Αν όντως συμβάλουν στη μείωση των εκπομπών Co2 τότε θα ήμασταν φουλ μαζί τους. Κάποτε μάλιστα είμασταν φουλ μαζί τους. Τελικά κι αυτό αποδείχνεται μια μπίζνα με μεγάλο κόστος για το περιβάλλον επειδή γίνεται μαζικά και άναρχα και το χειρότερο δεν συμβάλει στην ενεργειακή επάρκεια.
Δεν είναι δυνατόν να βάζεις καθρέφτες στα χωράφια με επιδοτήσεις και να μην βάζεις στις στέγες των σπιτιών.
Δεν είναι δυνατόν να ισοπεδώνεις κάθε κορυφή μιας χώρας, με το ενεργειακό κόστος που συνεπάγεται (κατασκευή Α/Γ, μέταλλα, πλαστικά, καλωδιώσεις, πετρέλαια, καταστροφή δασωδών εκτάσεων – πολλές φορές προστατευόμενων- και να λες ότι το κάνεις για λιγότερο Co2.
Δεν είναι δυνατόν να πλακώνεσαι μαζικά σε αυτές τις 2 μονάχα επενδύσεις και να μην σε νοιάζει ότι έχεις κύματα, ότι μπορείς να κάνεις μικρά υδροηλεκτρικά, ότι μπορείς να χρησιμοποιήσεις γεωθερμία. Αλλά και τέτοιες μορφές ακόμα, αν το κάνεις μαζικά και με βάση μια συλλογιστική κερδοφορίας, θα έχεις αποτύχει στο περιβάλλον. Επιχειρηματικό κέρδος και περιβάλλον, μόνο αντίθετες έννοιες μπορούν να καταλήξουν.
Οπότε η λύση στο ενεργειακό πρόβλημα, αν θες τη γνώμη μου είναι “λίγο απ’ όλα” και παντού στο κόσμο. Ακόμα και οι εκπομπές Co2 θα ήταν ανεκτές (όπως ήταν άλλωστε για πολλούς αιώνες), αν υπήρχαν περισσότερα δάση να το δεσμεύουν, αν οι ανθρώπινες παρεμβάσεις ήταν ηπιότερες και αν δεν είμασταν τόσο άπληστοι ενεργειακά. Δυστυχώς όλοι ευαγγελίζονται την ανάπτυξη της οικονομίας και όχι την εξυγίανση του περιβάλλοντος. Ακόμα και οι ΑΠΕ είναι ανάπτυξη για μια περιοχή λένε κάποια επιχειρήματα. Ανάπτυξη όμως οικονομική. Με κόστος κάποια στρέμματα δάσους και αγρών. Που αν τα προσθέσεις όλα μαζί παγκόσμια, αποτελούν μια έκταση δασών όσο ίσως μια ολόκληρη χώρα.
Χωριά το ότι για να δουλέψουν οι ΑΠΕ χρειάζονται “βοήθεια” από μη-ΑΠΕ τεχνολογίες. Όπως πχ το φυσικό αέριο. Στην Αμερική τον Καναδά κι αλλού λέγεται, ότι όπως εδώ δημιουργήθηκαν κινήματα κατά των ΑΠΕ, εκεί δημιουργήθηκαν κινήματα κατά των εξορύξεων φυσικού αερίου. Ύπουλα πετρελαϊκές εταιρείες που το γύρισαν τώρα στο φυσικό αέριο, πάνε και τρυπάνε παρθένα μέρη, ακόμα και υπό προστασία μέρη, εξαγοράζοντας ακόμα και μεγάλες ΜΚΟ, προκειμένου να βγάλουν και να πουλήσουν φυσικό αέριο. Η διαδικασία παράγει μεθάνιο που είναι πολύ χειρότερο από το Co2.
Οπότε για να δουλέψουν οι ΑΠΕ και να αντεπεξέλθουν στην ζήτηση ενέργειας παράγουν έμεσα μεθάνιο.
Σαν το σκετσάκι με το ηλεκτρικό αυτοκίνητο που η πρίζα του φτάνει σε ένα εργοστάσιο λιγνίτη ένα πράμα.
Αν μεταφέρουμε τις ευθύνες στη κατανάλωση, κάνουμε άραγε οικονομία στην ενέργεια; Πόσα κινητά τηλέφωνα φορτίζουν άραγε κάθε μέρα, πόσες συσκευές μένουν stand by, που σαν σταγόνες νερού μόνιμα χρειάζονται ενέργεια; Πόσοι άνθρωποι επιλέγουν να καίνε ρεύμα, πετρέλαιο ή φυσικό αέριο για να ζεσταθούν; Κι αν το γύριζαν όλοι στα “ανανεώσιμα” ξύλα; Θα μπορούσαν τα δάση τα αναπληρωθούν στις απαιτήσεις ξύλευσης; Τι επιπτώσεις θα είχε η καύση τους στο περιβάλλον;
Το καλοκαίρι πάλι; Προτιμάμε τον ανεμιστήρα ή τα πολλά BTUτης αγοράς των airconditions? Γιατί ενώ έχουμε τόσες ΑΠΕ που καλύπτουν πια πάνω από 150% των θεωρητικών απαιτήσεων ενέργειας της χώρας, βάζουμε στον καύσωνα να δουλέψουν και πάλι οι λιγνίτες; Γιατί έχουμε στιγμιαία Black out; Φαντάζεσαι να μην είχαμε και τους λιγνίτες τι black out θα είχαμε;
Οπότε η απλή ερώτηση που θέτεις περνάει από πολλά επίπεδα. Δεν είναι μόνο θέμα αντικατάστασης Co2 από ΑΠΕ η λύση. Έχει πολλές παραμέτρους που προσπαθούμε να εξηγήσουμε. Η λύση θέλει πολύ συζήτηση και αυτιά που ακούνε για περιβάλλον και δεν σκέφτονται στο μυαλό τους ευρώ και δολάρια, αλλά φύση και ζωή.
Κι αυτό δυστυχώς το σκέφτονται μόνο κάτι γραφικές μειοψηφίες πια. Η λύση πάντως δεν είναι η μαζική εγκατάσταση ΑΠΕ σε βάρος του περιβάλλοντος. Αυτό είναι το μόνο σίγουρο.
Η παραγωγή ενέργειας δυστυχώς, με οποιοδήποτε τρόπο θα έχει κάποιου είδους επιπτώσεις. Το θέμα είναι να τις ελαχιστοποιούμε. Τόσο στη σφαίρα της παραγωγής όσο και στη σφαίρα της κατανάλωσης. Αυτό όμως προϋποθέτει μια πολιτική που δεν έχει ως κίνητρο το κέρδος. Είναι φως φανάρι. Και δεν μιλάμε για να πέσει ο Καπιταλισμός σε καμία περίπτωση. Απλά μπορεί ο τομέας της ενέργειας παγκόσμια να λειτουργεί ανταποδοτικά. Όπως συμφώνησαν να περιορίσουν το Co2 τα κράτη, έτσι μπορούν να συμφωνήσουν σε μια τέτοια πολιτική που να αφορά την ενέργεια ως κοινό αγαθό, που δεν υπονομεύει όμως τη φύση. Μπορεί ακόμα και να οριστεί ως δικαίωμα στην ενέργεια,αν αναλογιστείς ότι δεν υπάρχει δικαιοσύνη στη κατανομή της και όλο και περισσότεροι άνθρωποι αντιμετωπίζουν φαινόμενα ενεργειακής φτώχειας. Όπως αντίστοιχα τέτοιες συζητήσεις υπάρχουν στην ατζέντα των Ηνωμένων Εθνών για τη διαχείριση του νερού ή τα δικαιώματα των ζώων και την προστασία της βιοποικιλότητας. Το ότι δεν υπάρχει τέτοια συζήτηση εκτιμώ ότι είναι καθαρά θέμα πιέσεων από οικονομικά συμφέροντα των λόμπι της ενέργειας. Κι αυτό που περιγράφω ούτε ουτοπικό είναι, ούτε έχει σχέση με το επικρατέστερο οικονομικό σύστημα. Είναι απλά επιτακτική ανάγκη. Μια ανάγκη όμως που υπονομεύεται από τη λογική του κέρδους. Ούτε θεωρώ ότι αν η ενέργεια είναι στη διαχείριση του κράτους είναι καλύτερα, μιας και οι οργανισμοί ενέργειας μπορεί να είναι εργαλεία μικροπολιτικής μεταξύ κομμάτων. Το καλύτερο είναι για μένα να βρίσκονται σε ένα καθεστώς που θα ανήκουν και θα ελέγχονται από τις κοινότητες ως προς τη διαφάνεια, αλλά η διαχείριση τους θα γίνεται κεντρικά, ακόμα και παγκόσμια ως προς τη κατανομή της ενέργειας στα δίκτυα. Αυτό κι αν φαντάζει ουτοπικό ε;
Κι όμως αντίστοιχο παράδειγμα είναι η ΔΕΥΑΘ, που ένα μεγάλο μέρος της εταιρείας Ύδρευσης στη Θεσσαλονίκη, αγοράστηκε από ένα ΚοιΣεΠ που κάναν οι πολίτες για τη γλιτώσουν από το ξεπούλημα επί ημερών Τρόικας. Και τα κατάφεραν μέχρι στιγμής να έχουν ένα μεγάλο μέρος της μετοχική της σύνθεσης.
Εν τέλει ίσως οι πολίτες και οι οργανώσεις των πολιτών να πρέπει να αναλάβουν δράση. Αλλά ποιος μπορεί να τα βάλει τόσο εύκολα δίχως κίνδυνο με τα συμφέροντα που διακυβεύονται στο χώρο της ενέργειας; Πως να βρεις ενεργούς και μάχιμος πολίτες σε έναν κόσμο όλο και πιο “απολιτίκ” που αν δεν δείχνει αδιαφορία, φοβάται να εκφραστεί πολιτικά πολλές φορές μην στοχοποιηθεί;
Οπότε όσο μοιρολατρικό κι αν ακούγεται, η φάση κλιματική αλλαγή δεν έχει επιστροφή και το ξέρουν όλοι. Η μπίζνα όμως συνεχίζεται. Ακόμα και οι καταστροφές από την κλιματική αλλαγή είναι πεδίο κέρδους για κάποιους. Και δεν θα διστάσουν να βγάλουν αυτό το κέρδος. Άλλωστε ο τελευταίος καπιταλιστής, λέει ένα ρητό, είναι ικανός να σου πουλήσει το σχοινί με το οποίο θα τον κρεμάσουν. Το ίδιο ικανός είναι να σου πουλήσει την ανεμογεννήτρια που θα χαλάσει και τα λάδια της θα τα πιει ο ίδιος και τα παιδιά του από τον μολυσμένο υδροφόρο ορίζοντα. Είναι αυτός που θα σου πουλήσει φυσικό αέριο και τις εγκαταστάσεις του θα τις χτυπήσει τυφώνας εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
