Τους βασικούς άξονες του νομοσχεδίου για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής παρουσίασε σήμερα η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Συγκεκριμένα, οι κορυφαίες προτεραιότητες του νομοθετήματος απαριθμώνται ως εξής:
- Μακροπρόθεσμος σχεδιασμός στην αγορά ενέργειας – Ιδιωτικοποιήσεις διαρθρωτικές παρεμβάσεις
- Ενίσχυση της προστασίας και της διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας
- Ενίσχυση της ανακύκλωσης και υιοθέτηση των αρχών της κυκλικής οικονομίας
- Προώθηση της απολιγνιτοποίησης, με μέριμνα για τη δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών
- Ενεργειακή εξοικονόμηση και μείωση κόστους ανέργειας για τα ευπαθή νοικοκυριά και την παραγωγική οικονομία
- Μείωση των κεπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής και μετάβαση στην πράσινη ενέργεια
Ο κλιματικός νόμος, όπως εξηγούν από το υπουργείο Περιβάλλοντος, ορίζει το θεσμικό πλαίσιο για τη σταδιακή μείωση των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου με σκοπό την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας το 2050.
Ουσιαστικά πρόκειται για τον Οδικό Χάρτη που θα υιοθετήσει η χώρα προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος του μηδενισμού των επιβλαβών εκπομπών σε βάθος 30ετίας. Μέχρι τότε, βέβαια, προβλέπονται δύο ενδιάμεσοι στόχοι:
- 2030: Επιδιώκεται μείωση καθαρών εκπομπών κατά 55% σε σχέση με το 1990
- 2040: Επιδιώκεται μείωση καθαρών εκπομπών κατά 80% σε σχέση με το 1990
Προϋπολογισμός Άνθρακα
Οι κλιματικοί προϋπολογισμοί αποτελούν τη συνολική ποσότητα αερίων του θερμοκηπίου που μπορεί να εκλυθεί εντός μιας πενταετίας και ο στόχος μείωσης υπολογίζεται ως ο ετήσιος μέσος όρος της κάθε πενταετούς περιόδου, κατά το πρότυπο του αγγλικού κλιματικού νόμου.
Χρησιμοποιούνται δε, ως εργαλείο παρακολούθησης της πορείας επίτευξης των κλιματικών στόχων:
- Προσδιορίζει τις πραγματικές εκπομπές Αερίων του Θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα
- Επιτρέπει τον καλύτερο έλεγχο και παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης των κλιματικών στόχων
- Επιτρέπει τον καλύτερο σχεδιασμό της πολιτικής και της λήψης επενδυτικών αποφάσεων
- Εισάγει ένα νέο εργαλείο για την εμπλοκή διαφορετικών τομέων της οικονομίας
Σε αυτό το πλαίσιο, θεσπίζεται η διαδικασία κατάρτισης τομεακών προϋπολογισμών άνθρακα πενταετούς διάρκειας για τους βασικούς τομείς της οικονομίας:
- παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας & θερμότητας,
- μεταφορές
- βιομηχανία
- κτίρια
- γεωργία και κτηνοτροφία
- απόβλητα
- χρήσεις γης αλλαγές χρήσεων γης και δασοπονία
Τα προτεινόμενα μέτρα:
1. Κλείσιμο όλων των λιγνιτικών μονάδων το αργότερο έως 31 Δεκεμβρίου του 2028, με ρήτρα επανεξέτασης το 2023 (με σκοπό την επίσπευση), υπό την προϋπόθεση της διασφάλισης της επάρκειας ισχύος και της ασφάλειας εφοδιασμού.
2. Δημοτικά Σχέδια Μείωσης Εκπομπών Διοξειδίου του Άνθρακα
- Από το 2025 υποχρεωτικά όλα τα νέα ταξί και το 1/3 των νέων ενοικιαζόμενων ΙΧ στην Περιφέρεια Αττικής και στο Νομό Θεσσαλονίκης είναι υποχρεωτικά μηδενικών εκπομπών. Εξαιρούνται οι νησιωτικοί Δήμοι. Το αργότερο έως το τέλος του 2023, επανεξετάζεται η καταληκτική ημερομηνία καθώς και η δυνατότητα επέκτασης του μέτρου σε άλλες περιοχές με κριτήριο την επαρκή διαθεσιμότητα σταθμών φόρτισης. Μέτρα προώθησης των οχημάτων μηδενικών εκπομπών.
- Από το 2023 το 1/4 των νέων εταιρικών ΙΧ θα είναι αμιγώς ηλεκτρικά ή υβριδικά έως 50γρ CO2/χλμ.
- Από το 2030 απαγορεύεται η πώληση καινούργιων επιβατικών οχημάτων και ελαφρών επαγγελματικών οχήματα με κινητήρες εσωτερική καύσης.
3. Μέτρα για τη μείωση των εκπομπών θερμοκηπιακών αερίων από τα κτίρια
- Από το 2023, απαγορεύεται η εγκατάσταση καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης όπου υπάρχει επαρκές διαθέσιμο δίκτυο φυσικού αερίου. Κατ’ εξαίρεση, σε υφιστάμενα κτίρια επιτρέπεται η αντικατάσταση υφιστάμενου λέβητα.
- Από το 2023 και μετά, συμπεριλαμβάνεται ο υπολογισμός του ανθρακικού αποτυπώματος των κτιρίων.
- Από το 2025 απαγορεύεται η εγκατάσταση καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης
- Από το 2030 απαγορεύεται η χρήση καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης
- Από το 2023, σε όλα τα νέα κτίρια πλην κατοικιών και ξενοδοχείων με κάλυψη άνω των 500 τ.μ. τοποθετούνται υποχρεωτικά σε τουλάχιστον 30% της κάλυψης φωτοβολταϊκά. Δυνατότητα εξαιρέσεων ορισμένων κατηγοριών.
4. Μέτρα για την Ενδυνάμωση της διάστασης του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής στις Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων
5. Μέτρα για τη μείωση των εκπομπών θερμοκηπιακών αερίων από επιχειρήσεις
6. Μέτρα για απανθρακοποίηση μη διασυνδεδεμένων νησιών
- Μείωση των εκπομπών CO2 των μη διασυνδεδεμένων νησιών κατά 80% έως το 2030 σε σχέση με το 2019
- Απαγόρευση μαζούτ στα μη διασυνδεδεμένα νησιά το 2030
- Πρωτοβουλία Gr-ECO islands και άλλες παρεμφερείς
