Κατά 162% ακριβότερο το ρεύμα σήμερα από τη Γερμανία, καθώς οι καιρικές συνθήκες μείωσαν τη συμμετοχή των ΑΠΕ στην παραγωγή. Εξαιρετικά κρίσιμη η Δευτέρα, 8 Νοεμβρίου, καθώς θα ανοίξει τα χαρτιά της η Μόσχα.
Το… σύμπαν φαίνεται να συνωμοτεί εις βάρος των Ελλήνων καταναλωτών ρεύματος, καθώς οι καιρικές συνθήκες εκτίναξαν στα ύψη τη χρήση φυσικού αερίου για την παραγωγή ρεύματος, με αποτέλεσμα να καταγράφεται τιμή – ρεκόρ Ευρώπης στην ελληνική αγορά. Την ίδια ώρα, πλησιάζει η κρίσιμη ημερομηνία της 8ης Νοεμβρίου, όπου και θα φανεί αν το Κρεμλίνο θα παραμείνει συνεπές στις δεσμεύσεις του για αύξηση της παροχής αερίου στην Ευρώπη, ή αν θα σημειωθούν νέες εμπλοκές που θα προκαλέσουν νέα αύξηση στην τιμή του αερίου.
Οι λογαριασμοί που θα περιλαμβάνουν καταναλώσεις Οκτωβρίου αναμένεται να προκαλέσουν νέο σοκ στους Έλληνες καταναλωτές, καθώς η μέση τιμή χονδρικής του μήνα ήταν αυξημένη κατά 50%, από τα 134,7 στα 202 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Οι ρήτρες αναπροσαρμογής, που ενεργοποιούνται στα 60 – 70 ευρώ θα παραμείνουν ενεργές και για τον Οκτώβριο, «φουσκώνοντας» τους λογαριασμούς.
Όμως, και ο Νοέμβριος φαίνεται ως τώρα δύσκολος, καθώς στις υψηλές τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη ήλθαν να προστεθούν οι ιδιαιτερότητες των καιρικών συνθηκών, που έχουν περιορίσει σημαντικά τη συμμετοχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο μείγμα παραγωγής, προκαλώντας αύξηση της ακριβής παραγωγής από αέριο. Είναι χαρακτηριστικό ότι, τη χθεσινή ημέρα, μετά τις 9.00 π.μ., η παραγωγή από φυσικό αέριο ξεπερνούσε συνεχώς το 50% της συνολικής ενεργειακής παραγωγής, φθάνοντας ακόμη και το 70% μέσα στην ημέρα.
Το αποτέλεσμα ήταν να διαμορφωθεί η τιμή χονδρικής για τη σημερινή ημέρα, 6 Νοεμβρίου, στα 205,7 ευρώ, που είναι με διαφορά η υψηλότερη στην Ευρώπη, με δεύτερη την τιμή της Ελβετίας (186 ευρώ) και σε αρκετά υψηλότερα επίπεδα από τις γειτονικές χώρες, Βουλγαρία, Ρουμανία, Σερβία, Κροατία, Ιταλία. Η διαφορά από τη Γερμανία φθάνει το 162%.
Οι τιμές χονδρικής του ρεύματος στην Ευρώπη (πηγή: EnegyLive)
Σε ό,τι αφορά την επιδότηση των καταναλωτών με 9 ευρώ ανά λογαριασμό για τον Σεπτέμβριο και 18 ευρώ για το τελευταίο τρίμηνο του έτους, η κυβέρνηση παρακολουθεί τις εξελίξεις με την προοπτική να την αυξήσει, εάν δεν αρχίσουν να εξομαλύνονται οι συνθήκες στις ευρωπαϊκές ενεργειακές αγορές. Πρώτα, όμως, θα πρέπει να περάσει η σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση τη βάσανο της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Κομισιόν. Το γεγονός ότι η επιδότηση καταβάλλεται όχι απευθείας στους καταναλωτές, αλλά μέσω των παρόχων ενέργειας, υποχρεώνει την κυβέρνηση να ζητήσει έγκριση με βάση το δίκαιο για τις κρατικές ενισχύσεις, χωρίς πάντως να υπάρχει προβληματισμός για ενδεχόμενο «μπλόκο» από τις Βρυξέλλες, αφού δεν τίθεται θέμα δυσανάλογης ενίσχυσης κάποιου προμηθευτή.
Το σημείο καμπής
Οι ενεργειακές αγορές της Ευρώπης περνούν ώρες αγωνίας, καθώς από τις 8 Νοεμβρίου θα αρχίσει να φαίνεται αν η Ρωσία θα συμβάλει στην αποκλιμάκωση των τιμών του φυσικού αερίου, αυξάνοντας τις παροχές.
H τιμή του αεριού στην Ολλανδία (συμβόλαια για παράδοση Δεκεμβρίου
Η τιμή του αερίου στην αγορά αναφοράς της Ολλανδίας είχε αρχίσει να αποκλιμακώνεται μετά τη δήλωση Πούτιν ότι η Gazprom θα ανοίξει τη στρόφιγγα για την αύξηση της παροχής στην Ευρώπη μετά τις 8 Νοεμβρίου, όταν θα έχει ολοκληρωθεί η πλήρωση των αποθεμάτων της Ρωσίας. Από τα 116 ευρώ ανά μεγαβατώρα, όπου είχε φθάσει στις 5 Οκτωβρίου, η τιμή αποκλιμακώθηκε ως τα 65 ευρώ, δηλαδή περίπου 44% χαμηλότερα, όμως τις τελευταίες ημέρες «τσίμπησε» και πάλι, φθάνοντας την Παρασκευή κοντά στα 74 ευρώ.
Όπως αναφέρει στο Business Daily αναλυτής ενεργειακών αγορών μεγάλου ελληνικού ομίλου, το βασικό σενάριο δεν έχει αλλάξει και η αγορά εξακολουθεί να περιμένει ότι η Gazprom θα αρχίσει από τις 8 Νοεμβρίου να αυξάνει την παροχή για να αναπληρωθούν τα ευρωπαϊκά αποθέματα που παραμένουν πολύ χαμηλά. Άλλωστε, η Μόσχα δεν θα επιθυμούσε να ρισκάρει ένα πρόστιμο δισεκατομμυρίων από την Κομισιόν, που ήδη ερευνά τις πρακτικές της Gazprom.
Ο ίδιος τονίζει, όμως, ότι δεν υπάρχει απόλυτη βεβαιότητα πως το Κρεμλίνο θα τηρήσει τις δεσμεύσεις του και δεν θα κάνει κάποια αλλαγή πολιτικής την τελευταία στιγμή, συνδέοντας την αύξηση της παροχής με άλλα θέματα, όπως η αδειοδότηση του αγωγού Nord Stream 2 από τις γερμανικές και ευρωπαϊκές αρχές.
Άλλωστε, η Ρωσία φροντίζει να διατηρεί το… σασπένς, καθώς οι τελευταίες κινήσεις της είναι αντιφατικές. Από τη μια, αναφέρθηκε αύξηση της παροχής αερίου στη Γερμανία μέσα από τον αγωγό Γιαμάλ, που διέρχεται μέσω της Λευκορωσίας. Από την άλλη, όμως, η Gazprom απέφυγε να δεσμεύσει μεγαλύτερη χωρητικότητα στις τελευταίες δημοπρασίες για τους ευρωπαϊκούς αγωγούς, δημιουργώντας ερωτηματικά για τις προθέσεις της από τις 8 Νοεμβρίου και μετά.
Το χειρότερο, όμως, ήταν η ξαφνική κρίση στη Μολδαβία, όπου η Gazprom έκοψε τις προμήθειες κατά το 1/3, υποχρεώνοντας την φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση της χώρας να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Οι Financial Times μετέδωσαν ότι η Gazprom αξίωσε νέα σύμβαση με πολύ αυξημένες τιμές, ενώ η Μόσχα συνέδεσε μια καλύτερη μεταχείριση της Μολδαβίας με πολιτικά θέματα. Τελικά, σύμφωνα με τους FT, υπεγράφη νέα σύμβαση που έδωσε τέλος σε αυτή την κρίση, όμως στη σύμβαση έχουν ενσωματωθεί και πολιτικά θέματα, άσχετα με την προμήθεια αερίου.
Ο επικεφαλής του μονοπωλίου φυσικού αερίου της Πολωνίας, Πάβελ Μαγιέφσκι, προειδοποίησε τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ότι τα γεγονότα στη Μολδαβία αποτελούν μια σαφή ένδειξη της πρόθεσης της Ρωσίας να χρησιμοποιήσει το φυσικό αέριο για πολιτικούς σκοπούς, κάτι που εκθέτει την Ευρώπη σε κινδύνους, ιδιαίτερα τώρα που η εξάρτηση θα αυξηθεί με την ενεργοποίηση του αγωγού Nord Stream 2.
Σε κάθε περίπτωση, αυτή η Δευτέρα, 8 Νοεμβρίου, είναι για τους Έλληνες και τους Ευρωπαίους καταναλωτές ίσως η κρισιμότερη ημέρα στη διάρκεια αυτής της ευρωπαϊκής κρίσης στις ενεργειακές αγορές. Αν δεν επιβεβαιωθεί ότι η Ρωσία ανοίγει τη στρόφιγγα για να αρχίσει η αναπλήρωση των ευρωπαϊκών αποθεμάτων φυσικού αερίου ενόψει του χειμώνα, όλα τα στοιχήματα για αποκλιμάκωση της τιμής του φυσικού αερίου θα αρχίσουν να ανακαλούνται και οι τιμές του ρεύματος, αντί να μειωθούν τους χειμερινούς μήνες της αυξημένης ζήτησης, θα πάρουν και πάλι την ανηφόρα, «φουσκώνοντας» ακόμη περισσότερο τους λογαριασμούς του ρεύματος.
