Η ανάλυση ενός απολιθώματος που ανακαλύφθηκε σε πέτρα στο Gloucestershire της Αγγλίας, έδωσε νέα εικόνα για το πώς ένα αρχαίο θαλάσσιο πλάσμα κολύμπησε μέσα από τους ωκεανούς και υπερασπίστηκε τον εαυτό του από τους θηρευτές πριν από εκατομμύρια χρόνια.
Οι καινοτόμες τεχνικές απεικόνισης επέτρεψαν στους επιστήμονες να δημιουργήσουν μια 3D εικόνα της εσωτερικής λειτουργίας του αμμωνίτη, γνωστό από τα απολιθώματα σε σχήμα κελύφους που βρέθηκαν σε παραλίες και θαλάσσιους βράχους.
Η έρευνα τους οδήγησε στο συμπέρασμα ότι το θαλάσσιο ζώο κολύμπησε με προωθητική εκτόξευση χρησιμοποιώντας το υπώνυμο – μια χοάνη τύπου μυϊκού σωλήνα μέσω της οποίας αποβάλλεται το νερό – το οποίο βρίσκεται στα καλαμάρια και τα χταπόδια.
Οι ερευνητές εντόπισαν επίσης τους μυς που πιστεύουν ότι επέτρεψαν στον αμμωνίτη να κρυφτεί βαθιά στο κέλυφος του για προστασία. Αυτό θα ήταν σημαντικό δεδομένου ότι οι αμμωνίτες θεωρείται ότι δεν είχαν αμυντικά χαρακτηριστικά όπως ο σάκος μελάνης που βρίσκεται στα σύγχρονα καλαμάρια και τις σουπιές.
Οι αμμωνίτες άνθισαν στους ωκεανούς κατά τη διάρκεια της Μεσοζωικής εποχής, αλλά εξαφανίστηκαν ταυτόχρονα με τους δεινόσαυρους πριν από περίπου 66 εκατομμύρια χρόνια. Οι επιστήμονες έχουν μάθει πολλά γι ‘ αυτά μέσα από τα απολιθωμένα υπολείμματα των κελυφών τους, αλλά λίγα είναι γνωστά για το εσωτερικό μαλακό σώμα.
Το 1998, ο Neville Hollingworth, ένας ενθουσιώδης κυνηγός απολιθωμάτων, ανακάλυψε έναν εξαιρετικά καλά διατηρημένο αμμωνίτη σε πέτρα στο Gloucestershire το 1998. Ήταν ασυνήθιστο επειδή είχε απολιθωμένα υπολείμματα μαλακού ιστού.
Μια ερευνητική ομάδα καθοδηγούμενη από επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ χρησιμοποίησε τώρα αξονική τομογραφία μέσω νετρονίων, για να δημιουργήσει μια λεπτομερή 3D αναπαράσταση των μυών και των οργάνων αυτού του πλάσματος.
Δημοσιεύοντας τα ευρήματά τους στη γεωλογία, η ομάδα λέει πως η δουλειά τους υποδηλώνει ότι οι αμμωνίτες μπορεί να είναι εξελικτικά πιο κοντά στα κολεοειδή – την υποομάδα των ζώων που ανήκουν τα καλαμάρια, τα χταπόδια και οι σουπιές – από ό, τι πιστεύαμε. Μέχρι τώρα, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν το κεφαλόποδο nautilus ως σχέδιο σώματος για τη βιολογική αναπαράσταση του αμμωνίτη.
Η κύρια συγγραφέας της μελέτης, Lesley Cherns της Σχολής Γης και Περιβαλλοντικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ, δήλωσε ότι οι επιστήμονες περίμεναν υπομονετικά να εμφανιστούν νέες τεχνικές αντί να διεξάγουν μια καταστροφική έρευνα.
Είπε: “η διατήρηση των μαλακών μερών είναι εξαιρετικά σπάνια στους αμμωνίτες. Από την ανακάλυψη του απολιθώματος 20 χρόνια πριν, έχουμε χρησιμοποιήσει πολλές τεχνικές για να αποκρυπτογραφήσουμε τους μαλακούς ιστούς και αντισταθήκαμε στο να το σπάσουμε και ως εκ τούτου να καταστρέψουμε ένα μοναδικό δείγμα για να δούμε τι υπάρχει μέσα. Προτιμήσαμε να περιμένουμε την ανάπτυξη μιας νέας, μη καταστρεπτικής τεχνολογίας -όπως χρησιμοποιείται τώρα σε αυτή τη μελέτη– για να κατανοήσουμε τα εσωτερικά χαρακτηριστικά χωρίς να βλάψουμε τα απολιθώματα.”
Ο Imran Rahman, συν-συγγραφέας και κύριος ερευνητής στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, πρόσθεσε: “οι αμμωνίτες είναι μια εξαφανισμένη ομάδα θαλάσσιων ζώων γνωστή για το πλούσιο ιστορικό τους που εκτείνεται εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια πίσω. Τα σκληρά κελύφη τους από ανθρακικό ασβέστιο διατηρούνται καλά, ωστόσο, σημαντικές λεπτομέρειες αυτού του οργανισμού είναι ακόμα ένα μυστήριο.
“Σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις, μόνο το σκληρό κέλυφος – όχι τα μαλακά μέρη – διατηρούνται σε απολιθωμένους αμμωνίτες. Σε σπάνιες περιπτώσεις όπου έχουν βρεθεί μαλακά μέρη, είναι ως επί το πλείστον πεπλατυσμένα.
“Το διατηρούμενο μυϊκό σύστημα που περιγράφεται στην εργασία μας αντιπροσωπεύει τις ισχυρότερες αποδείξεις ότι οι αμμωνίτες χρησιμοποιώντας ένα μυϊκό υπώνυμο, μπορούσαν να κρυφτούν βαθιά μέσα στο κέλυφος, μια υπόθεση με μεγάλο θεωρητικό υπόβαθρο.”
Το δείγμα αμμωνίτη του Hollingworth στεγάζεται στο Εθνικό Μουσείο Κάρντιφ.
Μετάφραση – Επιμέλεια: Ειρήνη Παγκουλίδου
Με πληροφορίες από Guardian
