«El pueblo unido jamás será vencido!» ή αλλιώς «Λαός ενωμένος, ποτέ ηττημένος»….Κάτι που δε φαίνεται να γνωρίζει ο Καστοριανός λαός που βρίσκει αφορμές για να είναι διαρκώς διχασμένος, (πολιτική, επαγγελματικοί/αθλητικοί κλάδοι κλπ), με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Τελευταία αφορμή στάθηκε η πρόταση του Μητροπολίτη για ανέγερση νέου ναού, στο Πάρκο Ολυμπιακής Φλόγας. Ναός ο οποίος θα έχει όνομα -έκπληξη (ίσως δε μιλάμε για έναν «προβλέψιμο» Ι.Ν. Αγίου Μηνά που όλοι πιστεύουμε) και θα αποτελεί -από την στιγμή που θα ανεγερθεί (μετά από αρχιτεκτονική μελέτη κλπ)- το νέο κόσμημα της πόλης μας-τουριστική attraction για τα λεωφορεία με ανάλογο target group που σταθμεύουν εκεί, σύμφωνα με τον εμπνευστή της. Η πρόταση περιλαμβάνει επίσης την ανέγερση ενός νέου σύγχρονου εκθεσιακού χώρου (αγνώστου μεγέθους) δίπλα ακριβώς στο Παρεκκλήσι.
Από την στιγμή που έγιναν δημοσίως γνωστές οι προθέσεις του Μητροπολίτη, ξεκίνησε στα social media ένα «τσουνάμι» αντιδράσεων και σχολίων που, αν μη τι άλλο, μάς βγάζει από τη μονοτονία των βαρετών (ειδησεογραφικά) ημερών στην περιοχή μας.
Από τη μία πλευρά, λοιπόν, βρίσκονται εκείνοι που δηλώνουν απόλυτα αρνητικοί σε αυτή την πρόταση και θεωρούν ότι ένας ακόμα ναός στην Καστοριά δεν είναι απαραίτητος την στιγμή που υπάρχουν δεκάδες άλλοι που χρειάζονται συντήρηση, ενώ ταυτόχρονα παραμένουν αναξιοποίητοι. Από την άλλη πλευρά, είναι εκείνοι που κρίνουν θετικά την πρόταση του Μητροπολίτη, με τα δικά τους επιχειρήματα.
Δεν γνωρίζουμε σε ποια πλευρά ανήκετε εσείς. Καθένας έχει την προσωπική του κριτική ικανότητα, ανάλογα με τη νοημοσύνη, με τα βιώματα, τις αξίες, την παιδεία, τις πεποιθήσεις, την κοινωνική του κατάσταση και άλλους πολλούς άλλους παράγοντες που δεν έχει νόημα να αναλύσουμε.
Το σίγουρο είναι ότι αν χρειάζεται ή δεν χρειάζεται έναν ακόμα ναό η περιοχή μας, είναι κάτι που μπορεί να κρίνει η τοπική Μητρόπολη, η οποία είναι και η υπεύθυνη για την κατασκευή, λειτουργία τους κλπ. Αν μπορεί να ικανοποιεί τον φιλανθρωπικό ρόλο της στην τοπική κοινωνία και αν υπάρχει το οικονομικό απόθεμα για να στηρίξει την ανέγερση και την συντήρηση ενός νέου ναού και φυσικά διαθέτει τον απαραίτητο χώρο…είναι πλέον θέμα αποφάσεων, οράματος και προτεραιοτήτων των εκπροσώπων της. Πότε ρωτήθηκε τόσα χρόνια, άλλωστε, η τοπική κοινωνία για την ανέγερση ή μη νέων ναών, για τις δαπάνες της εκκλησίας κλπ;
Κάποιος θα έλεγε ότι προέχει η δημιουργία του εκκλησιαστικού μουσείου που ακούμε εδώ και δεκαετίες στην περιοχή της Ομόνοιας, η αναβάθμιση του γηροκομείου, η αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας και των βυζαντινών/μεταβυζαντινών ναών, η προβολή/τουριστική προώθηση των μοναστηριών (πχ Παναγία Μαυριώτισσα, Μονή Αγίων Αναργύρων), η χορήγηση υποτροφιών σε άπορους μαθητές, η κατασκευή νέου νεκροταφείου, αλλά κάποιος άλλος θα έλεγε επίσης ότι ένας ναός ποτέ δεν περισσεύει, αφού φέρνει έσοδα όταν λειτουργεί και είναι ένας ακόμα τόπος προσευχής.
Ίσως είναι επιφανειακή και σχετικά αβάσιμη η θεωρία ότι ένας ναός στο σημείο που ζητείται θα αναβαθμίσει πολιτιστικά και αρχιτεκτονικά την είσοδο της πόλης (και την περιοχή) και ότι οι υπάρχοντες Ναοί είναι μακριά, κρυμμένοι στα στενά. Με την ίδια λογική, θα μπορούσε να χτιστεί κι ένα Καστοριανό αρχοντικό στο σημείο ως «πύλη» για την αρχιτεκτονική που θα βρει ο επισκέπτης χωρίς να είναι απαραίτητο να φτάσει μέχρι το Ντολτσό. Με την ίδια λογική, θα έπρεπε να χτιστεί ένα αρχαίο σκηνικό που παραπέμπει στην δυσπρόσιτη Ακρόπολη, στην είσοδο της «Αθηνών – Κορίνθου» και της «Αθηνών -Λαμίας». Η ουσία, όμως, είναι να διαχειριστούμε και να αναδείξουμε και αυτά που έχουμε, τα οποία βρήκαμε και θα αφήσουμε στις επόμενες γενιές στα ίδια ακριβώς σημεία.
Για εμάς θα αρκούσε- αρχικά,έστω- η πρόταση δημιουργίας ενός ξεχωριστού infokiosk με τουριστικές πληροφορίες για ειδικές «βυζαντινές» διαδρομές στα στενά της πόλης (με τη συνδρομή και μικρών δημοτικών λεωφορείων), με πληροφορίες για τις Λειτουργίες, ξεναγήσεις από εθελοντές και ανάδειξη των βυζαντινών/μεταβυζαντινών «διαμαντιών», με tour στα μοναστήρια του Νομού κ.α.
Εκείνο που προβληματίζει αρκετά και φαίνεται να δυναμιτίζει το κλίμα, είναι η επιμονή στην απαίτηση για δωρεάν παραχώρηση σημαντικού μέρους από το συγκεκριμένο (και μόνο) κεντρικό σημείο, αν και δεν ανήκει στην Μητρόπολη. Παρά τις πολλές και πρωτόγνωρες αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας. Επιμονή, ακόμα και σε μία ιδιαίτερη εκδήλωση για την τοπική κοινωνία, όπως ο εορτασμός του Προφήτη Ηλία, προστάτη της γουνοποιίας. Επιμονή που διχάζει και προβληματίζει την κοινωνία της Καστοριάς και σε καμία περίπτωση δεν προωθεί την ομόνοια. Και όπως όλοι θυμόμαστε, δεν είναι η πρώτη φορά που διχάζεται η τοπική κοινωνία για εκκλησιαστικά και θρησκευτικά θέματα. Ποιος ξεχνάει την κόντρα Μητρόπολης – Ιεράς Μονής Αγίων Αναργύρων, τον σταυρό στους Μανιάκους;
Νέος διχασμός μιας κοινωνίας που περνάει δύσκολα τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω ανεργίας και έλλειψης θέσεων εργασίας -κατάλληλων να ικανοποιήσουν και τη νέα γενιά που σπουδάζει και αποκτά πτυχία και εξειδίκευση, σε αντίθεση πχ με παλαιότερες γενιές που από τα θρανία έβρισκαν αμέσως θέση σε μια μηχανή γούνας, με ικανοποιητικότατες απολαβές. Μιας κοινωνίας που ζητά περισσότερα συσσίτια και κινδυνεύει να χάσει τα σπίτια της σε πλειστηριασμούς. Μιας κοινωνίας που ξενιτεύεται για επαγγελματικούς λόγους τα Καλοκαίρια, προκειμένου να βγάλει τον Χειμώνα και όσο κι αν θέλει δεν μπορεί (εκτός εξαιρέσεων) να στηρίξει «δίσκους» .
Μιας κοινωνίας που ζητά εναγωνίως έναν ηγέτη να της δώσει όραμα, ελπίδα, αισιοδοξία, προτάσεις και ρεαλιστικά σχέδια ανάπτυξης και εξέλιξης για το μέλλον. Διεξόδους. Αφορμές για να μην αφήσει τον τόπο που αγαπά. Η πολιτική δεν έχει καταφέρει να αναδείξει κάποιον, ακόμα, δυστυχώς.
Καθένας από τη θεσμική του θέση πρέπει να πασχίζει να κρατήσει ενωμένο τον κόσμο και να μην καλλιεργεί τον διχασμό. Να αφουγκράζεται την κοινή γνώμη και τα «θέλω» της και αν δεν είναι σε θέση να την πείσει για κάτι, να αντιλαμβάνεται πότε πρέπει να κάνει πίσω με τρόπο διακριτικό.
Μας εντυπωσιάζει η διάσταση που έχει πάρει το συγκεκριμένο θέμα. Θαρρείς και είναι το μόνο αμφιλεγόμενο σχέδιο που έχουμε ακούσει τελευταία. Πρωτόγνωρος ο τρόπος που αντιδρά η τοπική κοινωνία. Θαρρείς και ξύπνησε από έναν παρατεταμένο λήθαργο και βρήκε τον λόγο για αντίδραση ή υποστήριξη, ενώ έχει αφήσει άλλες προτάσεις να περάσουν ως ψιλά γράμματα (βλ. πολυδάπανη Σήραγγα Κλεισούρας). Εδώ που τα λέμε η πρόταση του Μητροπολίτη είναι, ακόμη, απλά μια πρόταση που ίσως και κάποιοι του δίνουν λόγους να επιμένει να πραγματοποιήσει ακριβώς με τον τρόπο που το έχει οραματιστεί. Η πρόταση όμως μπορεί και πρέπει να αξιολογηθεί από ειδικούς, με επιστημονικά επιχειρήματα και τεκμήρια και μετά να πάρει τον δρόμο της με όλες τις νόμιμες διαδικασίες.
Αναλογιστείτε πόσο σημαντικό ρόλο παίζουν τα social media στη μέχρι στιγμής εξέλιξη του θέματος και φυσικά τη δύναμη των ΜΜΕ.
Μήπως από όλη αυτή την ιστορία αξίζει να συνειδητοποιήσουμε τι θα μπορούσαμε να καταφέρουμε τόσα χρόνια αν αντιδρούσαμε τόσο δυναμικά (και παίρναμε θέση είτε θετική είτε αρνητική) σε κάθε πρόταση που μας ξένιζε και αφορούσε στο κοινό μας συμφέρον; Πόσο εποικοδομητικό για την κοινωνία θα ήταν αν καθένας που κατέχει κάποια μορφής εξουσία γνώριζε ότι μπορεί να βρει απέναντί του την κοινωνία, σε κάθε απόφαση και σε κάθε σχεδιασμό που κατά την γνώμη του αφορά στο κοινό καλό;
Η κοινωνία μας αλλάζει, ξυπνάει, μιλάει, φωνάζει…κι αυτό είναι ένα μεγάλο βήμα στην πρόοδο!
