Ο ενθουσιασμός και η αισιοδοξία για πρώτη φορά δεν φαίνεται να συνοδεύουν τις ανακοινώσεις για την πρωτοφανή αύξηση του ΑΕΠ στο β’ τρίμηνο στις οικονομίες της Ευρωζώνης και ειδικά στην Ελλάδα, που είναι από τις τελευταίες χρονικά που το ανακοινώνουν.
Ο λόγος είναι διπλός. Το γ’ τρίμηνο που ακολουθεί, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί στην αρμόδια διεύθυνση της ΤτΕ, δείχνει επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης σε σχέση με την σημερινή ανακοίνωση για το β’ τρίμηνο, με ταυτόχρονη ταχύτερη αύξηση του πληθωρισμού…
Για την πλειονότητα των οικονομιών της Ευρωζώνης το φαινόμενο αυτού του επικίνδυνου συνδυασμού καταγράφεται επίσης με μεγαλύτερη σαφήνεια.
Αυτό το περιβάλλον έχει κάνει σημαντικό αριθμό οικονομικών αναλυτών να προειδοποιεί για το ενδεχόμενο ενός κύκλου στασιμοπληθωρισμού την επόμενη περίοδο. Και αυτό είναι κάτι που απασχολεί έτσι κι αλλιώς τόσο την ΕΚΤ σε σχέση με το πότε και πώς θα ξεκινήσει την αναστροφή της νομισματικής της πολιτικής όσο και την Κομισιόν όσο αφορά στην επαναφορά των δεσμευτικών περιορισμών του Συμφώνου Σταθερότητας.
Το γεγονός μάλιστα ότι η πανδημία του covid και των μεταλλάξεών του αναμένεται να δώσει μία νέα κορύφωση του τελευταίου εν ενεργεία κύματος μέσα στο επερχόμενο φθινόπωρο/χειμώνα καθιστά τις διαδικασίες διαμόρφωσης της δημοσιονομικής πολιτικής για τους προϋπολογισμούς του 2022 εξαιρετικά αβέβαιες στην Ευρωζώνη.
Για την Ελλάδα η «δυσκολία» αυτή είναι ακόμα μεγαλύτερη γιατί:
- Όλα τα στοιχεία της επιστροφής στην προ πανδημίας «κανονικότητα» συνδέονται με επαναφορά σε ένα πιο δύσκολο οικονομικό περιβάλλον (κατάργηση του PEPP και τις στήριξης των ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ, επαναφορά των μεταμνημονιακών δεσμεύσεων για δημοσιονομικά πλεονάσματα).
- Τα νεότερα στοιχεία της οικονομικής πραγματικότητας, όπως ο πληθωρισμός και το νέο κύμα της πανδημίας χαρακτηρίζονται από πολύ άσχημα χαρακτηριστικά (ταχύτερη αύξηση του πληθωρισμού, ισχυρή αντίδραση τους εμβολιασμούς).
Στην ΕΚΤ ήδη τα γεράκια (οι κεντρικές τράπεζες της Γερμανίας, της Αυστρίας και της Ολλανδίας) ξιφουλκούν για την οριστική κατάργηση του PEPP τον Μάρτιο του 2022, με έναρξη των περικοπών στις αγορές ομολόγων μέσα στο 2021, ενώ ταυτόχρονα προειδοποιούν τις κυβερνήσεις ότι ο πληθωρισμός μπορεί να είναι προσωρινός μόνο εφόσον δεν οδηγήσει σε αυξήσεις μισθών για την αποκατάσταση της αγοραστικής αξίας των μισθών και των συντάξεων. Αλλά αυτό σημαίνει μεγάλο πολιτικό ζήτημα για τις κυβερνήσεις, αφού η εφαρμογή της σύστασης αυτής θα ισοδυναμούσε με ένα σκληρό πρόγραμμα λιτότητας, ισχυρότερο από εκείνο που εφαρμόσθηκε μετά το 2008 – 2009… Με τις γερμανικές εκλογές να έρχονται σε δύο εβδομάδες και το CDU να χάνει – όπως φαίνεται – την πρωτοκαθεδρία μια τέτοια πολιτική κατεύθυνση φαίνεται εξαιρετικά δύσκολη.
Στην Κομισιόν η αναθεώρηση και περαιτέρω ελαστικοποίηση του Συμφώνου Σταθερότητας αν και αντιμετωπίζεται σαν κάτι που έτσι κι αλλιώς θα προχωρήσει έχει εν τούτοις ανάλογης έκτασης και φύσης προβλήματα αφού τα όρια της ελαστικοποίησης του Συμφώνου θα προσδιορισθούν από τις νέες πολιτικές ισορροπίες στην Ευρωζώνη με τον Μάριο Ντράγκι στην Ιταλία να αποτελεί νέο παράγοντα επιρροής στον γαλλογερμανικό άξονα.
Υπό τις προϋποθέσεις αυτές και με την βεβαιότητα που προκύπτει από τα προσωρινά στοιχεία του γ’ τριμήνου, ότι δηλαδή η πρωτοφανής αύξηση του ΑΕΠ το β’ τρίμηνο είναι το πραγματικό «προσωρινό» στοιχείο στις οικονομίες της Ευρωζώνης και ειδικά στην Ελλάδα, ο «ρεαλισμός» έχει αρχίσει να εξοστρακίζει τον άκρατο ενθουσιασμό που είχε αρχικά εμφανισθεί για τις οικονομικές εξελίξεις της επόμενης ημέρας…
