Τον Ιούνιο του 2016, το Foreign Affairs ερμήνευε συνοπτικά μία κίνηση του Βερολίνου που έγινε πρώτη είδηση διεθνώς και ταρακούνησε την Τουρκία:
«Στις 2 Ιουνίου 2016, το κοινοβούλιο της Γερμανίας ψήφισε αναγνωρίζοντας την γενοκτονία των Αρμενίων από τους Οθωμανούς Τούρκους το 1915. Η κίνηση, η οποία πραγματοποιήθηκε ένα χρόνο μετά την συμπλήρωση 100 χρόνων από την γενοκτονία των Αρμενίων, ήταν μία έκπληξη για πολλούς, συμπεριλαμβανομένου του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος γρήγορα καταδίκασε το ψήφισμα και ανακάλεσε τον πρέσβη του από το Βερολίνο. Κρίνοντας όμως από προηγούμενα παραδείγματα, η ψηφοφορία είναι απίθανο να διαταράξει σοβαρά τις σχέσεις Τουρκίας-Γερμανίας.»
Στην ανάλυσή της, η έγκυρη έκδοση που διαβάζει κάθε διπλωμάτης ο οποίος σέβεται τον εαυτό του, υπογράμμιζε ότι «οι Γερμανοί δεν είναι οι πρώτοι που θα κάνουν αυτό το βήμα και δεν θα είναι οι τελευταίοι. Στην Ευρώπη, ακολουθούν το παράδειγμα της Αυστρίας, της Γαλλίας, της Σουηδίας και πολλών άλλων χωρών που έχουν αναγνωρίσει τη γενοκτονία των Αρμενίων τα τελευταία χρόνια.
Σχεδόν όλοι οι ιστορικοί της περιόδου συμφωνούν ότι η μαζική δολοφονία των Αρμενίων ήταν πράξη γενοκτονίας, αν και ο όρος είναι αόριστος και επινοήθηκε 30 χρόνια αργότερα».
Μία πρώτη παρατήρηση θα ήταν ότι η τάση των δυτικών κυβερνήσεων να αναγνωρίζουν, έστω και σε βάθος χρόνου, ιστορικά γεγονότα όπως είναι οι γενοκτονίες, αποτελεί κοινό παρονομαστή στον σύγχρονο κόσμο.
Είναι μία κίνηση που συνδέεται με δημοκρατικά αντανακλαστικά και την ανάπτυξη ιστορικής συνείδησης, που υπαγορεύει ευρύτητα πνεύματος και συχνά επιβάλει την αυτοκριτική.
Η Γερμανία είναι μία τέτοια περίπτωση, αφού άλλωστε πρωταγωνίστησε ή προκάλεσε δύο παγκόσμιους πολέμους και, με την απόσταση του χρόνου, επιχειρεί να ”εκπαιδεύσει” τους πολίτες της μέσα από τα πικρά διδάγματα του παρελθόντος.
Αργότερα, ήρθε η αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, επιβεβαιώνοντας ότι η άρνηση της Τουρκίας να αποδεχθεί μία ιστορική πραγματικότητα δεν θα συγκρατούσε για πάντα τον υπόλοιπο κόσμο…
Υπό αυτή την έννοια, η διαφαινόμενη απόφαση του Αμερικανού Προέδρου Τζο Μπάιντεν να ανακοινώσει (αύριο εκτός απροόπτου) την δική του απόφαση να αναγνωρίσουν οι ΗΠΑ την γενοκτονία του 1915, αποτελεί σχεδόν νομοτελειακή εξέλιξη.
Μόνος και πάλι ο Ερντογάν
«Θα συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε την αλήθεια έναντι όσων υποστηρίζουν το ψεύδος», είπε ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, σε μία λακωνική αλλά ενδεικτική αντίδραση υπό το φως των δημοσιογραφικών πληροφοριών για τις προθέσεις Μπάιντεν.
Το επίσημο αφήγημα της Άγκυρας παραμένει ότι δεν υπήρξε ποτέ ”γενοκτονία”, παρά μόνο ”τραγωδία” με απώλειες από την πλευρά των Αρμενίων, αλλά και των Τούρκων, στη διάρκεια του Α′ Παγκόσμιου Πολέμου.
Κατά τον ίδιο τρόπο, η Τουρκία υποστηρίζει ότι δεν υπήρξε ποτέ «εισβολή και κατοχή” στην Κύπρο το 1974.
Είναι μία μεθοδολογία που ακολούθησε η Άγκυρα επί πολλές δεκαετίες – συμπληρώθηκε αιώνας από το 1915 και βαδίζουμε προς τα 50 χρόνια από την εισβολή στην Κύπρο, ωστόσο κάτι φαίνεται να αλλάζει.
Κάτι τα λάθη του Ερντογάν, κάτι ο Μπάιντεν, κάτι οι δημοκρατικές ευαισθησίες των Ευρωπαίων, ίσως και να πάρει μία ενδιαφέρουσα στροφή η Ιστορία, συναντώντας κάπου την αλήθεια.
Πηγές: Foreign Affairs, Daily Sabah, Eυρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
