Σε ένα ατέρμονο «πόλεμο» δηλώσεων και διαρροής πληροφοριών περί επικείμενης εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, ανά πάσα στιγμή, ενώ παράλληλα συνεχίζεται ο διπλωματικός «πυρετός» για αποσόβηση της κρίσης, επιδίδονται οι εμπλεκόμενες πλευρές και οι διεθνείς παράγοντες, με τις ΗΠΑ σταθερά σε πρώτο πλάνο.
Το βράδυ της Δευτέρας ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι κάλεσε να κυματίσουν σημαίες της Ουκρανίας από κτίρια και να τραγουδήσουν ομόφωνα τον εθνικό ύμνο στις 16 Φεβρουαρίου, ημερομηνία που αρκετά δυτικά μέσα ανέφεραν ως πιθανή έναρξη μιας ρωσικής εισβολής.
«Μας λένε ότι η 16η Φεβρουαρίου θα είναι η ημέρα της επίθεσης. Θα την κάνουμε ημέρα ενότητας», είπε ο Ζελένσκι σε διάγγελμά του προς τον ουκρανικό λαό μέσω βίντεο στο Facebook.
«Προσπαθούν να μας τρομάξουν λέγοντας ξανά μια ημερομηνία έναρξης της στρατιωτικής δράσης», είπε ο Ζελένσκι. «Αυτή την ημέρα, θα κρεμάσουμε τις εθνικές μας σημαίες, θα βάλουμε κίτρινα και μπλε πανό και θα δείξουμε σε όλο τον κόσμο την ενότητά μας».
Ο Ζελένσκι έχει πει εδώ και καιρό ότι – ενώ πιστεύει ότι η Ρωσία απειλεί τη χώρα του – η πιθανότητα επικείμενης επίθεσης έχει υπερεκτιμηθεί από τους δυτικούς συμμάχους της Ουκρανίας, απαντώντας στις προσπάθειες της Μόσχας να εκφοβίσει την Ουκρανία και να σπείρει πανικό.
Ο Mykhailo Podolyak, σύμβουλος του επικεφαλής του προσωπικού του Ζελένσκι, δήλωσε στο Reuters ότι ο Ουκρανός πρόεδρος απαντούσε εν μέρει «με ειρωνεία» στις αναφορές των μέσων ενημέρωσης για την πιθανή ημερομηνία εισβολής.
«Είναι απολύτως κατανοητό γιατί οι Ουκρανοί σήμερα είναι δύσπιστοι σχετικά με διάφορες «συγκεκριμένες ημερομηνίες» της λεγόμενης «έναρξης της εισβολής» που ανακοινώθηκε στα μέσα ενημέρωσης», είπε. «Όταν η «έναρξη της εισβολής» γίνεται ένα είδος κυλιόμενης ημερομηνίας περιοδείας, τέτοιες ανακοινώσεις στα μέσα ενημέρωσης μπορούν να εκληφθούν μόνο με ειρωνεία».
Το γραφείο του Ζελένσκι δημοσίευσε το κείμενο ενός διατάγματος που καλεί όλα τα χωριά και τις πόλεις της Ουκρανίας να κρεμάσουν τις σημαίες της χώρας την Τετάρτη και ολόκληρο το έθνος να τραγουδήσει τον εθνικό ύμνο στις 10 το πρωί. Ζήτησε επίσης αύξηση των μισθών των στρατιωτών και των συνοριοφυλάκων.
Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι δεν προβλέπουν μια επίθεση που διέταξε ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν μια συγκεκριμένη ημέρα, αλλά επανέλαβαν προειδοποιήσεις ότι θα μπορούσε να συμβεί ανά πάσα στιγμή.
«Δεν θα μπω σε μια συγκεκριμένη ημερομηνία, δεν νομίζω ότι θα ήταν έξυπνο. Θα σας έλεγα απλώς ότι είναι απολύτως πιθανό να κινηθεί με ελάχιστη έως καθόλου προειδοποίηση», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου Τζον Κίρμπι. Νωρίτερα, ο Κίρμπι είπε ότι η Μόσχα εξακολουθεί να ενισχύει τις στρατιωτικές της δυνατότητες στα ουκρανικά σύνορα.
Επίσης, «κάρφωσε» την Κίνα, λέγοντας πως η «σιωπηρή υποστήριξη» του Πεκίνου προς τη Μόσχα στο θέμα της Ουκρανίας είναι «βαθιά ανησυχητική» και «ειλικρινά ακόμη πιο αποσταθεροποιητική για την κατάσταση ασφάλειας στην Ευρώπη».
Πρόθυμο για διαπραγματεύσεις δηλώνει το Κρεμλίνο
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είναι «πρόθυμος να διαπραγματευτεί», προσθέτοντας ότι η κρίση στην Ουκρανία είναι μόνο ένα μέρος των μεγαλύτερων ανησυχιών της Ρωσίας για την ασφάλεια.
«Καταρχάς, ο Πρόεδρος Πούτιν απαιτούσε πάντα διαπραγματεύσεις και διπλωματία», είπε ο Πεσκόφ στο CNN αργά το βράδυ της Δευτέρας. «Και ουσιαστικά, ξεκίνησε το ζήτημα των εγγυήσεων ασφάλειας για τη Ρωσική Ομοσπονδία. Και η Ουκρανία είναι μόνο ένα μέρος του προβλήματος, είναι μέρος του μεγαλύτερου προβλήματος των εγγυήσεων ασφαλείας για τη Ρωσία και φυσικά ο πρόεδρος Πούτιν είναι πρόθυμος να διαπραγματευτεί», είπε».
Νωρίτερα τη Δευτέρα, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ είπε στον Πούτιν ότι βλέπει μια «ευκαιρία» για διπλωματικό διάλογο με τη Δύση σχετικά με τις ανησυχίες της Ρωσίας για την ασφάλεια, λέγοντας ότι συνέστησε να συνεχιστούν τέτοιες προσπάθειες.
Ο Λαβρόφ είπε ακόμη στον Πούτιν πως οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν διατυπώσει συγκεκριμένες προτάσεις για τη μείωση των στρατιωτικών κινδύνων, αλλά πρόσθεσε πως οι απαντήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ δεν ήταν ικανοποιητικές.
Στο μεταξύ, ο Ρώσος πρέσβης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, Βλαντίμιρ Τσιζόφ, δήλωσε στον Guardian πως «δεν θα εισβάλουμε στην Ουκρανία, εκτός αν μας προκαλέσουν να το κάνουμε». «Εάν οι Ουκρανοί εξαπολύσουν μια επίθεση εναντίον της Ρωσίας, δεν θα πρέπει να εκπλαγείτε εάν αντεπιτεθούμε. Ή εάν αρχίσουν να σκοτώνουν κατάφωρα Ρώσους πολίτες οπουδήποτε, στο Ντονμπάς ή οπουδήποτε», είπε.
«Παράθυρο» διπλωματίας βλέπουν και στη Δύση
Στο μεταξύ ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον συμφώνησαν, κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής επικοινωνίας το βράδυ της Δευτέρας, ότι υπάρχει ακόμη ένα κρίσιμο περιθώριο για τη διπλωματία και μια πιθανότητα να υποχωρήσει η Ρωσία και να αποφευχθεί μια καταστροφή στην Ουκρανία, ανέφερε η Ντάουνινγκ Στριτ.
«Συμφώνησαν ότι απομένει ένα κρίσιμο παράθυρο για τη διπλωματία και για να κάνει η Ρωσία ένα βήμα πίσω από τις απειλές της απέναντι στην Ουκρανία», ανέφερε εκπρόσωπος του Τζόνσον.
Οι δύο ηγέτες επανέλαβαν επίσης ότι μια εισβολή στην Ουκρανία «θα προκαλούσε μια παρατεταμένη κρίση για τη Ρωσία, με σημαντικές ζημίες τόσο για τη Ρωσία όσο και για τον κόσμο».
Μπάιντεν και Τζόνσον υπογράμμισαν ότι είναι αναγκαίο η Δύση να παραμείνει ενωμένη «απέναντι στις ρωσικές απειλές», κυρίως μέσω της επιβολής σημαντικών κυρώσεων «στην περίπτωση κλιμάκωσης της ρωσικής επιθετικότητας». Είναι εξάλλου αναγκαίο για τις ευρωπαϊκές χώρες «να περιορίσουν την εξάρτησή τους από το ρωσικό φυσικό αέριο, ένα μέτρο που, περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο, θα έπληττε στην καρδιά τα στρατηγικά συμφέροντα της Ρωσίας».
Νωρίτερα ο Τζόνσον είπε ότι είναι πιθανή μια ρωσική εισβολή στην Ουκρανία «εντός 48 ωρών» και κάλεσε τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν να απομακρυνθεί από την άκρη του «γκρεμού».
Η Ρωσία στέλνει κι άλλους στρατιώτες στα σύνορα
Η Ρωσία, στο μεταξύ, στέλνει χιλιάδες επιπλέον στρατεύματα στα σύνορά της με την Ουκρανία σε ένδειξη ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν θα μπορούσε να παρατείνει την κρίση για εβδομάδες.
Βρετανοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι άλλα 14 ρωσικά τάγματα κατευθύνονται προς την Ουκρανία, με το καθένα να αριθμεί περίπου 800 στρατιώτες, ενώ ήδη 100 τάγματα είχαν συγκεντρωθεί στα σύνορα.
Η Βρετανία πιστεύει ότι η Ρωσία έχει δεσμεύσει περίπου το 60% των χερσαίων δυνάμεών της στα σύνορα και ότι διπλασίασε τη διαθέσιμη αεροπορική της ισχύ στην περιοχή, αλλά πιστεύει ότι ο Πούτιν θα μπορούσε να παρατείνει την κρίση για εβδομάδες ή και περισσότερο.
Αν και η Βρετανίδα υπουργός Εξωτερικών, Λιζ Τρας, δήλωσε ότι «θα μπορούσε να υπάρξει μια ρωσική εισβολή σχεδόν αμέσως», είπε τη Δευτέρα στους βουλευτές σε ιδιωτική τηλεδιάσκεψη ότι ο Πούτιν θα μπορούσε να συνεχίσει τη στρατιωτική πίεση στην Ουκρανία για μήνες.
Πολλαπλά κανάλια πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένων των ρωσικών επικοινωνιών, δείχνουν ότι οι ρωσικές δυνάμεις που περιβάλλουν την Ουκρανία «προωθούν ξεκάθαρα την ικανότητά τους να εισβάλουν», ανά πάσα στιγμή, σύμφωνα με ανώτερο αξιωματούχο της κυβέρνησης. «Κάνουν τον εαυτό τους πιο έτοιμο», είπε σύμφωνα με το CNN.
Μπαράζ επαφών
Ο Πούτιν, που έχει αφήσει τη Δύση να αναρωτιέται ποια θα είναι η επόμενη κίνησή του, σήμερα, Τρίτη περιμένει στη Μόσχα τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς και την Τετάρτη τον Βραζιλιάνο πρόεδρο Ζαΐρ Μπολσονάρο.
Οι υπουργοί Άμυνας του ΝΑΤΟ συναντώνται στις Βρυξέλλες την Τετάρτη και την Πέμπτη, ενώ και οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενδέχεται να συνεδριάσουν την Πέμπτη, στο περιθώριο της συνόδου με τους ομολόγους τους της Αφρικανικής Ένωσης, για να συζητήσουν τις εξελίξεις στην κρίση μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, ανέφερε ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος. Την τελική απόφαση θα λάβει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Σαρλ Μισέλ.