Σωρευτική ανάπτυξη 10,8% κατά τη διετία 2021 – 2022 θα έχει ως αποτέλεσμα η ελληνική οικονομία όχι μόνο να καλύψει το χαμένο έδαφος της πανδημίας, αλλά και να είναι 1,7% μεγαλύτερη σε σχέση με το 2019. Αυτό είναι το βασικό σενάριο στο προσχέδιο του προϋπολογισμού που κατατέθηκε στη Βουλή. Αλλά για να γίνει πραγματικότητα θα πρέπει να μην «σκοντάψει» το ΑΕΠ σε 5 εμπόδια, που θα μπορούσαν να στοιχίσουν ακριβά.
1. Το κυριότερο συνεχίζει να είναι η εξέλιξη της πανδημίας. Παράγοντες όπως η εμφάνιση μεταλλάξεων και συνθηκών υψηλότερης μετάδοσης του ιού και η μη διατήρηση του ρυθμού εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού θα μπορούσε να οδηγήσει σε επιβράδυνση της ανάκαμψης. Ακόμη και εάν σε αυτό το πεδίο τα πράγματα εξελιχθούν με τον καλύτερο τρόπο υπάρχει ο φόβος για την εμφάνιση υστερήσεων ή «μόνιμων ουλών» στον παραγωγικό ιστό της οικονομίας και στην αγορά εργασίας, μετά τη λήξη και των κυβερνητικών μέτρων οικονομικής ενίσχυσης.
2. Αυτό που επίσης απασχολεί έντονα την ελληνική – και όχι μόνο – οικονομία είναι οι διεθνείς ανατιμήσεις στην ενεργεια, στις πρώτες ύλες. To πετρέλαιο αγγίζει τα 80 δολάρια το βαρέλι ενώ το φυσικό αέριο στο χρηματιστήριο της Ολλανδίας έχει σκαρφαλώσει στα 100 ευρώ. Προφανώς και οι αυξημένες τιμές στην ενέργεια παρασύρουν ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία. Η Ελλάδα προσπαθεί με μεσοπρόθεσμα μέτρα όπως η επιδότηση του ηλεκτρικού ρεύματος ή του φυσικού αερίου να αναχαιτίσει τις αυξήσεις. Αλλά η πλήρης αντιστάθμισή τους είναι αδύνατη.
Στην κυβέρνηση έχουν καταλάβει πως το τσουνάμι που έρχεται δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί εύκολα. Ο Χρήστος Σταϊκούρας παρέδωσε χθες επιστολή στον πρόεδρο του Εurogroup με την οποία ζητά κοινό ευρωπαϊκό μέτωπο έναντι των αυξήσεων στην ενέργεια. Σύμφωνα με το περιεχόμενο της επιστολής η κυβέρνηση ζητά να συσταθεί ένα κοινό ευρωπαϊκό ταμείο μέσω του οποίου θα μπορούν να βοηθηθούν τα νοικοκυριά σε όλη την Ευρώπη.
3. Στο κάδρο των κινδύνων μπαίνουν επιπλέον γεωπολιτικές εντάσεις και μεταναστευτικές ροές στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου.
4. Στο πάζλ προστίθεται και ο κλιματικός παράγοντας. Η όλο και συχνότερη επέλαση φυσικών καταστροφών επιδρά αρνητικά στην ελληνική οικονομία τόσο βραχυπρόθεσμα (όπως το οικονομικό και δημοσιονομικό κόστος των πυρκαγιών του Αυγούστου 2021), όσο και μακροπρόθεσμα, σε όρους διατηρησιμότητας των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης και δυνατοτήτων ανάπτυξης του τουριστικού προϊόντος.
5. Τελευταία πηγή αβεβαιότητας δεν είναι άλλη από την απορρόφηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Τυχόν εμπόδια στην έγκαιρη υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα μπορούσαν να αλλάξουν και να ανατρέψουν όλο το σχεδιασμό.
