- του Χρήστου Ι. Κολοβού*
Η ενεργειακή κρίση της Ε.Ε. είναι ξεκάθαρο αποτέλεσμα της δήθεν “πράσινης” πολιτικής, και η πανδημία βόλεψε μια χαρά τις κυβερνήσεις των χωρών της Ε.Ε. να κρατούν τους λαούς τους κοινωνικά περιορισμένους για να μην τις “πάρουν με τις πέτρες” (όπως είχε πει στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας ο τότε πρωθυπουργός).
Είναι εντελώς κακή διοίκηση να βάζει κανείς όλα τα αυγά σε ένα καλάθι· και οι κυβερνήσεις της Ε.Ε. με τη δήθεν “πράσινη” πολιτική έβαλαν όλα τ’ αυγά στο καλάθι των “Α”ΠΕ. Κι ας μη λάμπει ο ήλιος πολλές ώρες, ας είναι οι άνεμοι ευμετάβλητοι έως εντελώς εξαφανισμένοι, όπως διδάσκουν τα Ομηρικά Έπη με τη Θυσία της Ιφιγένειας.
Τάζοντας “πράσινους λαγούς με πετραχήλια” οι κυβερνήσεις γέμισαν τις βουνοκορφές στην Ελλάδα και τις πεδιάδες στην Ευρώπη, με αιολικά, τα οποία όμως είναι εντελώς αναξιόπιστα – το 2021 είχαν για μήνες μειωμένη απόδοση. Η ψυχρή άνοιξη του 2021 παρέτεινε τις ανάγκες για θέρμανση, οδήγησε σε μείωση αποθεμάτων αερίου, και όταν όλοι αναγκάστηκαν να κάψουν αέριο για ηλεκτροπαραγωγή προκειμένου να καλυφθεί το έλλειμμα των αιολικών, αυξήθηκαν η ζήτηση και οι τιμές. Ακόμα χειρότερα, τώρα πια, προκειμένου να μην καίνε το πανάκριβο αέριο, οι χώρες προτιμούν να κάψουν και κάρβουνο, αυξάνοντας τις εκπομπές CO2, αλλά και πετρέλαιο. Ήδη οι τιμές του πετρελαίου βρίσκονται σε υψηλά επταετίας, ακριβαίνοντας όλες τις μεταφορές προϊόντων.
Η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε πληθωρισμό 5,1% με οδηγό την αύξηση 135,7% του κόστους του φυσικού αερίου που συμπαρασύρει το κόστος του ηλεκτρισμού. Τέτοιον πληθωρισμό είχαμε πολλά χρόνια να δούμε, και οι επόμενοι μήνες θα είναι πολύ χειρότεροι. Ανάλογα συμβαίνουν και στην υπόλοιπη Ε.Ε. αλλά πουθενά αλλού στον πλανήτη: στις ΗΠΑ οι τιμές φυσικού αερίου είναι σε συνήθη επίπεδα, ενώ οι υψηλές τιμές στην Άπω Ανατολή οφείλονται σε αύξηση της ζήτησης λόγω αύξησης της βιομηχανικής παραγωγής και του πληθυσμού.
Και το μεγάλο ερώτημα, πλέον, είναι: για το δεκαετές έγκλημα των αναξιόπιστων, αντιοικονομικών, και αγρίως επιδοτούμενων “Α”ΠΕ στα βουνά και στις πεδιάδες, που κατέστρεψαν την ελληνική ύπαιθρο και την ελληνική οικονομία, για τα δεκάδες δισεκατομμύρια που πήγαν σε κακές “επενδύσεις”, ποιος θα πληρώσει;
“Πράσινοι” φόροι χειροτερεύουν τον “πράσινο” πληθωρισμό
Οι “πράσινοι” φόροι στην ενέργεια επιβαρύνουν πλέον τα πάντα, εντείνοντας τον “πράσινο” πληθωρισμό. Ειδικοί φόροι κατανάλωσης, φόρος άνθρακα, τέλη για τις “Α”ΠΕ, ακόμα και ο ΦΠΑ που υπολογίζεται ποσοστιαία σε μεγαλύτερη βάση, όλα είναι έμμεσοι φόροι που βγαίνουν απ’ τις τσέπες των πολλών, οδηγώντας πλέον όχι απλά σε ενεργειακή φτώχεια, αλλά σε συνολική φτώχεια. Κι ετοιμάζουν νέους “πράσινους” φόρους τα επόμενα χρόνια, στις μεταφορές και στα σπίτια μας. Η κυβέρνηση κοιτά να κρύψει τα προβλήματα κάτω απ’ το χαλί και δεν τολμά να μειώσει φόρους.
Ιδού τα μεγάλα λάθη στην ενεργειακή πολιτική:
- Η άρον-άρον απολιγνιτοποίηση
Όλες ανεξαιρέτως οι μεταπολεμικές κυβερνήσεις ανέδειξαν τον εγχώριο λιγνίτη σε δικό μας μαύρο χρυσό. Παρ’ όλη τη φορολογία, για να γίνει τεχνητά ακριβός, ο λιγνίτης δίνει σήμερα φθηνότερο ρεύμα τόσο απ’ το φυσικό αέριο όσο κι απ’ το πετρέλαιο που καίμε στην καλωδιακά διασυνδεμένη πλέον Κρήτη. Κι όμως, παρ’ όλο που η Ελλάδα έχει υπερκαλύψει την υποχρέωση μείωσης εκπομπών CO2, η συμμετοχή του λιγνίτη στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής εξακολουθεί να είναι πενιχρή, παρ’ όλο που το καλοκαίρι είχε αυξηθεί μέχρι πέντε φορές πάνω. Τον Ιανουάριο του 2022 η Ελλάδα καίει ακόμα και πάνω από 70 φορές λιγότερο κάρβουνο απ’ ό,τι η Γερμανία. Η αιτία ασφαλώς βρίσκεται στη συνεχιζόμενη διάλυση των λιγνιτωρυχείων προκειμένου να εκχωρηθούν τεράστιες εκτάσεις στη Γερμανική RWE για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών.
- Η εξοικονόμηση ενέργειας
Την ώρα που η υπερχρεωμένη Ελλάδα αγοράζει τις εντελώς αναξιόπιστες ανεμογεννήτριες και παραδίδει καλλιεργήσιμες εκτάσεις στους Γερμανούς για φωτοβολταϊκά, οι διπλανοί μας Ιταλοί, με υπουργό απ’ το “Κίνημα 5 αστέρων”, έριξαν λεφτά στο κτιριακό τους απόθεμα. Δίνοντας απ’ τον περασμένο Ιούλιο 110% επιδότηση στις ενεργειακές παρεμβάσεις, (κουφώματα, μονώσεις, αντικατάσταση παλιών λεβήτων, τοποθέτηση φωτοβολταϊκών), πέτυχαν αύξηση 0,7% στο ΑΕΠ και δημιούργησαν μεμιάς 153.000 θέσεις εργασίας, μειώνοντας άμεσα αλλά και για βάθος χρόνου, τόσο την κατανάλωση ενέργειας όσο και την εξαγωγή συναλλάγματος. Στην Ελλάδα ετοιμάζονται να επιδοτήσουν τις εισαγωγές κλιματιστικών και πλυντηρίων!
- Τα λάθη με τα φωτοβολταϊκά
Στο τέλος του 2019, το Ερευνητικό Κέντρο της Ε.Ε. “Joint Research Centre”, δημοσίευσε μελέτη για το δυναμικό των χωρών της Ε.Ε. σε φωτοβολταϊκά στέγης. Για την Ελλάδα προσδιόρισε 128 km2 κατάλληλη επιφάνεια στεγών, που θα μπορούσαν να δώσουν το 32% των ετήσιων αναγκών σε ηλεκτρισμό. Κι αντί να βάλουμε φωτοβολταϊκά στις στέγες, περίπου όπως έχουμε εδώ και χρόνια τους ηλιακούς θερμοσίφωνες, βάζουμε φωτοβολταϊκά σε χωράφια και βοσκότοπους δίνοντας εκτάσεις και στους Γερμανούς. Και στο τέλος δεν θα έχουμε ούτε ζωοτροφές ούτε τρόφιμα ούτε αγροτοκτηνοτρόφους, θα πρέπει να εισάγουμε τα πάντα. Με τι λεφτά;
- Η μη εκμετάλλευση εγχώριων υδρογονανθράκων
Εδώ και τουλάχιστον 15 χρόνια όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις ξέρουν πως νότια της Κρήτης υπάρχουν υδρογονάνθρακες, όπως υπάρχουν και σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο. Κι ενώ από το 2010, αμέσως μετά την ένταξη στα μνημόνια, οι κυβερνήσεις προώθησαν την πλήρη αντικατάσταση του λιγνίτη με το 100% εισαγόμενο φυσικό αέριο, αντί να προχωρήσουν σε οριοθέτηση ΑΟΖ και γεωτρήσεις για φθηνό ΕΛΛΗΝΙΚΟ αέριο, προτιμούν τις εισαγωγές. Δεν χρειάζονται περισσότερα επ’ αυτού.
- Η επιδότηση της κατανάλωσης
Εν όψει εκλογών η κυβέρνηση μοιράζει επιδοτήσεις από δικά μας λεφτά, την ίδια μάλιστα στιγμή που δεν υπάρχει καμιά πολιτική ενίσχυσης των Ελλήνων για το δημογραφικό. Λεφτά που δεν τα βλέπει ποτέ ο καταναλωτής, καταλήγουν κατ’ ευθείαν στους παρόχους ηλεκτρισμού και αερίου. Ναι μεν δίνει προσωρινή ρευστότητα στους καταναλωτές, αλλά ούτε τις αιτίες των προβλημάτων αντιμετωπίζει, ούτε οι πάροχοι έχουν κίνητρο να μειώσουν τις τιμές. Και πού βρίσκει λεφτά μια κυβέρνηση υπερχρεωμένης χώρας; Αν δεν βρήκε κάπου κάποιον θησαυρό, τα δανείζεται, αυξάνοντας κι άλλο το δημόσιο χρέος. Συνεχίζει δηλαδή τον στραβό δρόμο που μας χρεοκόπησε εξ αρχής. Για ακόμα μια φορά η κυβέρνηση τρέχει πίσω απ’ τις εξελίξεις ενώ θα μπορούσε να έχει ενθαρρύνει τόσο την πιο φθηνή εγχώρια παραγωγή (με λιγνίτη, φωτοβολταϊκά, γεωθερμία), όσο και την εξοικονόμηση ενέργειας και συναλλάγματος.
- Η εξαπάτηση των πολιτών
Στην Ε.Ε. κατάλαβαν πλέον το λάθος, και στις 9/1/2022 ο Γάλλος Επίτροπος Μπρετόν είπε πως θα χρειαστεί να επενδυθούν 500 δισεκατομμύρια ευρώ για νέα πυρηνικά εργοστάσια. Κάτω απ’ το βάρος της αδυσώπητης πραγματικότητας, η Ε.Ε. τρέχει τώρα να βαφτίσει “πράσινα” τα πυρηνικά και το…φυσικό αέριο! Όπως οι καλόγεροι τον Μεσαίωνα βάφτιζαν το κρέας ψάρι. Χαμένοι θα είμαστε πάλι οι Έλληνες, που και τον λιγνίτη χάνουμε αλλά και δεν κάνουμε τις εξορύξεις στην Κρήτη και στο Ιόνιο, καθώς μόλις πριν λίγες ημέρες ενταφιάστηκε το σχέδιο για τον αγωγό EastMed. Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση προωθεί ακόμα περισσότερα αιολικά, ενώ ΔΕΝ υπάρχει τεχνολογία αποθήκευσης ικανή να μετατρέψει την τυχαία παραγωγή σε αξιοποιήσιμη απ’ το δίκτυο ηλεκτρισμού. Κατά συνέπεια, για κάθε 1MW αιολικών, πρέπει να διατηρούμε εφεδρεία 1MW φυσικού αερίου και να πληρώνουμε τόσο τα αιολικά όσο και την εφεδρεία τους! Έχουμε ήδη πολλά αιολικά, δεν χρειαζόμαστε νέα που θα ακριβύνουν κι άλλο το ρεύμα καταστρέφοντας τη χώρα!
Ήδη πολλές βιομηχανίες στην Ευρώπη έχουν περιορίσει ή έχουν αναστείλει τη λειτουργία λόγω του ενεργειακού κόστους. Η βιομηχανία συνεχίζει να εγκαταλείπει την Ε.Ε. και να μεταναστεύει στην Ασία όπου η παραγωγή και η κατανάλωση κάρβουνου πετά από ρεκόρ σε ρεκόρ και θα κάνει νέα ρεκόρ κάθε χρόνο τα επόμενα χρόνια σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας. Στην Ε.Ε. μένουν η φτώχεια και η ανεργία. Φυσικά το ίδιο συμβαίνει ήδη και στην Ελλάδα: το ενεργειακό κόστος μειώνει δραματικά την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, προς μεγάλη χαρά κατ’ αρχήν της Τουρκίας.
*Ο Χρήστος Ι. Κολοβός είναι Δρ Μηχανικός Μεταλλείων-Μεταλλουργός Μηχανικός ΕΜΠ, τέως Διευθυντής Κλάδου Μεταλλευτικών Μελετών & Έργων ΔΕΗ Α.Ε./Λιγνιτικό Κέντρο Δυτικής Μακεδονίας.
