Βαριά η σκιά του στασιμοπληθωρισμού πάνω από τις οικονομίες… λέει ο οικονομολόγος Nouriel Roubini
Η τέλεια καταιγίδα είναι εδώ και ρίχνει βαριά τη σκιά του στασιμοπληθωρισμού σε οικονομίες και αγορές, σύμφωνα με τον διακεκριμένο οικονομολόγο και πρώην σύμβουλο του Λευκού Οίκου, επί προεδρία Bill Clinton, Nouriel Roubini, ο οποίος προβαίνει σε μια σειρά από τρομακτικές εκτιμήσεις για το 2022.
Όπως αναφέρει… η νέα πραγματικότητα με την οποία είναι αντιμέτωπες τόσο οι ανεπτυγμένες οικονομίες όσο και οι αναδυόμενες αγορές είναι οι υψηλές πληθωριστικές πιέσεις αλλά και η οικονομική επιβράδυνση.
Και ένα λόγος για την τρέχουσα στασιμοπληθωριστική περίοδο είναι μια σειρά κλυδωνισμών στις εφοδιαστικές αλυσίδες, που έχουν περιορίσει την παραγωγή και έχουν αυξήσει τα κόστη.
Φυσικά, τα παραπάνω δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία, λέει ο Roubini…
Η πανδημία του Covid-19 ανάγκασε πολλούς τομείς να «κλειδώσουν», διέκοψε τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και προκάλεσε μια επίμονη μείωση της προσφοράς εργασίας, ειδικά στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Στη συνέχεια ήρθε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η οποία ανέβασε τις τιμές στην Ενέργεια, στα βιομηχανικά μέταλλα, τα τρόφιμα και τα λιπάσματα.
Και τώρα, η Κίνα έχει διατάξει δρακόντεια lockdown για την Covid-19 σε μεγάλους οικονομικούς κόμβους όπως η Σαγκάη, προκαλώντας πρόσθετες διακοπές στην εφοδιαστική αλυσίδα και εμπόδια στις μεταφορές.
Για αρχή, υπήρξε μια υποχώρηση από την παγκοσμιοποίηση και μια επιστροφή σε διάφορες μορφές προστατευτισμού.
Αυτό αντανακλά γεωπολιτικούς παράγοντες και πολιτικά κίνητρα σε χώρες όπου μεγάλοι πληθυσμοί αισθάνονται «αφημένες».
Οι εντεινόμενες γεωπολιτικές εντάσεις και τα πλήγματα στην εφοδιαστική αλυσίδα που προκάλεσε η πανδημία είναι πιθανό «χτυπήσουν» τη μεταποίηση από την Κίνα και τις αναδυόμενες αγορές σε προηγμένες οικονομίες.
Είτε έτσι είτε αλλιώς, η παραγωγή θα κατανεμηθεί λανθασμένα σε περιοχές και χώρες υψηλότερου κόστους.
Η συνεχής πολιτική και οικονομική αντίδραση κατά της μετανάστευσης στις προηγμένες οικονομίες θα μειώσει επίσης την προσφορά εργασίας και θα ασκήσει ανοδικές πιέσεις στους μισθούς.
Για δεκαετίες, η ευρείας κλίμακας μετανάστευση περιόριζε την αύξηση των μισθών στις προηγμένες οικονομίες.
Όμως, αυτές οι μέρες φαίνεται να έχουν τελειώσει, επισημαίνει ο οικονομολόγος.
Ομοίως, ο νέος Ψυχρός Πόλεμος μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας θα επιφέρει ευρέως στασιμοπληθωριστικά αποτελέσματα.
Η σινοαμερικανική αποσύνδεση συνεπάγεται κατακερματισμό της παγκόσμιας οικονομίας, βαλκανοποίηση των αλυσίδων εφοδιασμού και αυστηρότερους περιορισμούς στο εμπόριο τεχνολογίας, δεδομένων και πληροφοριών – βασικά στοιχεία των μελλοντικών εμπορικών προτύπων.
Κλιματική αλλαγή
Η κλιματική αλλαγή, επίσης, θα είναι στασιμοπληθωριστική.
«Εξάλλου, οι έντονες περίοδοι ξηρασίας βλάπτουν τις καλλιέργειες, καταστρέφουν τις σοδειές και αυξάνουν τις τιμές των τροφίμων, όπως επίσης οι τυφώνες, οι πλημμύρες και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας καταστρέφουν τα κεφαλαιακά αποθέματα και διαταράσσουν την οικονομική δραστηριότητα» υποστηρίζει ο διακεκριμένος οικονομολόγος, προσθέτοντας:
«Κάνοντας τα πράγματα χειρότερα, η ενεργειακή μετάβαση, η πολιτική καταπολέμησης των ορυκτών καυσίμων και η απαίτηση επιθετικής απαλλαγής από άνθρακα οδήγησε σε ανεπαρκείς επενδύσεις σε δυναμικότητα με βάση τον άνθρακα πριν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας φτάσουν σε μια κλίμακα επαρκή για να αντισταθμίσουν τη μειωμένη προσφορά υδρογονανθράκων».
Υπό αυτές τις συνθήκες, είναι αναπόφευκτες οι απότομες αυξήσεις των τιμών της ενέργειας.
Και καθώς οι τιμές της ενέργειας αυξάνονται, ο «οικολογικός πληθωρισμός» θα χτυπήσει τις τιμές των πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται σε ηλιακούς συλλέκτες, μπαταρίες, ηλεκτρικά οχήματα και άλλες «καθαρές» τεχνολογίες.
Η δημόσια υγεία είναι πιθανό να αποτελέσει έναν άλλο παράγοντα επιβράδυνσης.
Λίγα έχουν γίνει για να αποτραπεί η επόμενη επιδημία ενώ ήδη γνωρίζουμε ότι οι πανδημίες διαταράσσουν τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και υποκινούν προστατευτικές πολιτικές, καθώς οι χώρες σπεύδουν να συσσωρεύσουν κρίσιμες προμήθειες σε τρόφιμα, φαρμακευτικά προϊόντα και εξοπλισμό ατομικής προστασίας.
Kυβερνοπόλεμο
Πρέπει επίσης να ανησυχούμε για τον κυβερνοπόλεμο, ο οποίος μπορεί να προκαλέσει σοβαρές διαταραχές στην παραγωγή, όπως έδειξαν πρόσφατες επιθέσεις σε αγωγούς και εταιρείες επεξεργασίας κρέατος.
Τέτοια περιστατικά αναμένεται να πολλαπλασιαστούν και να γίνονται ολοένα και πιο σοβαρά, προϊόντος του χρόνου.
Εάν οι εταιρείες και οι κυβερνήσεις θέλουν να προστατεύσουν τον εαυτό τους, θα χρειαστεί να ξοδέψουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, αυξάνοντας το κόστος, που θα μετακυλιστεί στους καταναλωτές.
Αυτοί οι παράγοντες θα προσθέσουν καύσιμο στη μηχανή των πολιτικών αντιδράσεων οι οποίες θα προκληθούν λόγω εισοδηματικών ανισοτήτων, αναγκάζοντας τις κυβερνήσεις να αυξήσουν τις δημοσιονομικές δαπάνες για τη στήριξη των εργαζομένων, των ανέργων, των ευάλωτων μειονοτήτων και των «αριστερών.
Οι προσπάθειες για την ενίσχυση του μεριδίου εισοδήματος της εργασίας σε σχέση με το κεφάλαιο, όσο καλοπροαίρετες κι αν είναι, συνεπάγονται περισσότερες διαμάχες στους χώρους εργασίας και μια σπείρα πληθωρισμού μισθών-τιμών.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία
Στη συνέχεια ο Roubini κάνει αναφορά στον πόλεμο της Ουκρανίας… ο οποίος σηματοδοτεί την επιστροφή της πολιτικής των μεγάλων δυνάμεων σε ένα παίγνιο μηδενικού αθροίσματος.
«Για πρώτη φορά μετά από πολλές δεκαετίες, πρέπει να λάβουμε υπόψη τον κίνδυνο στρατιωτικών συγκρούσεων μεγάλης κλίμακας που θα διαταράξουν το παγκόσμιο εμπόριο και την παραγωγή».
Επιπλέον, οι κυρώσεις που χρησιμοποιούνται για την αποτροπή και τιμωρία της ρωσικής επιθετικότητας είναι από μόνες τους στασιμοπληθωριστικές.
«Σήμερα, είναι η Ρωσία εναντίον της Ουκρανίας και της Δύσης.
Αύριο, θα μπορούσε να είναι το Ιράν που θα πυρηνικά, η Βόρεια Κορέα που εμπλέκεται σε μεγαλύτερο πυρηνικό χείλος ή η Κίνα που προσπαθεί να καταλάβει την Ταϊβάν.
Οποιοδήποτε από αυτά τα σενάρια θα μπορούσε να οδηγήσει σε θερμό πόλεμο με τις ΗΠΑ» γράφει ο Roubini.
Τέλος, η εργαλειοποίηση του δολαρίου ΗΠΑ – κεντρικό μέσο για την επιβολή των κυρώσεων – είναι επίσης στασιμοπληθωριστικός.
Όχι μόνο δημιουργεί σοβαρές τριβές στο διεθνές εμπόριο αγαθών, υπηρεσιών, εμπορευμάτων και κεφαλαίων, αλλά και ενθαρρύνει τους αντιπάλους των ΗΠΑ να διαφοροποιήσουν τα συναλλαγματικά τους αποθέματα μακριά.
Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η διαδικασία θα μπορούσε να αποδυναμώσει απότομα το δολάριο (καθιστώντας έτσι τις εισαγωγές των ΗΠΑ πιο δαπανηρές και τροφοδοτώντας τον πληθωρισμό) και να οδηγήσει στη δημιουργία περιφερειακών νομισματικών συστημάτων, βαλκανιοποιώντας περαιτέρω το παγκόσμιο εμπόριο και τη χρηματοδότησή του.
«Οι αισιόδοξοι υποστηρίζουν ότι μπορούμε ακόμα να βασιζόμαστε στην τεχνολογική καινοτομία για να ασκήσουμε αποπληθωριστικές πιέσεις.
Αυτό μπορεί να είναι αλήθεια, αλλά η τεχνολογία δεν υπερτερεί των 11 στασιμοπληθωριστικών παράγοντων που αναφέρονται παραπάνω. Επιπλέον, ο αντίκτυπος της τεχνολογικής αλλαγής στη συνολική αύξηση της παραγωγικότητας παραμένει ασαφής στα δεδομένα και η σινο-δυτική αποσύνδεση θα περιορίσει την υιοθέτηση καλύτερων ή φθηνότερων τεχνολογιών παγκοσμίως, αυξάνοντας έτσι το κόστος.
(Για παράδειγμα, ένα σύστημα Western 5G είναι επί του παρόντος πολύ πιο ακριβό από ένα της Huawei.)
Εν κατακλείδι, η τεχνητή νοημοσύνη και η ρομποτική δεν είναι ένα αγαθό κράμα.
Εάν βελτιωθούν στο σημείο που μπορούν να δημιουργήσουν ουσιαστικό αποπληθωρισμό, πιθανότατα θα διαταράξουν επίσης ολόκληρα επαγγέλματα και βιομηχανίες, διευρύνοντας ήδη μεγάλες ανισότητες πλούτου και εισοδήματος.
Αυτό θα προκαλούσε μια ακόμη πιο ισχυρή πολιτική αντίδραση από αυτή που έχουμε ήδη δει – με όλες τις συνέπειες στασιμοπληθωριστικής πολιτικής που είναι πιθανό να προκύψουν, καταλήγει ο Roubini.
