Οι τιμές του πετρελαίου διεθνώς έχουν αυξηθεί περίπου 127% σε σχέση με πέρυσι, με τα ενεργειακά κόστη των επιχειρήσεων να παίρνουν φωτιά και τα αυξημένα κόστη να μετακυλίονται σιγά σιγά στους καταναλωτές. Οι πληθωριστικές πιέσεις που δημιουργούνται όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως ροκανίζουν το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών.
Οι ανατιμήσεις στα ράφια των σούπερ μάρκετ είναι γεγονός και η ένταση του φαινομένου αναμένεται να ξεδιπλωθεί περισσότερο τους επόμενους μήνες.
Για τον Οκτώβριο ο δείκτης τιμών καταναλωτή έχει σκαρφαλώσει στο 3% και οι καταναλωτές βλέπουν τις ανατιμήσεις να αποτυπώνονται όλο και περισσότερο στα εβδομαδιαία τους ψώνια. Μέχρι τώρα η κυβέρνηση έχει πάρει μέτρα ύψους 500 εκατ. ευρώ τα οποία όμως αφορούν την επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος και θέρμανσης ενώ έχει επεκταθεί ο μειωμένος ΦΠΑ, στις μεταφορές, στον καφέ, τα μη αλκοολούχα ποτά, στους κινηματογράφους και στο τουριστικό πακέτο, ενώ εντάχθηκαν και τα γυμναστήρια στο συντελεστή 13% έως τον Ιούνιο του 2022 με στόχο να στηριχθεί το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών έναντι των ανατιμήσεων έμμεσα. Στην αρχή του κύματος των ανατιμήσεων και λίγο πριν τη ΔΕΘ στο τραπέζι είχε μπει και το σενάριο να μειωθεί ο συντελεστής ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής να υπάρξει δηλαδή μια μετάταξη προϊόντων σε χαμηλότερους συντελεστές, ώστε τα νοικοκυριά να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις επερχόμενες αυξήσεις.
Παρόλα αυτά το σενάριο εγκαταλήφθηκε προφανώς για δημοσιονομικούς λόγους καθώς θα ήταν παρακινδυνευεμένο να γίνει χρήση του δημοσιονομικού χώρου όταν μπροστά υπάρχει ένα τετράμηνο γεμάτο αβεβαιότητες αλλά και για τον λόγο πως το φαινόμενο των ανατιμήσεων δεν είχε ξεδιπλωθεί πλήρως. Φαίνεται όμως πως τα νέα δεδομένα επαναφέρουν τη συζήτηση για μείωση συντελεστών του ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής -στα προϊόντα δηλαδή που υπάρχουν σε κάθε καλάθι του σούπερ μάρκετ.
Τα αρμόδια στελέχη σύμφωνα με πληροφορίες του Μoney Review έχουν κάνει ήδη συζητήσεις με αντιπροσώπους του εμπορικού κόσμου και επιχειρηματικού κόσμου και πλέον μετρούν το δημοσιονομικό χώρο που θα χρειαστεί για να πάρουν τέτοιου είδους μέτρα. Το σενάριο κάνει λόγο για μείωση των συντελεστών ΦΠΑ παροδικά -για κάποιους μήνες, από το 13% στο 6% σε είδη όπως το ψωμί, το γάλα, το ελαιόλαδο, το κρέας, το αλεύρι, τα ζυμαρικά, τα δημητριακά.
Παρόλο που τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών δημόσια δηλώνουν πως θα χρειαστούν ίσως νέα μέτρα από τις αρχές του 2022, οι συζητήσεις και τα σενάρια για νέα μέτρα ήδη έχουν ξεκινήσει. Ο εμπορικός και επιχειρηματικός κόσμος φαίνεται πως στηρίζει ένα τέτοιο μέτρο με τον πρόεδρο της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδας, Γιάννη Χατζηθεοδοσίου, να δηλώνει χθες πως η κυβέρνηση είναι πιθανό να μειώσει τον συντελεστή του ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής και θα το κάνει σύντομα καθώς δεν έχει και πολλά περιθώρια, αφού το καλάθι της νοικοκυράς θα είναι αυξημένο κατά 20% τον επόμενο μήνα.
Το σενάριο για την μείωση των συντελεστών ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής παρόλα αυτά είναι και δίκοπο μαχαίρι, καθώς από την μια θα χρειαζόταν αρκετός δημοσιονομικός χώρος την στιγμή που οικονομία βρίσκεται με τη Δαμόκλειο Σπάθη του κορονοϊού και βέβαια τέτοιου είδους μέτρα εννοείται πως πρέπει να πάρουν και το πράσινο φως από τους Ευρωπαίους ακόμη και εάν πρόκειται για παροδικά μέτρα. Η μείωση των συντελεστών ΦΠΑ βέβαια θα οδηγήσει και σε μείωση εσόδων για τα κρατικά ταμεία. Υπάρχει όμως και η άποψη πως εάν δεν μειωθεί ο ΦΠΑ, τα έσοδα θα περιοριστούν από τη πτώση της κατανάλωσης καθώς οι καταναλωτές θα περιορίσουν τις αγορές τους λόγω της ακρίβειας.
