Προτεραιότητα σε τομείς όπως η ψηφιακή μετάβαση και οι νέες δεξιότητες, οι υποδομές και το περιβάλλον, με στόχο τον μετασχηματισμό της οικονομίας και της αγροτικής παραγωγής και τη μετάβαση από την κατακερματισμένη επιχειρηματικότητα σε συγχωνεύσεις, συνέργειες και εξαγορές
Ανάχωμα απέναντι στις διαδοχικές οικονομικές κρίσεις, τις οποίες βιώνει πλέον ο σύγχρονος κόσμος (πανδημίες, κόστος ενέργειας, τεχνολογική επανάσταση, κλιματική αλλαγή κ.λπ.), υψώνουν για τη χώρα μας δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις 100 δισ. ευρώ στα επόμενα έξι χρόνια.
Μέσα σε τόσο στενό χρονικό διάστημα, ποτέ η Ελλάδα δεν είχε υποδεχθεί τόσες μεγάλες κρατικές δαπάνες: επενδύσεις 85 δισ. ευρώ από το 2022 ως το 2027, ίσες με το μισό ΑΕΠ της χώρας.
Ούτε εφάρμοσε όμως ποτέ τόσο οργανωμένο σχέδιο για να κινητοποιήσει και τουλάχιστον 20 δισ. ευρώ ιδιωτικά κεφάλαια επιπλέον – πέραν όσων άλλων εξαγορών ή ιδιωτικοποιήσεων τυχόν συμβούν στα χρόνια που έρχονται.
Ακόμα και αν δεν πάνε όλα κατ’ ευχήν, φαντάζει αδύνατο να μην μπουν στην ελληνική οικονομία τουλάχιστον 100 δισ. ευρώ ως το 2027. Αλλά και πέρα από τα ποσά αυτά και τις εργασίες που θα απαιτηθούν ή τις ευκαιρίες που θα δημιουργηθούν στο διάστημα μιας εξαετίας, ακόμα μεγαλύτερη σημασία έχει ίσως ότι θα στραφούν σε τομείς και επενδύσεις που έχουν μέλλον, θεραπεύοντας παθογένειες του παρελθόντος.
Και, κυρίως:
■ Ψηφιακή μετάβαση – νέες δεξιότητες: αντί να είναι μια περιθωριοποιημένη οικονομία στην άκρη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, ένα τεχνολογικό άλμα μπορεί να φέρει τη χώρα στο επίκεντρο του οικονομικού μέλλοντος της Ευρώπης.
■ Υποδομές – Περιβάλλον: επενδύσεις στο «καλύτερο οικόπεδο του κόσμου», όπως συχνά αναφέρεται η χώρα μας, που θα δώσουν απάντηση στην κλιματική αλλαγή, στα προβλήματα υποβάθμισης της ποιότητας ζωής και θα δημιουργήσουν νέες ευκαιρίες για ανάπτυξη και τουρισμό.
■ Μετασχηματισμός της οικονομίας και της αγροτικής παραγωγής: μετάβαση από την ενδεχομένως πιο κατακερματισμένη επιχειρηματικότητα του Δυτικού κόσμου σε συγχωνεύσεις, συνέργειες και εξαγορές που θα δημιουργήσουν οικονομίες κλίμακος, άλλου μεγέθους επιχειρήσεις και νέες ευκαιρίες διείσδυσης σε αγορές.
Οι πόροι που έρχονται
Ολόκληρο το σχέδιο έχει στόχο ένα νέο παραγωγικό μοντέλο. Βασίζεται κατά 80% σε έναν πακτωλό χρηματοδοτήσεων 80 δισ. από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Το Ελληνικό Δημόσιο θα εισφέρει 5 δισ. επιπλέον. Τα 85 δισ. κρατικής δαπάνης θα προκύψουν άμεσα από τις αρχές του 2022. Και κοντά σε αυτά, επιδιώκεται να προστεθούν και ιδιωτικά κεφάλαια 15 δισ. ως εξής:
1 ΕΣΠΑ: 33 δισ. ευρώ: Τα 20,903 δισ. αποτελούν την εισφορά της Ευρωπαϊκής Ενωσης προς τη χώρα μας για την περίοδο 2021-2027. Προέρχονται από πέντε διαφορετικά Ταμεία και εξυπηρετούν διαφορετικούς τομείς και ανάγκες, όπως επιχειρήσεις, κοινωνικές πολιτικές, ευκαιρίες ανάπτυξης, περιβάλλον κ.λπ. (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης – ΕΤΠΑ, Ταμείο Συνοχής, Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης – ΤΔΜ και Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας – ΕΤΘΑΥ).
Αλλα 5,3 δισ. αποτελούν την ελληνική συνεισφορά για το νέο ΕΣΠΑ (26,1 δισ. συνολικά), η εκκίνηση του οποίου αναμένεται αρχές ή μέσα του 2022.
Τώρα όμως και μέχρι το 2023 «τρέχουν» και άλλα 6,725 δισ. ευρώ, που αποτελούν υπόλοιπα του προηγούμενου ΕΣΠΑ, τα οποία εκκρεμούν από την προγραμματική περίοδο 2014-2020. Και αυτά αφορούν κατά κόρον το περιβάλλον και υποδομές.
2 Κοινή Αγροτική Πολιτική: 21,681 δισ. ευρώ. Εξ αυτών, τα 19,881 δισ. αναφέρονται στην προγραμματική περίοδο 2021-2027. Τα υπόλοιπα 1,800 δισ. ευρώ είναι «ουρές» από την προγραμματική περίοδο 2014-2020.
3 Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας: 43 δισ. ευρώ. Με πάνω από 170 έργα, δράσεις και επενδύσεις, ο Μηχανισμός Ανάκαμψης φιλοδοξεί να τα αλλάξει όλα, όχι μόνο για να σηκώσει κεφάλι η ελληνική οικονομία, αλλά και για να μη ζήσει ξανά ένα δράμα όπως αυτό των περασμένων ετών.
Το σύνολο των χρηματοδοτικών πόρων ως το 2027 από την Ε.Ε. για την Ελλάδα φτάνει στα 30,498 δισ. ευρώ. Τα 17,770 δισ. ευρώ εξ αυτών έρχονται ως απευθείας επιχορηγήσεις της χώρας. Τα πρώτα κονδύλια έχουν εισρεύσει ήδη στη χώρα και τα πρώτα έργα υλοποιούνται.
Τα υπόλοιπα 12,728 δισ. ευρώ είναι προνομιακά δάνεια που ποτέ αλλιώς δεν θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν το Ελληνικό Δημόσιο και οι επιχειρήσεις της χώρας.
Εχουν έναν μόνο όρο: το Ελληνικό Δημόσιο θα χρηματοδοτεί ιδιώτες έως 50%, εφόσον εκείνοι θα εισφέρουν ίδια κεφάλαια 12,7-15 δισ. ευρώ (τουλάχιστον 50% και άνω) στα business plans που θα υλοποιήσουν στην προσεχή εξαετία.
Επιχορηγήσεις και δάνεια δισεκατομμυρίων θα διατεθούν έτσι σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, σε επενδύσεις του κλάδου του τουρισμού, στον ψηφιακό εκσυγχρονισμό του κράτους και των επιχειρήσεων, σε υποδομές, μεταφορές, περιβάλλον, στη δημόσια υγεία, στη διασύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, σε δράσεις για την απασχόληση κ.λπ.
Τους στόχους αυτούς διευκολύνουν τόσο οι αναβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας που τη βάζουν ξανά στα ραντάρ ξένων επενδυτών όσο και η αύξηση του στοκ των καταθέσεων (νοικοκυριών και επιχειρήσεων) που λιμνάζουν στις ελληνικές τράπεζες, κατά 30 δισ. ευρώ στον 1,5 χρόνο από τότε που ξεκίνησε η πανδημία (από 142,2 δισ. τον Φεβρουάριο του 2020 σε 173,2 δισ. ευρώ τον Αύγουστο του 2021).
