Η σημασία του Πάρκου για την Εθνική Συμφιλίωση , η ανάπτυξη δραστηριοτήτων και η μετεξέλιξή του σε πυλώνα μελέτης της πρόσφατης ιστορίας μας, αλλά και ανάπτυξης της περιοχής, βασισμένη στην αξιοποίηση της ιστορίας και της φύσης, βρίσκει ένθερμους υποστηρικτές.
Έξι μήνες χρειάστηκε για να συγκεντρωθούν, μετά από την απαραίτητη σύμφωνη γνώμη, οι υπογραφές θεσμικών εκπροσώπων νυν και πρώην κάτω από το κείμενο του Υπομνήματος (κλικ υπόμνημα ΠΕΣ ), που ουσιαστικά βάζει τους βασικούς στόχους για την περεταίρω αξιοποίηση και μετεξέλιξη του Πάρκου Εθνικής Συμφιλίωσης (ΠΕΣ). Συναντήσεις και επικοινωνία με Πολιτικές Προσωπικότητες , με τους περιφερειάρχες Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου με εμπλεκόμενους δημάρχους νυν και πρώην ,πρώην Νομάρχες, κ.α.ήθελαν το χρόνο τους.
Για την δημοσιοποίηση- προβολή του υπομνήματος έχει συγκροτηθεί τιμητική Επιτροπή προερχόμενη από τους υπογράφοντες, που για λόγους και συμβολισμού ,τόσο του χώρου της εξέλιξης των ιστορικών γεγονότων, όσο και της σύνδεσης με το Πανεπιστήμιο της Δυτικής Μακεδονίας, συγκροτείται: από τον γράφοντα-οργανωτή της πρωτοβουλίας, τους δημάρχους Κόνιτσας Νεστορίου και Πρέσπας και ένα μέλος προερχόμενο από το πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Το Σάββατο 9/7 2022 ξαναζωντάνεψε η ελπίδα για την πολύπλευρη αξιοποίηση του ΠΕΣ στο Γράμμο.
Με την παρουσία του προέδρου της Βουλής το Ίδρυμά της για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία ξεκίνησε ένα νέο θεσμό «των Συναντήσεων» με πρώτη «Συνάντηση» και θέμα: «Σύνταγμα και Εξωτερική Πολιτική» αφιερωμένη στον αείμνηστο Φίλιππο Πετσάλνικο. Βρέθηκαν στην εκδήλωση και είχα την ευκαιρία να συναντηθώ με τον πρόεδρο κ. Τασούλα, να συζητήσουμε και να με εκπλήξει ευχάριστα, για τους στόχους που βάζει για το Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης καθώς και για τη συμφωνία του σε σχέση με το περιεχόμενο του Υπομνήματος, που του υποβλήθηκε πρόσφατα. Όπως δήλωσε ο πρόεδρος της Βουλής κατά το χαιρετισμό- έναρξη της εκδήλωσης: «Εμείς θα συνεχίσουμε εδώ αυτό που ξεκίνησε με μεγάλη διορατικότητα ο Φίλιππος Πετσάλνικος, θα συνεχίσουμε τις εκδηλώσεις. Οι φορείς της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Αυτοδιοίκησης της Δυτ. Μακεδονίας και των Ιωαννίνων, το κομμάτι κυρίως που γειτνιάζει με σας, δηλαδή της Κόνιτσας, μου έχουν ζητήσει με ένα εμπεριστατωμένο Υπόμνημα και μου έχουν προτείνει ενδιαφέρουσες ιδέες για το ζωντάνεμα αυτού του χώρου. Όλα αυτά θα τα ζυγίσουμε, θα μας βοηθήσουν στο να χαράξουμε τους νέους προσανατολισμούς μας και να είστε βέβαιοι ότι θα συμβάλουμε και εμείς με τις εκδηλώσεις μας εδώ, και τους συμβολισμούς που πρέπει να επιτελέσουμε, στον τελικό στόχο της Εθνικής Συμφιλίωσης, αυτής της ανηφορικής και δύσκολης πορείας. Είναι δύσκολο και ψυχολογικά και πολιτικά και κοινωνικά, αλλά δεν πρέπει να το εγκαταλείψουμε. Είδατε πόσοι Πρωθυπουργοί, πόσα ΦΕΚ έχουν ψηφιστεί για την Εθνική Συμφιλίωση και κάθε φορά κάτι υπολείπεται και κάθε φορά κάποιος από μας, αυτό που υπολείπεται πρέπει να το ξεπεράσουμε και πρέπει να συμβάλουμε σε αυτή τη γεφύρωση».
Ο σπόρος της πολύπλευρης αξιοποίησης έπεσε, οι προϋποθέσεις υπάρχουν, απομένει το ενδιαφέρον και η φροντίδα από τους άμεσα εμπλεκόμενους, εκτός Βουλής που δια στόματος του Προέδρου της δεσμεύτηκε .Οι Περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου καθώς και οι εμπλεκόμενοι Δήμοι, να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων.
Μία ευρεία σύσκεψη με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, σε συνεννόηση με τον Πρόεδρο της Βουλής και τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων στην προσπάθεια αυτή ,όπου ο καθένας θα αναλάβει το μερίδιο της ευθύνης του, είναι το πρώτο βήμα που πρέπει να ακολουθήσει.
Στρατάκης Γιάννης
π. Νομάρχης Φλώρινας
Περιφερειακός Σύμβουλος
Συνδυασμού «ΕΛΠΙΔΑ»
ΠΑΡΚΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗΣ (ΠΕΣ) ΓΡΑΜΜΟΥ
26-04-2022
ΥΠΟΜΝΗΜΑ
Προς τον Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων και Πρόεδρο του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και την Δημοκρατία κ. Τασούλα Κωνσταντίνο
(Με την παράκληση να διανεμηθεί στους Αντιπροέδρους και τα Μέλη του Δ.Συμβουλίου του Ιδρύματος).
Κοιν.: -Βουλευτές Δ. Μακεδονίας
-Περιφερειάρχες Δυτ. Μακεδονίας κ. Κασαπίδη Γ. ,Ηπείρου κ. Καχριμάνη Α.
-ΠΕΔ Δ. Μακεδονίας, Ηπείρου
-Πρυτανικές Αρχές Παν/μίων Δ. Μακεδονίας και Ιωαννίνων
Οι υπογράφοντες το παρόν Υπόμνημα θέλουμε με την ενέργειά μας αυτή να εκφράσουμε την υποστήριξή μας προς το Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης (ΠΕΣ) Γράμμου και την ανάγκη μετεξέλιξής του σε Κέντρο Μελέτης της Πρόσφατης Ελληνικής Ιστορίας που καλύπτει την περίοδο 1940-1949 στην περιοχή αυτή της Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου, με επίκεντρο τα ορεινά συγκροτήματα Γράμμου ,Βιτσίου, Β. Πίνδου και ευρύτερα.
Το ΠΕΣ, που από το 2011 μέχρι σήμερα υπάγεται στο «Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και την Δημοκρατία», ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του αείμνηστου Φιλίππου Πετσάλνικου που διετέλεσε Βουλευτής, Υπουργός, και Προέδρος της Βουλής των Ελλήνων, σε συνεργασία με τους Δήμους της Π.Ε. Καστοριάς.
Η εμπνευσμένη αυτή πράγματι προσπάθεια μπορεί ν ’ αποτελέσει τo έναυσμα για την ανάδειξη και αξιοποίηση συνολικά της ιστορικής εκείνης περιόδου στο σύνολο της Δυτικής Μακεδονίας και της Ηπείρου. Ιστορική περίοδος που έκλεισε με επίκεντρο το Γράμμο και το Βίτσι
αλλά εξελίχτηκε σε όλη την περιοχή, στο νότιο Γράμμο, στην Βόρεια Πίνδο, τις Πρέσπες ,το Μάλι Μάδι, την Μάχη της Φλώρινας, τα Γρεβενά, τον Βαθύλακο , στη μάχη της Κόνιτσας, στη Μουργκάνα, στη μάχη της Άρτας κ.α., με κατεστραμμένα χωριά που σβήστηκαν από το χάρτη, μαζί με την μαζική φυγή και τον αφανισμό τους τελικά.
Η ιστορική αυτή περίοδος δεν εξαντλείται μόνο στον Εμφύλιο, αλλά περιλαμβάνει και όσα προηγήθηκαν ξεκινώντας με το έπος της Αλβανίας το 1940 και στην συνέχεια την κατοχή και το έπος της ενωμένης Εθνικής Αντίστασης. Η μάχη στο Φαρδύκαμπο, η ελεύθερη Ελλάδα στον Πεντάλοφο και στο Επταχώρι και η δράση των ανταρτών και της Εθνικής αντίστασης στην ευρύτερη αυτή Περιοχή, οι εκτελέσεις και η πυρπόληση οικισμών (Πύργοι, Λέχοβο, Αετός , Κωσταράζι , Γέρμα, Κλαδοράχη, Ασπράγγελοι, Κεφαλόβρυσο κ.α.).
Ο διχασμός στον Εμφύλιο Πόλεμο απλά έφτασε στην κορύφωση ως αποτέλεσμα διεργασιών που καλλιεργήθηκαν κατά την διάρκεια της κατοχής, αλλά υπερκαλύπτονταν απέναντι στον κατακτητή κοινό εχθρό ,επομένως δεν είναι αποκομμένος όσων προηγήθηκαν σε αυτήν την ίδια ιστορική περίοδο κατά την οποία συγχρόνως ο Ελληνικός Λαός μεγαλουργούσε ενωμένος.
Όπως αναφέρεται στους σκοπούς του Ιδρύματος για το ΠΕΣ βασικοί στόχοι του είναι:
«να φέρει σε επαφή τους πολίτες με τη νεότερη και σύγχρονη ιστορία, καθώς και τον λαϊκό πολιτισμό της περιοχής
να αποτελέσει βήμα επιστημονικού διαλόγου, ένα κέντρο μνήμης και έρευνας της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας (με έμφαση στην τοπική ιστορία και την περίοδο του Εμφυλίου)
να καταγράψει την ιστορία της περιοχής και να βοηθήσει στον εντοπισμό και τη διάσωση ιστορικών τεκμηρίων
να λειτουργήσει ως σημείο συνάντησης ερευνητών, εκπαιδευτικών και πολιτών, καθώς και επιστημόνων από διάφορες χώρες
να απευθυνθεί ιδιαίτερα σε μαθητές, φοιτητές και εκπαιδευτικούς, μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα, σεμινάρια και εκδηλώσεις
να αναδείξει τον φυσικό πλούτο και την οικολογική σημασία του Γράμμου, καθώς και της ευρύτερης περιοχής.
Η συμφιλίωση αποτελεί ιδρυτικό στόχο του ΠΕΣ, όπως φανερώνει και το όνομά του. Η συμφιλίωση, όμως, δεν συνεπάγεται τη λήθη των δύσκολων και τραυματικών στιγμών της ιστορίας· αντίθετα, επιτυγχάνεται μέσα από την κατανόησή τους. Μακριά από εύκολες καταδίκες ή ωραιοποιήσεις, το ΠΕΣ επιδιώκει την κριτική προσέγγιση του παρελθόντος και του παρόντος, η οποία μπορεί να αποτελέσει αφετηρία γόνιμου αναστοχασμού (ιστορικού, κοινωνικού, πολιτικού) και διαλόγου μεταξύ επιστημόνων και πολιτών.»
Το Ίδρυμα της Βουλής και μπορεί και έχει το κύρος να διευρύνει το πεδίο δράσης του συμπεριλαμβάνοντας στην δραστηριότητά του το σύνολο αυτής της ιστορικής περιόδου (γιατί όχι και από αρχές του 20ου αιώνα που η περιοχή της Δ. Μακεδονίας ήταν το ιστορικό επίκεντρο της διαμάχης για το Μακεδονικό). Βασική προϋπόθεση για να γίνει αυτό είναι η ενίσχυση του ΠΕΣ με μόνιμο επιστημονικό προσωπικό και την ανάπτυξη ανάλογων υποδομών μεταξύ των οποίων και υλικές, που μπορούν να υλοποιηθούν μέσω αυτοδιοικητικών πόρων (π.χ ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης κ.α.).
Η διεύρυνση της περιόδου μελέτης από το Ίδρυμα της Βουλής θα συμβάλλει αποφασιστικά στην συνολική καταγραφή και αξιοποίηση της σύγχρονης ιστορίας μας ολοκληρωμένα. Έχουμε χρέος ως πολιτεία να διατυπώσουμε αυτή την ιστορία στα παιδιά μας ,στον επισκέπτη ,στο νέο που συνήθως αγνοεί πως πίσω από το φυσικό κάλος και τη γραφικότητα κρύβονται η ιστορική μνήμη και οι ιστορίες των ανθρώπων του κάθε τόπου.
Επί πλέον η αξιοποίηση της προσπάθειας αυτής μπορεί να δημιουργήσει μια νέα οικονομική δυνατότητα (ιστορικός τουρισμός, περιβαλλοντικός κ.α.) ,σε μία περίοδο που υπάρχει απόλυτη ανάγκη αξιοποίησης κάθε δραστηριότητας που μπορεί να συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη της Δυτικής Μακεδονίας και της Ηπείρου. Η
υλοποίηση επίσης ενός προγράμματος αντίστοιχου του «Πίνδος (2004)», θα συμβάλλει καθοριστικά στην ενοποίηση και στην προσβασιμότητα του ιστορικού αυτού χώρου.
Είναι μία νέα πρόκληση ,που όπως στην ανέγερση και καθιέρωση του ΠΕΣ , η Αυτοδιοίκηση 1ου και 2ου βαθμού σε συνεργασία με το Ίδρυμα της Βουλής, μπορούν να την αξιοποιήσουν λειτουργώντας παράλληλα και δημιουργώντας τις κατάλληλες υποδομές ανάδειξης, προσομοίωσης και τελικά επισκεψιμότητας στις περιοχές εξέλιξης των ιστορικών γεγονότων.
Ακολουθούν οι υπογραφές υποστήριξης του αιτήματος (εκπρόσωποι θεσμικών οργάνων, φορέων, φυσικών προσώπων):
