειρά ετών «κρούει τον κώδωνα του κινδύνου» για τη λεγόμενη «φέρουσα ικανότητα» της Αθήνας σε τουριστικές κλίνες, για την ανάγκη τήρησης του μέτρου στην προσφορά τουριστικών κλινών, για το πλήθος των κοινωνικών προβλημάτων που έχουν προκύψει, για τον ήδη έντονο – αθέμιτο ανταγωνισμό που επικρατεί.
Πράγματι, η ραγδαία ανάπτυξη των επιχειρήσεων βραχυχρόνιων μισθώσεων έχει ενοχοποιηθεί και για το φαινόμενο του υπερτουρισμού αλλά και της εκτόπισης του τοπικού πληθυσμού από συγκεκριμένους προορισμούς υψηλής τουριστικής αξίας, όπως για παράδειγμα η Σαντορίνη. Εκεί κατά την τελευταία δεκαετία οι ξενοδοχειακές μονάδες έχουν αυξηθεί κατά μόλις 9% και τα δωμάτιά τους κατά 22% (λιγότερα από 1.500 επιπλέον ξενοδοχειακά δωμάτια), αλλά τα διατιθέμενα καταλύματα από πλατφόρμες τύπου Airbnb (οι οποίες συνεργάζονται αδιακρίτως και με επιχειρήσεις μαζικής διάθεσης ακινήτων, που λειτουργούν στην ουσία ως άτυπα ξενοδοχεία, και όχι μόνο με μεμονωμένους ιδιώτες) έχουν ξεπεράσει τα 3.350, αναφέρει σχετική μελέτη του πολεοδόμου μηχανικού Π. Βουλέλλη που έγινε για λογαριασμό του Δήμου Θήρας.
