Ακούγεται συχνά και έχει βάση: Μόνο στην Ελλάδα γιορτάζουμε την είσοδο στον πόλεμο και όχι την απελευθέρωση. Σωστά! Αλλά στην Ελλάδα η Ιστορία πολλές φορές γράφεται ανάποδα…
28η Οκτωβρίου σήμερα και πολλοί ειρωνεύονται ή απλά διερωτώνται γιατί σήμερα Εθνική Γιορτή κι όχι στις 12 Οκτωβρίου, όταν έφυγαν οι Γερμανοί από την Αθήνα. Γιατί δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά! Άλλωστε δεν είναι το μόνο «ανάποδο» της Ιστορίας της Ελλάδας.
Να, για παράδειγμα γιορτάζουμε – και σωστά – την αρχή της Ελληνικής Επανάστασης στις 25 Μαρτίου, όπως τέλος πάντων μας την διέδωσαν και καθιερώθηκε το 1838 με το Βασιλικό Διάταγμα από τον Όθωνα. Δεν γιορτάζουμε το τέλος της και την ίδρυση του Νέου Ελληνικού Κράτους. Στις 3 Φεβρουαρίου (με το νέο ημερολόγιο) θα έπρεπε να γιορτάζεται το «1821» όμως τότε τι να γιορτάσεις; Τον παραγκωνισμό του Καποδίστρια και την επιβολή της βασιλείας του Όθωνα από τις Μεγάλες Δυνάμεις, που (ουσιαστικά και τυπικά) μας απελευθέρωσαν;
Χαμένοι στην ομίχλη του χρόνου
Κατά τον συγγραφέα Δ. Φωτιάδη και αρκετούς άλλους, ως εθνική γιορτή πριν από το 1838 θεωρούνταν η 1η Ιανουαρίου, ημερομηνία κατά την οποία ψηφίστηκε από την 1η Εθνοσυνέλευση της Πιάδας (Νέας Επιδαύρου) το 1ο Ελληνικό «Σύνταγμα». Κατά ορισμένες απόψεις, ως ημερομηνία έναρξης της Επανάστασης θεωρείται και η 24 Φεβρουαρίου, οπότε άρχισε η επανάσταση Ελλήνων στη Βλαχία. Σίγουρα πάντως στην Ελλάδα είχαν αρχίσει εχθροπραξίες πριν από την 25 Μαρτίου, όπως μαρτυρείται και από τις ειδήσεις που διασώθηκαν στην «Αλληλογραφία του εν Πάτραις Ολλανδικού Προξενείου.
Και μέσα στην ομίχλη των ημερομηνιών ο Παναγιώτης Σούτσος πρότεινε το 1834 την καθιέρωση εορτασμού της Ελληνικής Επανάστασης την 25η Μαρτίου, αναφέροντας ότι ήταν η μέρα γενίκευσης της επανάστασης στην Πελοπόννησο και αναγέννησης της Ελλάδας, σε υπόμνημα το οποίο ο Ιωάννης Κωλέττης υπέβαλε στον Όθωνα ως πρόταση σχεδίου νόμου.
Καμιά επέτειος για τους Βαλκανικούς Πολέμους
Ούτε κανέναν από τους αγώνες του ’12-’13 γιορτάζουμε, ούτε και τις αιμοπότες μάχες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου που για την Ελλάδα απλώνουν τις ρίζες τους μέχρι το 1922. Τι να γιορτάσεις τότε; Εθνικό Διχασμό ή Μικρασιατική Καταστροφή;
Και φθάνουμε στο 1940. Είναι ιστορικά καταγεγραμμένο και το έχουν διηγηθεί όσοι έζησαν τότε και είχαν μνήμη σθεναρή απέναντι στο χρόνο, πως ολόκληρη η Ελλάδα είδαν σαν πανηγύρι την κήρυξη του πολέμου!
Αριστεροί και Δεξιοί και κάθε πολιτικής απόχρωσης Έλληνες έσπευσαν στο κάλεσμα της επιστράτευσης με ενθουσιασμό.
Υπήρξε, αυτό που ονομάζουμε με μια απλή λέξη, «ομοψυχία», μια λέξη που σπανίζει στο λεξιλόγιο της καθημερινότητας των Ελλήνων. Στις 28 Οκτωβρίου του 1940. Όλοι ήταν «Ελλάδα»!
Γράφει ο ιστορικός-δημοσιογράφος Σόλων Γρηγοριάδης: «Στις 05:30 ακριβώς, ήχησαν οι σειρήνες σε όλη τη χώρα και ο λαός υποδέχτηκε την έναρξη του πολέμου με αυτοπεποίθηση οργή και πρωτοφανή εθνική έξαρση.
Η προσέλευση των εφέδρων υπήρξε αστραπιαία, γενική και πρόθυμη. Και οι δεσμώτες κομμουνιστές από τις πρώτες ημέρες τάχθηκαν ανεπιφύλακτα υπέρ του αγώνος.
Υπήρξαν τότε σε 22 φυλακές, στρατόπεδα και νησιά εξορίας, κρατούμενοι 2000 περίπου στελέχη και μέλη του ΚΚΕ στα οποία περιελαμβάνοντο οι περισσότεροι ηγέτες του. Τη δεύτερη κιόλας μέρα του πολέμου ο γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος Νίκος Ζαχαριάδης με επιστολή του προς τον υπουργό Δημοσίας Ασφάλειας Κωνσταντίνο Μανιαδάκη, τάχθηκε αποφασιστικά υπέρ της αντιστάσεως στην ιταλική επίθεση, παροτρύνοντας τους έλληνες κομμουνιστές να τον ακολουθήσουν. Την ίδια ημέρα οι κρατούμενοι στις φυλακές της Ακροναυπλίας με επικεφαλής τον Γιάννη Ιωαννίδη χωρίς συνεννόηση με τον Ζαχαριάδη έστειλαν ανάλογο υπόμνημα στον πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά».
Αυτοί που δεν «γιόρτασαν»
Κάτι τέτοιο δεν συνέβη στην Αθήνα, στις 12 Οκτωβρίου του 1944.
Μια απλή αιτιολόγηση γιατί έμεινε «λησμονημένη» η 12η Οκτωβρίου, η ημέρα απελευθέρωσης των Αθηνών είναι ότι δεν έφυγαν οι Γερμανοί και από τη Θεσσαλονίκη ή την Κρήτη, αλλά και άλλες μεγάλες πόλεις της Ελλάδας. Τυπικά και ουσιαστικά έχει απωλεσθεί ο εθνικός χαρακτήρας της ημέρας. Όμως η αλήθεια κρύβεται στο ποιοι απελευθέρωσαν την Αθήνα.
Αν η Εθνική γιορτή, ήταν η 12η Οκτωβρίου το κράτος, θα βρισκόταν στη δεινή θέση να τιμήσει αυτούς που πράγματι απελευθέρωσαν την πρωτεύουσα: Τον ΕΛΑΣ!
Ο Διονύσης Χαριτόπουλος στο βιβλίο του «Άρης ο Αρχηγός των Ατάκτων» σημειώνει: «Η 2η Μεραρχία του ΕΛΑΣ βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από την πρωτεύουσα και περιμένει διαταγές. Κανείς άλλος δεν έχει μεγαλύτερη φιλοδοξία για μία θριαμβευτική αντάρτικη είσοδο στην Αθήνα από τον μέραρχο Ρήγο. Τον έξω και μακριά από κόμματα Ρήγο, γράφει ο Φοίβος Γρηγοριάδης. Ξημερώνει 12η Οκτωβρίου. Στις 8:00 το πρωί οι Γερμανοί καταθέτουν στεφάνι στον Άγνωστο Στρατιώτη στις 9:15 υποστελούν τη σβάστικα από την Ακρόπολη, παραδίδουν πάλι τα κλειδιά της πόλης και φεύγουν. Δεν προλαβαίνουν να απομακρυνθούν και το στεφάνι ποδοπατιέται από έξαλλα πλήθη, που βγαίνουν κατά χιλιάδες στους δρόμους κρατώντας ελληνικές σημαίες για να πανηγυρίσουν την ελευθερία τους. Ούτε Αντάρτες εμφανίζονται ούτε Άγγλοι. Μία λαοθάλασσα έξω, φωνάζει συνθήματα ΕΑΜ λαοκρατία…».
Οι μεν ευαγγελίζονται την επιστροφή του Γεωργίου του Β’, οι δε την εύνοια και επιρροή της Μόσχας του Στάλιν.
Δεν θα έχουν ακόμα κοπάσει οι ιαχές της απελευθέρωσης, όταν ακούστηκαν οι οιμωγές του Εμφυλίου. Οι απελευθερωτές του ‘44 έγιναν οι ηττημένοι του ’49! Κάποιοι από τους πανηγυρίζοντες στην Αθήνα τον Οκτώβριο του 1944, μέσα σε ένα χρόνο έγιναν οι «Συμμορίτες» των βουνών.
Ποιος θα τους τιμούσε λοιπόν, αφού ακόμα και η Εθνική Αντίσταση αναγνωρίστηκε μόλις 40 χρόνια μετά, το 1981 από το ΠΑΣΟΚ!
Ακόμα τότε, στις 12 Οκτωβρίου του 1944 ένα μεγάλο κομμάτι της Ελλάδας ήταν υπό γερμανική κατοχή. Η Κρήτη είχε μείνει μέχρι τον Μάιο του ’45 με τις κάννες των γερμανικών όπλων στραμμένες στους κατοίκους. Οι Βρετανοί είχαν συνάψει συμφωνία με τις δυνάμεις των Ναζί να αποχωρήσουν ανενόχλητοι από τις μεγάλες πόλεις της ηπειρωτικής Ελλάδας χωρίς να παρενοχληθούν! Οι Γερμανοί, οκτώ ολόκληρους μήνες μετά την υποχώρηση των στρατευμάτων τους από την ηπειρωτική Ελλάδα και ένα μήνα από την άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας στους συμμάχους, στην Κρήτη βομβαρδίζουν χωριά, εκδίδουν διαταγές και εκτελούν αιχμάλωτους. Πώς λοιπόν να παρελάσουν οι Κρητικοί στις 12 Οκτωβρίου, όταν εκείνοι απελευθερώθηκαν στις 9 Μαΐου του ΄45;
Λαός που αντιστέκεται!
Και μια βαρύνουσα δήλωση ως επίλογο: «Στην Ελλάδα γιορτάζουμε την έναρξη του αγώνα του 1821, την έναρξη του πολέμου του 1940 και όχι τα επινίκια. Αυτό σημαίνει ότι οι Έλληνες τιμούν την απόφαση να αντισταθούν περισσότερο από την ίδια την νίκη. Γιατί οι Έλληνες είναι λαός που αντιστέκεται και ανατρέπει αυτούς που τον καταπιέζουν», είναι η απάντηση ενός συμβόλου της Αντίστασης, ενός Παρτιζάνου που δεν είναι πια στη ζωή, του Μανώλη Γλέζου. Και μπροστά σε αυτή την δήλωση, το όπλο κάθε άλλης θεωρίας και «διατριβής» παθαίνει αφλογιστία. Τέλος!
