Οι επίσημες εκδηλώσεις τιμής και μνήμης του Παύλου Μελά πραγματοποιήθηκαν σήμερα Κυριακή 17 Οκτωβρίου 2021, στο χωριό Μελάς.
Η Ημέρα του Μακεδονικού Αγώνα τιμάται κάθε χρόνο την πρώτη Κυριακή μετά την 13η Οκτωβρίου (ημερομηνία θανάτου του Παύλου Μελά το 1904).
Γράφει χαρακτηριστικά η Ναταλία Μελά στο βιβλίο της για τον ήρωα Παύλο Μελά, για την ημέρα εκείνη :
«Άρχιζε να νυκτώνει. Σε λίγο βγήκε ο Στρατινάκης στην αυλή, για να ιδεί το σκοτωμένο• επροχώρησαν στον περίβολο του σπιτιού και ο Παύλος με τον Ντίνα και τον Πέτρο. Ο Στρατινάκης κοίταζε να πάρει τ’ όπλο του Τούρκου. Ακούσθηκε τότε ένας πυροβολισμός μονάχα. Και γύρισε ο Παύλος πίσω, λέγοντας: “Στη μέση με πήρε, παιδιά”.
Μπήκε μέσα, κάθισε και φώναξε τον Πύρζα: “Νίκο, που είσαι;” Έβγαλε τον σταυρό του απ’ τον λαιμό και είπε: “Τον σταυρό να τον δώσεις στη γυναίκα μου• και το τουφέκι , όπως σου είπα, του Μίκη• και να τους πεις ότι το καθήκον μου έκαμα”. Έβγαλε το πορτοφόλι με τις φωτογραφίες των παιδιών του και ξεζώθηκε. Τότε φάνηκαν αίματα και έπεσαν λίρες καταγής, γιατί είχε τρυπήσει το κεμέρι του η σφαίρα. Άρχισε να πονεί ο Παύλος κι έλεγε: “Σκοτώστε με, παιδιά• πως θα μ’ αφήσετε στους Τούρκους;”
Όσο περνούσε η ώρα και πονούσε δυνατότερα, βογκούσε “πονώ”. Ύστερα είπε με δυνατή φωνή: “Νίκο , εσύ πως θα με αφήσεις;” Ο Πύρζας γονάτισε, τον φίλησε στο στόμα και του είπε: “Κοντά σου είμαι, καπετάνιε• δε σε αφήνομε”. Και τα χείλη του Παύλου ήταν ψυχρά. “Πονώ” έλεγε ο Παύλος και ονόμαζε τα παιδιά του. Και πάλι έλεγε: “Σκοτώστε με”. Δεν μπορούσε πια να κουνηθεί από τη θέση του. Και τα παιδιά του δεν τα ονόμαζε πια. “Πονώ”, είπε σιγά και ξεψύχησε».
