Οι γιγάντιες οροσειρές τουλάχιστον τόσο ψηλές όσο τα Ιμαλάια που εκτείνονταν μέχρι 8.000 χιλιόμετρα σε ολόκληρες υπερηπείρους διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της πρώιμης ζωής στη Γη, σύμφωνα με νέα μελέτη ερευνητών του Αυστραλιανού Εθνικού Πανεπιστημίου (ANU).
Οι ερευνητές παρακολούθησαν το σχηματισμό αυτών των οροσειρών σε όλη την ιστορία της Γης χρησιμοποιώντας ίχνη ζιρκονίου με χαμηλή περιεκτικότητα σε λουτέτιο — ένας συνδυασμός ορυκτών και σπάνιων γαιών τα οποία βρίσκονται μόνο στις ρίζες των ψηλών βουνών, που σχηματίζονται υπό έντονη πίεση.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι το μεγαλύτερο από αυτά τα βουνά σχηματίστηκε μόνο δύο φορές στην ιστορία της Γης — το πρώτο πριν από 2.000 – 1.800 εκατομμύρια έτη και το δεύτερο πριν από 650 – 500 εκατομμύρια έτη. Και οι δύο οροσειρές αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια περιόδων σχηματισμού των υπερηπείρων.
Η επικεφαλής συγγραφέας, Υποψήφια Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου ANU Ziyi Zhu, δήλωσε ότι υπάρχουν δεσμοί μεταξύ αυτών των δύο περιπτώσεων οροσειρών και των δύο πιο σημαντικών περιόδων εξέλιξης στην ιστορία της Γης.
“Δεν υπάρχει τίποτα σαν αυτά τα δύο βουνά σήμερα. Δεν είναι μόνο το ύψος τους — αν μπορείτε να φανταστείτε τα 2.400 χιλιόμετρα μήκους των Ιμαλαΐων επί τρεις ή τέσσερις φορές, παίρνετε μια ιδέα της κλίμακας”, είπε.
“Ονομάσαμε το πρώτο οροσειρά Nuna. Συμπίπτει με την πιθανή εμφάνιση ευκαρυωτικών, οργανισμών που αργότερα δημιούργησαν φυτά και ζώα.
“Το δεύτερο, γνωστό ως οροσειρά Transgondwanan, συμπίπτει με την εμφάνιση των πρώτων μεγάλων ζώων πριν από 575 εκατομμύρια χρόνια και την έκρηξη Cambrian 45 εκατομμύρια χρόνια αργότερα, όταν οι περισσότερες ομάδες ζώων εμφανίστηκαν στο αρχείο απολιθωμάτων.”
Ο συνδημιουργός της μελέτης, καθηγητής Jochen Brocks δήλωσε: “το εκπληκτικό εδώ είναι ότι το ρεκόρ της ορεινής δημιουργίας μέσα στο χρόνο είναι τόσο ξεκάθαρο. Αυτές οι δύο τεράστιες οροσειρές: η μία συνδέεται με την εμφάνιση ζώων και η άλλη με την εμφάνιση σύνθετων μεγάλων κυττάρων.”
Όταν τα βουνά διαβρώθηκαν, παρείχαν απαραίτητα θρεπτικά συστατικά όπως ο φωσφόρος και ο σίδηρος στους ωκεανούς, υπερτροφοδοτώντας τους βιολογικούς κύκλους και οδηγώντας την εξέλιξη σε μεγαλύτερη πολυπλοκότητα.
Μπορεί επίσης να έχουν ενισχύσει τα επίπεδα οξυγόνου στην ατμόσφαιρα, που απαιτούνται για την πολύπλοκη ζωή.
“Η ατμόσφαιρα της πρώιμης Γης δεν περιείχε σχεδόν καθόλου οξυγόνο. Τα επίπεδα ατμοσφαιρικού οξυγόνου πιστεύεται ότι έχουν αυξηθεί με μια σειρά βημάτων, δύο από τα οποία συμπίπτουν με τις οροσειρές”, δήλωσε η κ. Zhu.
“Η αύξηση του ατμοσφαιρικού οξυγόνου που συνδέεται με τη διάβρωση της οροσειράς Transgondwanan είναι η μεγαλύτερη στην ιστορία της γης και ήταν απαραίτητη προϋπόθεση για την εμφάνιση των ζώων.”
Δεν υπάρχουν στοιχεία για άλλα βουνά που να σχηματίζονται σε οποιαδήποτε φάση μεταξύ αυτών των δύο γεγονότων, καθιστώντας τα ακόμα πιο σημαντικά.
“Το χρονικό διάστημα μεταξύ 1.800 και 800 εκατομμυρίων ετών πριν είναι γνωστό ως το βαρετό δισεκατομμύριο, επειδή υπήρξε ελάχιστη ή καθόλου πρόοδος στην εξέλιξη”, δήλωσε ο συνδημιουργός καθηγητής Ian Campbell.
“Η επιβράδυνση της εξέλιξης αποδίδεται στην απουσία οροσειρών κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, μειώνοντας την παροχή θρεπτικών ουσιών στους ωκεανούς.
“Αυτή η μελέτη μας δίνει τα σημάδια, ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα την εξέλιξη της πρώιμης, σύνθετης ζωής.”
Η έρευνα έχει δημοσιευθεί στην εφημερίδα Earth and Planetary Science Letters.
Μετάφραση – Επιμέλεια: Ειρήνη Παγκουλίδου
Με πληροφορίες από SciTechDaily
