Ρόλο-κλειδί στην παρακολούθηση του ιδιωτικού χρέους μετά την πανδημία θα παίξει το Γραφείο Δημοσίων Πιστώσεων που θα χρηματοδοτηθεί από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, καθώς εντάχθηκε στα έργα ψηφιακής μετάβασης. Πρόκειται για μια μεταρρύθμιση που ετοιμάζεται εδώ και τρία χρόνια, αλλά ο δημόσιος Τειρεσίας, όπως θα είναι στην πραγματικότητα καθώς θα παρέχει αναλυτικές πληροφορίες για την πιστοληπτική ικανότητα των οφειλετών -επιχειρήσεων και ιδιωτών- βάσει δημόσιων δεδομένων και πληροφοριών, θα πάρει σάρκα και οστά έως το τέλος του έτους.
Η μεταρρύθμιση αυτή θα κοστίσει 5 εκατ. ευρώ και σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη «στοχεύει στην αντιμετώπιση των δυσκολιών επιχειρήσεων και ιδιωτών σε ό,τι αφορά τη λήψη δανείων και άλλων μορφών χρηματοδότησης».
Τσεκάρισμα οικονομικού προφίλ
Το Γραφείο Πιστοληπτικής Αξιολόγησης θα ελέγχει το οικονομικό προφίλ κάθε ιδιώτη ή επιχείρησης με βάση τη συμπεριφορά του/της ως προς την αποπληρωμή των υποχρεώσεων και των οφειλών προς το Δημόσιο, τις ΔΕΚΟ και τις τράπεζες.
Όπως εκτιμάται, με αυτόν τον τρόπο θα διαπιστώνονται οι πραγματικές δυνατότητες πληρωμής των οφειλετών και θα προκύπτει εάν όσοι ζητούν δάνειο ή υπαγωγή στις διατάξεις του νόμου για ρύθμιση οφειλών πληρούν τις προϋποθέσεις. Στόχος είναι να αποφευχθεί η δημιουργία μιας νέας γενιάς ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων.
Το Γραφείο, με κριτήριο τη συνέπεια στις πληρωμές, θα βαθμολογεί τους ενδιαφερόμενους, οι οποίοι επιθυμούν να ρυθμίσουν ή να λάβουν τραπεζικό δάνειο, να υπαχθούν σε διακανονισμό σειράς οφειλών, να προχωρήσουν σε συναλλαγές με τους προμηθευτές τους.
Επίσης, θα μπορεί να τροφοδοτεί τις Αρχές που θα επιλαμβάνονται εξωδικαστικά για τη διευθέτηση της οφειλής, με επαρκή στοιχεία για το συνολικό προφίλ του δανειολήπτη, ώστε να είναι ξεκάθαρο από την αρχή της ρύθμισης τι μπορεί να πληρώσει και τι όχι.
Τα χρέη και η διαδικασία
Στο Γραφείο Πιστοληπτικής Αξιολόγησης θα κοινοποιούνται για κάθε πολίτη ή επιχείρηση τα χρέη προς έχει προς:
- Δημόσιο από φόρους και πρόστιμα
- ΕΦΚΑ και άλλα Ταμεία από απλήρωτες εισφορές
- Δήμους για απλήρωτα δημοτικά τέλη, κλήσεις κ.λπ.
- Τράπεζες για δάνεια κάθε μορφής
- ΔΕΗ και άλλες εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας για απλήρωτους λογαριασμούς
- Εταιρείες τηλεφωνίας και ίντερνετ για απλήρωτους λογαριασμούς
- Εταιρείες ύδρευσης για απλήρωτους λογαριασμούς.
Η διαδικασία θα είναι η ακόλουθη:
1. Όλα τα στοιχεία των συναλλαγών που θα συλλέγονται θα καταχωρίζονται σε μια ηλεκτρονική πλατφόρμα που θα είναι συνδεδεμένη σε πρώτη φάση με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων και το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών.
Παράλληλα θα δίνεται και η δυνατότητα συλλογής στοιχείων που αφορούν τη φερεγγυότητα φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων, από το εξωτερικό.
2. Θα ελέγχεται το ύψος των χρεών προς την εφορία, τις τράπεζες, τα ασφαλιστικά ταμεία, αλλά και η συνέπεια που επιδεικνύει ο πολίτης στην αποπληρωμή των λογαριασμών ΔΕΚΟ, αν υπάγεται σε ρυθμίσεις ή αν έχει προβεί σε διακανονισμούς, ακόμα και η ακίνητη περιουσία του. Εάν κάποιο πρόσωπο ή επιχείρηση είναι συνεπείς, είναι βέβαιο ότι θα τυγχάνουν υψηλότερης βαθμολογίας και άρα πιο ευνοϊκής μεταχείρισης σε σχέση με κάποιον που είναι κακοπληρωτής.
3. Μέσω point system το Γραφείο θα μπορεί να βαθμολογεί την πιστοληπτική ικανότητα από 1 έως 10, ανάλογα με το πώς εξυπηρετεί ο ενδιαφερόμενος τις οφειλές τους προ τις τράπεζες και το Δημόσιο.
4. Στη συνέχεια θα παρέχει τη βαθμολογία στον ενδιαφερόμενο, προκειμένου εκείνος με τη σειρά του να διαπραγματεύεται με την τράπεζα που θέλει να λάβει ή τη ρύθμιση που θέλει να πετύχει. Όπως προβλέπεται, όσο πιο ψηλά είναι στην κλίμακα τόσο πιο εύκολη θα είναι η ικανοποίηση του αιτήματός του.
Το νέο πλαίσιο εισάγει και στην ελληνική πραγματικότητα τον θεσμό του «credit bureau», της Υπηρεσίας Πίστωσης και Πλούτου. Ο θεσμός των γραφείων πίστωσης λειτουργεί εδώ και πολλά χρόνια σε ευρωπαϊκές χώρες, όπως στην Αγγλία και στην Ιρλανδία, αλλά και στις ΗΠΑ. O ενδιαφερόμενος δανειολήπτης παραθέτει (αυτοβούλως) τα οικονομικά του στοιχεία, προκειμένου να διαμορφωθεί το πιστοληπτικό του προφίλ, βάσει του οποίου θα μπορεί να πάρει κάποιο δάνειο ή πιστωτική κάρτα. Επιπλέον τα γραφεία αυτά (με τη συγκατάθεση του ενδιαφερομένου) μπορούν να ελέγξουν ορισμένα στοιχεία, προκειμένου να τον προστατεύσουν από υπερδανεισμό.
