Πιο κοντά στην σύνταξη έρχονται χιλιάδες οφειλέτες του ΕΦΚΑ, ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι, μετά την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ που έκρινε αντισυνταγματική την παραγραφή των οφειλών στην 20ετία.
Το ΣτΕ έκρινε πως είναι αντισυνταγματικός ο γενικός κανόνας της 20ετούς παραγραφής (νόμος 4387/2016) των αξιώσεων των ασφαλιστικών ταμείων σε βάρος πολιτών που χρωστούν ασφαλιστικές εισφορές και κατά συνέπεια ισχύει 10ετής παραγραφή.
Όπως αναφέρουν νομικοί κύκλοι, η ρύθμιση ανοίγει «παράθυρο» προς την συνταξιοδότηση για 50.000 επαγγελματίες, των οποίων τα χρέη προς τον ΕΦΚΑ ελαφρύνονται έως και 50%, καθώς παραγράφονται όλα εκείνα που οφείλονται για παράδειγμα πριν το 2011.
Συνεπώς όσοι δεν μπορούσαν λόγω των οφειλών τους να συνταξιοδοτηθούν, τώρα μπορούν, αρκεί το συνολικό χρέος (από κάθε είδους ασφαλιστικές εισφορές, οφειλές από αναγνώριση πλασματικού χρόνου ασφάλισης, πρόσθετα τέλη και λοιπές επιβαρύνσεις) της 10ετίας, να είναι κάτω από 20.000 ευρώ για τους επιχειρηματίες και 6.000 ευρώ για τους αγρότες.
Στην περίπτωση δε που ακόμη και μετά την 10ετή παραγραφή το οφειλόμενο ποσό είναι μεγαλύτερο των παραπάνω, ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλει εφάπαξ το υπερβάλλον ποσό εντός διμήνου, προκειμένου η σύνταξη να αρχίζει να καταβάλλεται από την πρώτη μέρα του επόμενου μήνα της εξόφλησής του.
Παράδειγμα: Αν το χρέος είναι της τάξης των 29.000 ευρώ και με την 10ετή παραγραφή μείνει στα 22.000 ευρώ, ο οφειλέτης αρκεί να πληρώσει εφάπαξ τα 2.000 ευρώ και μπορεί αμέσως να βγει στην σύνταξη. Με το προηγούμενο καθεστώς θα έπρεπε να καταβάλλει 9.000 ευρώ για να κατακτήσει δικαίωμα εξόδου προς την σύνταξη.
Ωστόσο οι ασφαλισμένοι θα πρέπει να προσέχουν δύο σημεία:
- Με την διαγραφή 10 ετών από την συνολική οφειλή, διαγράφεται παράλληλα και ο αντίστοιχος ασφαλιστικός χρόνος.
- Δεν διαγράφονται χρέη που έχουν βεβαιωθεί στο ΚΕΑΟ.
Η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ
Σύμφωνα με την απόφαση του ΣτΕ ο γενικός κανόνας της 20ετούς παραγραφής (νόμος 4387/2016) που κρίθηκε αντισυνταγματικός, είναι του άρθρου 95 παρ. 1 του νόμου 4387/2016 και η Ολομέλεια με τη διαδικασία της πρότυπης δίκης και κατά πλειοψηφία, αποφάνθηκε ότι «αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας, καθόσον χρόνος παραγραφής 20 ετών δεν συνιστά εύλογη διάρκεια της οικείας προθεσμίας, η οποία απαιτείται να είναι σχετικά σύντομη, δεδομένης και της αυξανόμενης ταχύτητας και πολυπλοκότητας των σύγχρονων βιοτικών σχέσεων και συναλλαγών, που αξιώνουν, κατ’ αρχήν, ταχεία εκκαθάριση των εκάστοτε τρεχουσών υποχρεώσεων των διοικουμένων.
Ο προβλεπόμενος χρόνος παραγραφής πρέπει να επαρκεί, ώστε, με τη συνδρομή και των σύγχρονων δυνατοτήτων της τεχνολογίας, να διενεργούνται, στο πλαίσιο της ορθολογικής οργάνωσής τους, επίκαιροι και αποτελεσματικοί, από την άποψη της εισπραξιμότητας, έλεγχοι με στόχο την προστασία του ασφαλιστικού κεφαλαίου και τη διασφάλιση της βιωσιμότητάς τους, χωρίς να εκτείνεται σε μεγάλη διάρκεια, η οποία, λόγω της χρονικής απόστασης από την παράβαση δεν συμβάλλει στην ορθή, κατά το χρόνο ισχύος της, εφαρμογή της διαρκώς μεταβαλλόμενης ασφαλιστικής νομοθεσίας και τη δημιουργία συνείδησης συμμόρφωσης προς αυτή, οδηγεί αναγκαίως, δεδομένης και της σοβαρής υποστελέχωσης των υπηρεσιών, σε ανεπίκαιρους και για το λόγο αυτό μειωμένης εισπραξιμότητας ελέγχους, συνεπάγεται μη διαχειρίσιμο φόρτο για τις υπηρεσίες και, ενδεχομένως, ενθαρρύνει την απραξία των ασφαλιστικών φορέων».
Το δικαστήριο έκρινε ότι «η μη καταβολή ή πλημμελής καταβολή ασφαλιστικών εισφορών δεν συνδέεται αναγκαίως με πρόθεση αποφυγής τους, αλλά δύναται να οφείλεται σε δυσχέρειες κατά την ερμηνεία της ασφαλιστικής νομοθεσίας, αποτέλεσμα των συνεχών τροποποιήσεων και του κατακερματισμού των επί μέρους ρυθμίσεών της».
