Στην κόψη του ξυραφιού θα κινηθεί η ελληνική ενεργειακή αγορά στην περίπτωση που η κατάσταση στην Ουκρανία οδηγήσει σε εισβολή της Ρωσίας και η Gazprom αποφασίσει να κλείσει τη στρόφιγγα αερίου προς την Ευρώπη.
Η χώρα μας προμηθεύεται περίπου το 40% των αναγκών της σε αέριο από τη Ρωσία, αλλά ο αγωγός μεταφοράς δεν περνάει πλέον από την Ουκρανία αλλά από την Τουρκία και τη Βουλγαρία. Αυτό σημαίνει ότι, όταν μιλάμε για το απολύτως αρνητικό σενάριο, δεν μιλάμε για δυσκολίες στην όδευση λόγω πολεμικών συγκρούσεων, αλλά για μια πιθανή απόφαση της Ρωσίας να “τιμωρήσει” την Ευρώπη σταματώντας εντελώς τη διοχέτευση αερίου. Δεν είναι το πιθανότερο ενδεχόμενο, αλλά οι αρχές είναι υποχρεωμένες να το εξετάσουν.
Σε μια τέτοια περίπτωση, όπως αναφέρθηκε κατά τη χθεσινή σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου, το πρόβλημα θα “χτυπήσει” αρχικά στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, όπου κατευθύνεται κατά κύριο λόγο το φυσικό αέριο που εισάγουμε.
Το σχέδιο αντιμετώπισης προβλέπει αυξημένη χρήση των υδροηλεκτρικών εργοστασίων. Επίσης όπου είναι εφικτό, θα υπάρξει μετατροπή των εργοστασίων ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν φυσικό αέριο, ούτως ώστε να χρησιμοποιούν ως καύσιμο το πετρέλαιο. Τέλος για την κάλυψη των αναγκών σε φυσικό αέριο αναμένεται να υπάρξουν αυξημένες εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG.
Συγκεκριμένα εκτιμάται ότι θα χρειαστεί να “βρεθούν” στην spot αγορά τρία τουλάχιστον επιπλέον μεγάλα φορτία που να φτάσουν προς αεριοποίηση στη Ρεβυθούσα. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να θεωρείται αυτονόητο σε συνθήκες κρίσης, ενώ και οι δυνατότητες του τερματικού σταθμού είναι πεπερασμένες, κυρίως σε ό,τι αφορά την ταχύτητα με την οποία μπορεί να υποδεχθεί και να αεριοποιήσει το LNG που θα φέρουν τα καράβια.
Σε κάθε περίπτωση ένα τέτοιο σενάριο θα φέρει σε ύψιστη δοκιμασία το συνολικό ενεργειακό σύστημα της χώρας, χωρίς να αποκλείεται να οδηγηθούμε και σε περικοπές φορτίου, για παράδειγμα στις ενεργοβόρες βιομηχανίες.
Το βέβαιο είναι ότι η επίπτωση στις τιμές των ενεργειακών προϊόντων, αερίου και ρεύματος, θα είναι καταλυτική, τη στιγμή που δεν έχει κοπάσει η αναταραχή από τις ήδη πολύ υψηλές τιμές κατά τους τελευταίους μήνες.
Όπως μεταδίδουν τα ειδησεογραφικά πρακτορεία, οι τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη εκτινάχθηκαν περισσότερο από 10% αφού οι ΗΠΑ δήλωσαν ότι η Ρωσία θα μπορούσε σύντομα να εισβάλει στην Ουκρανία ή να προσπαθήσει να πυροδοτήσει σύγκρουση εντός των συνόρων της.
Μια κλιμάκωση κινδυνεύει να επιδεινώσει την ενεργειακή κρίση της Ευρώπης, δυνητικά να πλήξει τις προμήθειες φυσικού αερίου και πετρελαίου -και να αυξήσει τον κίνδυνο μπλακ άουτ, επισημαίνει το Bloomberg.
Η Ρωσία είναι η κορυφαία πηγή φυσικού αερίου της Ευρώπης, με περίπου το ένα τρίτο των εξαγωγών της να ρέει μέσω ουκρανικών αγωγών. Και οι αποθηκευτικές εγκαταστάσεις της Ευρώπης εξαντλούνται ήδη, με τιμές τέσσερις φορές υψηλότερες από τις κανονικές για αυτήν την εποχή.
“Η άμεση εστίαση είναι στην πιθανότητα διακοπής του ρωσικού ενεργειακού εφοδιασμού στην Ευρώπη, η οποία θα ήταν πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστεί και θα μπορούσε να δημιουργήσει πραγματική έλλειψη ενέργειας, χειρότερη από αυτή που βλέπουμε σήμερα”, δήλωσε ο Jason Bordoff, διευθυντής του Κέντρου Παγκόσμιας Ενεργειακής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια. “Αλλωστε και πριν από αυτές τις εξελίξεις, η Ευρώπη βρισκόταν ήδη σε ενεργειακή κρίση”.
Οι τιμές αναφοράς στην Ευρώπη εκτινάχθηκαν έως και 14% στα 88 ευρώ την μεγαβατώρα. Στη Γερμανία η ηλεκτρική ενέργεια για συμβόλαια Μαρτίου αυξήθηκε κατά 11% στα 177 ευρώ την μεγαβατώρα.
Το πετρέλαιο Brent αυξήθηκε έως και 1,8% στα 96,16 δολάρια το βαρέλι τη Δευτέρα, μετά από άλμα 4,7% την Παρασκευή μετά την προειδοποίησή των ΗΠΑ. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης άνθρακα στην Ευρώπη κέρδισαν 1,4% στα 115,50 δολάρια ο μετρικός τόνος.
“Εάν συμβεί… μετακίνηση στρατευμάτων, το μπρεντ δεν θα βρει κανένα εμπόδιο να ξεπεράσει το επίπεδο των 100 δολαρίων”, αναφέρει ο αναλυτής του OANDA Έντουαρντ Μόγια σε σημείωμα.
Οι γεωπολιτικές εντάσεις έρχονται καθώς ο ΟΠΕΚ και οι σύμμαχοί του, η συμμαχία γνωστή ως ΟΠΕΚ+, καταβάλουν προσπάθειες να αυξήσουν την παραγωγή παρά τις μηνιαίες δεσμεύσεις για αύξηση της παραγωγής κατά 400.000 βαρέλια την ημέρα (bpd) μέχρι τον Μάρτιο.
Η χθεσινή σύσκεψη
Υπενθυμίζεται ότι χθες ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προήδρευσε σύσκεψης στο Μέγαρο Μαξίμου με αφορμή τις εξελίξεις στην Ουκρανία, στην οποία συζητήθηκαν όλα τα πιθανά σενάρια με στόχο την ασφάλεια της τροφοδοσίας της Ελλάδας σε φυσικό αέριο.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του πρωθυπουργικού γραφείου, στη σύσκεψη μετείχαν ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, οι Υπουργοί Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης και Άκης Σκέρτσος, ο Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου, η αναπληρώτρια Κυβερνητική Εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη, ο επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του Πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης, ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Θάνος Ντόκος, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΗ Γιώργος Στάσσης, ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΠΑ Κωνσταντίνος Ξιφαράς, ο Πρόεδρος της ΡΑΕ Θάνος Δαγούμας και ο Καθηγητής Ενεργειακής Οικονομίας και Επιχειρησιακής Έρευνας του ΕΜΠ Παντελής Κάπρος.
