H 55χρονη, κάτοικος Δήμου Διονύσου, με οικογενειακό εισόδημα το 2020, ύψους 250.000 ευρώ η οποία βρίσκεται εδώ και 123 μήνες, δηλαδή πάνω από 10 χρόνια στα μητρώα ανέργων του ΟΑΕΔ είναι το πιο χαρακτηριστική περίπτωση που αποκάλυψε η έρευνα του ΟΑΕΔ σε σχέση με τους ανέργους βορείων προαστείων οι οποίοι παραμένουν μέχρι και… 20 χρόνια (240 μήνες) εγγεγραμμένοι στο μητρώο, ενώ δηλώνουν εισοδήματα εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ ετησίως και διαμένουν σε ακριβές περιοχές.
Άλλες ενδεικτικές περιπτώσεις είναι:
– Ζευγάρι, κάτοικοι Κηφισιάς, με εισόδημα έτους 130.000 ευρώ το 2020 και παραμονή στις λίστες ανεργίας 132 μήνες.
– 56χρονη, έγγαμη, με 140 μήνες ανεργίας, κάτοικος Λυκαβηττού, με οικογενειακό εισόδημα 160.000 ευρώ το 2020
– 61χρονος κάτοικος Θεσσαλονίκης με 230 μήνες ανεργίας και εισόδημα 70.000 ευρώ κ.ά.
Η έρευνα αποκάλυψε ότι σχεδόν 40.000 άτομα είναι εγγεγραμμένα στο μητρώο του ΟΑΕΔ για περισσότερο από 1 χρόνο έχοντας ετήσιο εισόδημα άνω των 20.000 ευρώ. Από αυτούς, περισσότεροι από 15.000 είναι εγγεγραμμένοι για περισσότερα από 5 χρόνια.
Η θέσπιση εισοδηματικών κριτηρίων που προβλέπεται στο σχέδιο νόμου του υπουργείου εργασίας έχει ως στόχο να περιοριστεί το φαινόμενο των «ανέργων βορείων προαστίων» με υψηλά εισοδήματα που επωφελούνται από τα προνόμια των εγγεγραμμένων στη λίστα τα οποία προορίζονται για όσους έχουν πραγματικές ανάγκες επιβίωσης.
Επίσης η μεγάλη απόκλιση που παρουσιάζουν τα στοιχεία για την ανεργία που συλλέγει η ΕΛΣΤΑΤ σε σύγκριση με τις λίστες των εγγεγραμμένων ως μακροχρόνια ανέργων στον ΟΑΕΔ δημιουργεί βάσιμες υποψίες ότι αρκετοί από τους τελευταίους εργάζονται στην μαύρη οικονομία χωρίς να το δηλώνουν με στόχο να επωφελούνται από τις παροχές που συνδέονται με τη συγκεκριμένη ιδιότητα.
Ετσι, στο εξής όσοι δηλώνουν οικογενειακό εισόδημα άνω των 20.000 ευρώ ετησίως θα διαγράφονται από τη λίστα του ΟΑΕΔ και θα χάνουν ωφελήματα όπως μοριοδοτήσεις σε ΑΣΕΠ και κοινωφελή εργασία, κοινωνικό τουρισμό, κατασκηνωτικό επίδομα, δωρεάν μετακίνηση με δημόσια μέσα μεταφοράς, ελεύθερη είσοδος σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρα κα.
Ωστόσο εξαιρούνται από τα εισοδηματικά κριτήρια τα ωφελήματα που έχουν σχέση με την έκπτωση η την απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ, η παροχή ρεύματος με κοινωνικό τιμολόγιο και το επίδομα θέρμανσης καθώς σ΄αυτές τις παροχές ισχύουν ήδη όροι και προϋποθέσεις.
Χωρίς εισοδηματικά κριτήρια θα συνεχίσει να χορηγείται το επίδομα ανεργίας και το επίδομα μακροχρόνιας ανεργίας και το βοήθημα για αυτοτελώς και ανεξάρτητα απασχολούμενους για τα οποία παραμένουν οι προϋποθέσεις που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία
Επίσης, τα εισοδηματικά κριτήρια που εισάγονται δεν επηρεάζουν τη χορήγηση του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ) ρεύματος, την έκπτωση ή απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ και το επίδομα θέρμανσης, για τα οποία θα συνεχιστεί το μέχρι σήμερα καθεστώς που τα διέπει.
Μακροχρόνια άνεργοι: η «παγίδα ανεργίας» του ΟΑΕΔ
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Οργανισμού, τον Δεκέμβριο του 2021 στο μητρώο του ΟΑΕΔ ήταν εγγεγραμμένα 1.100.099 άτομα. Περισσότεροι από τους μισούς (579.400 ή 53%) είναι εγγεγραμμένοι για περισσότερο από ένα χρόνο.
Από τους μακροχρόνια ανέργους, όσους είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο για διάστημα μεγαλύτερο του έτους, το 33% παραμένουν σε αυτό για περισσότερα από 5 χρόνια, ενώ δεν είναι λίγες (περισσότερες από 50.000) οι περιπτώσεις εκείνων που είναι εγγεγραμμένοι στον ΟΑΕΔ για περισσότερα από 10 χρόνια.
Προκύπτει δηλαδή ότι το μητρώο του ΟΑΕΔ αντί για εργαλείο επανένταξης στην αγορά εργασίας, έχει μετατραπεί στην πράξη για χιλιάδες πολίτες σε «παγίδα» μακροχρόνιας ανεργίας.
Για να ανατραπεί αυτή η εικόνα, το σχέδιο νόμου δίνει κίνητρα στους μακροχρόνια ανέργους για την επανένταξή τους στην ενεργή δράση αλλά και στους εργασιακούς συμβούλους που θα τους αναλάβουν.
Συγκεκριμένα, μπόνους 300 ευρώ θα λαμβάνουν οι μακροχρόνια άνεργοι που βρίσκονται πάνω από 5 χρόνια στη λίστα του ΟΑΕΔ αν επανεργοποιηθούν και συντάξουν ψηφιακό σχέδιο δράσης εξεύρεσης εργασίας σε συνεργασία με τον εργασιακό σύμβουλο. Μπόνους παραγωγικότητας όμως θα λαμβάνουν και οι εργασιακοί σύμβουλοι ανάλογα με τα αποτελέσματα της δουλειάς τους.
Επίσης, αν ο άνεργος βρει δουλειά ενόσω του καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας, ως μπόνους θα συνεχίσει να λαμβάνει το 50% του επιδόματος εργασίας έως ότου λήξει η περίοδος της επιδότησης.
Πότε κόβεται το επίδομα
Ο άνεργος θα διαγράφεται για δύο χρόνια από το μητρώο του ΟΑΕΔ και θα διακόπτεται η καταβολή του επιδόματος σε περίπτωση που αρνείται τρεις φορές θέση εργασίας που χαρακτηρίζεται κατάλληλη σε σχέση με τις γνώσεις του, την πρόσφατη αμοιβή του και τον τόπο εργασίας. Το μέτρο εφαρμόζεται χρόνια στην Αυστρία, τη Σουηδία, το Βέλγιο και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Στο ίδιο μήκος κύματος,θα διαγράφεται από τα μητρώα για 6 μήνες και θα διακόπτεται η καταβολή επιδόματος αν ο άνεργος αρνηθεί τη συμμετοχή του σε πρόγραμμα κατάρτισης. Η διακοπή της καταβολής επιδόματος και η διαγραφή από το μητρώο δεν επηρεάζουν τα ωφελήματα που έχουν σχέση με τον ΕΝΦΙΑ, το κοινωνικό τιμολόγιο ρεύματος και το επίδομα θέρμανσης.
