Η επέλαση της πανδημίας, με τη νέα μετάλλαξη όμικρον και τα δεκάδες χιλιάδες ημερήσια κρούσματα, έχει φέρει αναστάτωση αλλά και ανησυχία σε επαγγελματίες και επιχειρήσεις για το τι μέλλει γενέσθαι, ιδιαίτερα μετά τις πρόσφατες αποφάσεις της κυβέρνησης για τον περιορισμό του ωραρίου και τον τρόπο διασκέδασης σε εστιατόρια, μπαρ, κέντρα διασκέδασης.
Σε πρώτη φάση, τα μέτρα που ανακοινώθηκαν δείχνουν να στοχεύουν στη στήριξη συγκεκριμένων κατηγοριών εργαζόμενων με τη μηνιαία αποζημίωση ειδικού σκοπού να ανέρχεται σε έως 534 ευρώ για το διάστημα που θα τεθούν σε αναστολή εργασίας εντός του Ιανουαρίου. Ωστόσο, τουλάχιστον προς το παρόν, δεν έχει ανακοινωθεί κάποιο νέο πρόγραμμα ενίσχυσης των επιχειρήσεων όπως είχε συμβεί στο πρόσφατο παρελθόν μέσω των προγραμμάτων επιστρεπτέων προκαταβολών. Αρμοδίως δηλώνουν πως σ’ αυτή τη χρονική συγκυρία θα περιμένουν να δουν πως θα εξελιχθούν τα πράγματα και στη συνέχεια θα ληφθούν οι όποιες αποφάσεις.
Μάλιστα, παράγοντες του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης δεν κρύβουν την αγωνία τους για το ενδεχόμενο να κρατήσει αρκετό χρονικό διάστημα η νέα έξαρση της πανδημίας και να τεθούν και νέα περιοριστικά μέτρα. Αν συμβεί αυτό τότε είναι βέβαιο ότι θα περιοριστεί σημαντικά η οικονομική δραστηριότητα και οι πληττόμενοι επαγγελματίες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα χρειαστούν νέα προγράμματα από το κράτος. Ήδη τα χρήματα που έχουν δοθεί με τη μία ή την άλλη μορφή σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις από τον Μάρτιο του 2020 έως σήμερα έχουν ξεπεράσει τα 42,5 δισ. ευρώ και θεωρείται αδύνατον να υπάρξει κάτι ανάλογο στο εγγύς μέλλον.
Πάντως τα διδάγματα του παρελθόντος από τα προηγούμενα προγράμματα στήριξης είναι αρκετά πρόσφατα και αυτό που θα συμβεί αν τελικά αποφασιστεί ένας νέος κύκλος επιδότησης των ζημιών που θα υποστούν επαγγελματίες και επιχειρήσεις είναι να δοθούν πολύ στοχευμένα, με συγκεκριμένα κριτήρια τζίρου, ύψους ζημιών, διατήρησης ή μη προσωπικού κτλ.
Ένα άλλο σοβαρό ζήτημα που έχουν να διαχειριστούν επαγγελματίες και μικρομεσαίοι εν μέσω του 5ου πανδημικού κύματος είναι τα χρέη που δημιουργήθηκαν το περασμένο και που υποχρεούνται να επιστρέψουν στο κράτος.
Το αγκάθι των ληξιπρόθεσμων
Το αγκάθι των ληξιπρόθεσμων χρεών είναι διαχρονικό και μόνο την περίοδο της πανδημία δημιουργήθηκαν πρόσθετα ληξιπρόθεσμα χρέη περίπου 2,5 δισ. ευρώ τα οποία μπορούν να ρυθμίσουν οι πληττόμενες κατηγορίες πολιτών και επιχειρήσεων σε έως 36 άτοκες δόσεις ή σε έως 72 δόσεις με επιτόκιο 2,5%.
Η παράταση που δόθηκε έως τις 26 Ιανουαρίου για ένταξη στη νέα ρύθμιση δεν φαίνεται αρκετή για να πείσει τους 820.000 πληγέντες – ενδιαφερόμενους να την ακολουθήσουν. Πολύ μικρό ποσοστό πληττόμενων έχει πατήσει το κουμπί της ρύθμισης και αυτό δημιουργεί έναν έξτρα πονοκέφαλο στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης ότι τα χρέη που συσσωρεύθηκαν την περίοδο της πανδημίας δύσκολα θα αποπληρωθούν. Η ίδια ανησυχία επικρατεί και για τα ποσά που δόθηκαν με τη μορφή επιστρεπτέων προκαταβολών.
Αρκετοί εκπρόσωποι συγκεκριμένων κατηγοριών επαγγελματιών όπως είναι της εστίασης δηλώνουν από τώρα αδυναμία να βρουν τα χρήματα για να επιστρέψουν τα ποσά που έχουν λάβει και ζητούν είτε διαγραφή τους είτε να επιστρέψουν ένα πολύ μικρό ποσοστό αυτών που έχουν εισπράξει. Από την πλευρά της η κυβέρνηση απαντά ότι πρόσφατα θέσπισε σημαντικές εκπτώσεις στα ποσά των επιστρεπτέων προκαταβολών που φθάνουν έως και το 75% ενώ αν κάποιος έχει τη δυνατότητα έως τέλη Μαρτίου να επιστρέψει το ποσό που του αναλογεί θα έχει μία επιπλέον έκπτωση 15%.
Οι αντοχές της οικονομίας είναι συγκεκριμένες, ο προϋπολογισμός έχει συνταχθεί με μία πολύ αισιόδοξη πρόβλεψη για την ανάπτυξη της οικονομίας το τρέχον έτος και ο αστάθμητος παράγοντας που λέγεται έξαρση της πανδημίας καραδοκεί και άγνωστο είναι το πότε θα επιστρέψουμε στα προ κορωνοϊού επίπεδα. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά στο Οικονομικό Ταχυδρόμο αρμόδιος παράγοντας της κυβέρνησης «αλλιώς τα υπολογίζαμε και αλλιώς μας προέκυψαν λόγω του 5ου πανδημικού κύματος. Υπάρχει αβεβαιότητα για το πόσο διάστημα θα κρατήσει το νέο κύμα της πανδημίας και το βασικότερο τι πληγές θα αφήσει σε ανθρώπους και οικονομία»
Πάντως, ανεξαρτήτως της κατάστασης που θα επικρατήσει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων ανακοινώνει ότι θα διενεργηθούν εντός του τρέχοντος έτους 25.000 πλήρεις και μερικοί φορολογικοί έλεγχο, ενώ από το σύνολο των υποθέσεων που θα ελεγχθούν, τουλάχιστον το 70% θα αφορά φορολογικά έτη, χρήσεις, υποθέσεις, περιόδους ή υποχρεώσεις της τελευταίας πενταετίας. Έλεγχοι όμως θα πραγματοποιηθούν και για τη φορολογία κεφαλαίου και οι οποίοι αναμένεται να φθάσουν σε αριθμό τους 2.500.