Στα ύψη οι καταγγελίες στην καταναλωτική οργάνωση ΕΚΠΟΙΖΩ για «φουσκωμένους» λογαρισμούς, πλημμελείς υπηρεσίες, δυσκολίες στη ρύθμιση οφειλών, παραπλάνηση και διακοπές ρεύματος.
«Βροχή» πέφτουν οι καταγγελίες των καταναλωτών για αθέμιτες πρακτικές των παρόχων ρεύματος. Μάλιστα, σύμφωνα με την ΕΚΠΟΙΖΩ το πρώτο τρίμηνο του 2021, οι καταγγελίες αυτές παρουσίασαν σημαντική αύξηση (414 καταγγελίες) και κατατάσσονται στη δεύτερη θέση στην καταγραφή των καταγγελιών μετά τις τράπεζες.
Όπως προκύπτει από την καταγραφή των παραπόνων κατά το έτος 2020, ο τομέας της ενέργειας βρισκόταν στην τρίτη θέση στον πίνακα καταγγελιών (1280 καταγγελίες), μετά τις τράπεζες και τις τηλεπικοινωνίες, ενώ για το πρώτο τρίμηνο του 2021 ανέβηκαν στη δεύτερη θέση.
Πέντε είναι τα βασικά προβλήματα που «εκνευρίζουν» τους καταναλωτές:
1. Υπέρογκοι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος. Ένα υψηλό ποσοστό καταναλωτών καταγγέλλει υπέρογκα ποσά στους λογαριασμούς που καλείται να πληρώσει. Ειδικότερα, τα ποσά αυτά αφορούν είτε επιπρόσθετες χρεώσεις, όπως η Ρήτρα Προσαρμογής με βάση την Οριακή Τιμή Συστήματος, είτε Ρυθμιζόμενες Χρεώσεις (ΥΚΩ, ΕΤΜΕΑΡ), είτε άσχετες με την κατανάλωση χρεώσεις, όπως ΕΡΤ, Δημοτικά Τέλη και διάφοροι φόροι. Επιπλέον, οι καταναλωτές διαμαρτύρονται για μη τακτική καταμέτρηση/εκκαθάριση της κατανάλωσης από τον ΔΕΔΔΗΕ, με αποτέλεσμα την έκδοση δυσανάλογων και υπέρογκων λογαριασμών κατανάλωσης που οι καταναλωτές καλούνται να πληρώσουν άμεσα.
Eίναι χαρακτηριστικές οι παρακάτω καταγγελίες που έλαβε η ΕΚΠΟΙΖΩ:
«Έχω λάβει έναν λογαριασμό ηλεκτρικής ενέργειας από τον πάροχο ….. Το ποσό των ρυθμιζόμενων χρεώσεων μου φαίνεται υπερβολικό. Συγκεκριμένα είναι 261,53 η κατανάλωση ρεύματος και 156,42 οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις. Όπως έχω δει έχετε κάνει μια επιστολή σχετικά με το θέμα των υπέρογκων χρεώσεων των ρυθμιζόμενων χρεώσεων. Θα ήθελα να με ενημερώσετε, αν οφείλω να πληρώσω αυτό το ποσό των ρυθμιζόμενων χρεώσεων ή αν μπορώ να κάνω κάτι για να ζητήσω να μειωθεί».
«Με έκπληξη διαπιστώνω στους τελευταίους εκκαθαριστικούς λογαριασμούς ρεύματος πολύ υψηλές τις “ρυθμιζόμενες χρεώσεις”. Ο τρόπος χρέωσης αυτών δεν είναι διαφανής και κατανοητός. Διαμαρτύρομαι για τα ποσά αυτά και ζητώ την ανάλυση των χρεώσεων, καθώς και την μείωσή τους».
2. Πλημμελείς Υπηρεσίες εκ μέρους των προμηθευτών ενέργειας, αλλά και του ΔΕΔΔΗΕ. Συγκεκριμένα, αναφέρονται καθυστερήσεις στη διεκπεραίωση των αιτημάτων και δυσκολία στην επικοινωνία μαζί τους, ελλιπής έως ανύπαρκτη προσυμβατική ενημέρωση, μη έκδοση εκκαθαριστικών λογαριασμών σε τακτική βάση, λανθασμένη ή μη τακτική καταμέτρηση εκ μέρους του ΔΕΔΔΗΕ, καθυστέρηση στη διάγνωση και αποκατάσταση βλαβών, καθώς και άρνηση αποζημίωσης σε καταστροφή οικιακών συσκευών σε περίπτωση διακοπής του ηλεκτρικού ρεύματος.
Καταναλωτής αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ήρθε ένας πολύ φουσκωμένος λογαριασμός, ενώ διαθέτω και νυχτερινή χρέωση και κοινωνικό τιμολόγιο, επειδή είχαν να έρθουν για πραγματική μέτρηση από τον Δεκέμβρη του 2019. Όπως καταλάβατε όλο αυτό τον καιρό οι μετρήσεις που ήρθαν ήταν στο περίπου και φυσικά όταν έγινε πραγματική μέτρηση προστέθηκαν οι κιλοβατώρες που δεν είχαν μετρηθεί με αποτέλεσμα την υπέρβαση των ορίων και υπερχρέωση της οικίας μου. Δεν έχω πρόβλημα να πληρώσω αρκεί να έρχεται η σωστή χρέωση στην ώρα της και θέλω να αιτηθώ κούρεμα του χρέους. Παρακαλώ χρειάζομαι τη βοήθεια σας είμαι με ένα βασικό μισθό και είμαστε οικογένεια με δύο μωρά παιδιά, οι κύριοι δεν απαντούν στα τηλέφωνα μου και απ’ ότι έχω καταλάβει, θέλουν να επωμιστώ όλο αυτό το χρέος χωρίς παραδοχή των λαθών τους περί ελλείψεως προσωπικού για καταμετρήσεις!».
Άλλος στην καταγγελία του αναφέρει: «Αντιμετωπίζω πρόβλημα σχετικά με την υπηρεσία του ΔΕΔΔΗΕ η οποία εδώ και ένα χρόνο δεν έκανε καταμέτρηση του ρεύματος με αποτέλεσμα το συνολικό ποσό του εκκαθαριστικού λογαριασμού να είναι πολύ υψηλό, γεγονός που ιδιαίτερα στη δύσκολη περίοδο που διανύουμε, δυσχεραίνει την αποπληρωμή του λογαριασμού. Να σημειώσω πως και στο παρελθόν έχουν υπάρξει καθυστερήσεις και απευθυνθήκαμε τηλεφωνικά στον ΔΕΔΔΗΕ αλλά αποποιήθηκαν την ευθύνη προβάλλοντας τις δικαιολογίες πως ίσως να είχαμε σκύλο ή ότι η πόρτα του κήπου ήταν κλειδωμένη και ο αρμόδιος υπάλληλος δεν είχε πρόσβαση».
4. Ρύθμιση Οφειλής. Αδυναμία να αποπληρώσουν τους υπέρογκους λογαριασμούς και δυσκολία να αιτηθούν οι καταναλωτές τη ρύθμιση των οφειλών τους. Σε αρκετές περιπτώσεις, η προκαταβολή που αιτούνται οι προμηθευτές ηλεκτρικού ρεύματος, προκειμένου να προχωρήσουν σε διακανονισμό, είναι αρκετά υψηλή για τον καταναλωτή, με αποτέλεσμα να αδυνατεί να την αποδώσει και να μην έχει έτσι τη δυνατότητα διακανονισμού της οφειλής του.
«Έλαβα ένα τιμολόγιο της εταιρείας …… με τον χαρακτηρισμό ΕΚΤΑΚΤΟΣ, στον οποίο ζητούν το ποσό των 574 ευρώ, ως ποσό, λένε, για Αναδρομική Εκκαθάρισης χρεώσεων ΕΤΜΕΑΡ από 1.1.2019! Έχω διακόψει την …..ως πάροχο πάνω από χρόνο. Επίσης έχω προβεί σε διακανονισμό για παλιότερο χρέος της ….. τον οποίο πληρώνω ανελλιπώς, όπως επίσης και κάθε τρέχον λογαριασμό της …. Σας παρακαλώ μπορείτε να με βοηθήσετε; Στις αναλυτικές χρεώσεις πίσω από τον λογαριασμό αναφέρει Εκκαθάριση ΕΤΜΕΑΡ από 1.1.2019 6,16!!! και Λοιπές Χρεοπιστώσεις 579,83!!! Άγνωστο τι είναι αυτές οι λοιπές Χρεοπιστώσεις!!! Η ΕΤΜΕΑΡ με αρνητικό πρόσημο!!! Επίσης απειλούν ότι αν δεν πληρωθεί αυτός ο έκτακτος λογαριασμός θα χαθεί η ρύθμιση!!!», αναφέρεται σε σχετική καταγγελία.
4. Αθέμιτες Εμπορικές Πρακτικές. Παραπλάνηση των καταναλωτών σε σχέση με τα προσφερόμενα προγράμματα ενέργειας. Συγκεκριμένα:
- Παραπλανητικές διαφημίσεις προμηθευτών και τηλεφωνικές προσφορές, στις οποίες η τιμή της κιλοβατώρας που προωθούν είναι μεν χαμηλότερη από τον βασικό προμηθευτή ή της αγοράς εν γένει, ωστόσο επιβαρύνουν τους καταναλωτές με υψηλό πάγιο και επιπλέον χρεώσεις που συμπεριλαμβάνονται στα πακέτα προσφοράς, το οποίο και αποσιωπούν. Ειδικότερα, δεν ενημερώνουν προσηκόντως για: 1. Το κόστος του παγίου, 2. Τη διάρκεια του συμβολαίου (24μηνη), 3. Την εγγύηση, 4. Τις ρήτρες αναπροσαρμογής, οι οποίες δύνανται να ανεβάσουν αισθητά το κόστος της kWh, 5. Το ποσοστό της έκπτωσης “έως 46% ή 25% χαμηλότερη”, με αποτέλεσμα να δημιουργείται η εντύπωση μεγαλύτερου οφέλους για τον καταναλωτή από αυτό που στην πραγματικότητα ισχύει, 6. Επιπλέον πάγιo για ένταξη σε πράσινα προγράμματα.
- Προβαίνουν σε αλλαγή προγραμμάτων και συμβολαίων, χωρίς τη σύννομη υπογραφή των καταναλωτών ή όπου υπάρχει δικαίωμα υπαναχώρησης, δεν τηρούν τις προϋποθέσεις, την προθεσμία και τις διαδικασίες άσκησης του δικαιώματος.
- Πιέζουν και απειλούν τους καταναλωτές μέσω εισπρακτικών εταιρειών για διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος, εάν έχουν ανεξόφλητους λογαριασμούς που αδυνατούν να πληρώσουν, ακόμα και για μικρά ποσά.
Καταναλωτής αναφέρει χαρακτηριστικά: «Σας στέλνω τον τελευταίο λογαριασμό που είναι εντελώς παράλογος. Θα δείτε την ένδειξη (από 24/7/2020 έως 23/3/2021 ) χωρίς να υπάρχει ανεξόφλητος λογαριασμός !! Τους ανάγκασα να έρθουν να ξανακάνουν μέτρηση. Η υπόθεση έχει να κάνει με την ….., όπου είμαι καταναλωτής ήδη πάνω από 2 χρόνια. Αρχές Δεκεμβρίου 2020 επικοινωνούν μαζί μου τηλεφωνικά να μου προτείνουν ένα νέο προνομιακό πρόγραμμα. Αρνούνται να μου το στείλουν ηλεκτρονικά για να το δω αναλυτικά πριν απαντήσω θετικά ή αρνητικά. Μου διευκρινίζουν όμως ότι, ακόμη και να απαντήσω θετικά έχω 14 ημέρες να αλλάξω γνώμη εάν θελήσω. Είπα το ναι. Μετά από 10 ημέρες έρχεται έναντι λογαριασμός 165 ευρώ (δεν περίμεναν καν να περάσουν οι 14). Στους όρους του προγράμματος λέει πως η χρέωσή του γίνεται με την έναρξή του, και η έναρξή με την επόμενη έκδοση εκκαθαριστικού λογαριασμού, κάτι που έγινε αρχές Φεβρουαρίου (με χρέωσαν δλδ περίπου 1,5 μήνα πριν τη μέρα που προβλεπόταν). Επικοινωνώ κατευθείαν με την εταιρεία να ζητήσω εξηγήσεις. Άρχισαν να μου λένε για το ιστορικό χρήσης και να ρίχνουν το μπαλάκι στον ΔΕΔΔΗΕ. Η οικία μου είναι 56τμ, μένω μόνος μου, και δεν έχει έρθει ποτέ λογαριασμός πάνω από 70-80 ευρώ τα προηγούμενα χρόνια για να συνδέεται κάποιο περίεργο ιστορικό. Επικοινωνώ με τον ΔΕΔΔΗΕ, μου λένε πως δεν έχουν να κάνουν με τους λογαριασμούς, τους εκδίδει ο πάροχος. Η …… του απάντησε με μια επιστολή με πολλά ψευδή και γελοία στοιχεία. Τον Φεβρουάριο είχε βγει εκκαθαριστικό λογαριασμός 70-75 ευρώ, έσβησαν τα 165 ευρώ που είχαν στον Έναντι του Δεκέμβρη, αλλά μου έβαλαν προειδοποίηση διακοπής ρεύματος. Τον Μάρτιο με ξαναχρεώνουν άλλα 163 ευρώ σε Έναντι λογαριασμό με νέα ειδοποίηση διακοπής. Μιας και τέλη Φεβρουαρίου έληγε το πρόγραμμά μου στην ……. με έβαλαν σε καινούργιο χωρίς να με ρωτήσουν καν. Οπότε αυτή τη στιγμή χρωστάω 230-240 ευρώ για μια κατάσταση που προκάλεσαν με απαράδεκτο και παράνομο τρόπο. Είμαι μακροχρόνια άνεργος, δικαιούχος Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου Α και δικαιούχος Ελάχιστου Εισοδήματος Αλληλεγγύης (πρώην ΚΕΑ)».
5. Διακοπή Ρεύματος. Μεγάλο είναι και το ποσοστό των καταναλωτών που καταγγέλλουν είτε ότι οι προμηθευτές δεν δέχονται τους προτεινόμενους διακανονισμούς, είτε ότι οι ίδιοι αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στους διακανονισμούς τους, λόγω της πανδημίας και των ιδιαίτερων συνθηκών , είτε ότι αποβάλλονται αδικαιολόγητα από τις ευνοϊκές ρυθμίσεις του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου, με αποτέλεσμα τη διακοπή του ρεύματος.
«Θα ήθελα να κάνω καταγγελία για την εταιρεία……για διακοπή ρεύματος 535 ευρώ . Με την κατάσταση αυτή είμαι χωρίς δουλειά και προσπαθώ να κάνω ρύθμιση οφειλής αλλά δεν μπορώ να πιάσω γραμμή τηλεφώνου», σημειώνει ένας καταναλωτής..
Η ΕΚΠΟΙΖΩ και η ΠΟΜΕΚ “Η Παρέμβαση” καλούν:
1. Τα συναρμόδια Υπουργεία και Αρχές να προχωρήσουν άμεσα:
- Στην τροποποίηση του νομοθετικού πλαισίου, ώστε να απαλειφθούν από τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος οι χρεώσεις, που δεν είναι σχετικές με την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος, ούτως ώστε να καταστούν οι λογαριασμοί πιο απλοποιημένοι, διαφανείς και κατανοητοί από τους καταναλωτές, ως προς τη μέθοδο τιμολόγησης και την κατανάλωση της ηλεκτρικής ενέργειας, όπως ορίζει και το νέο Ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο για την ενέργεια.
- Στη συνεχή αξιολόγηση της εν λόγω αγοράς και παράλληλα στους ανάλογους συστηματικούς έλεγχους στους προμηθευτές ενέργειας, μέσω συστάσεων και επιβολής κυρώσεων σε περιπτώσεις παράβασης της νομοθεσίας.
2. Τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας:
- Στην απάλειψη των καταχρηστικών όρων και στη διατύπωση απλών και κατανοητών όρων στις συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος, ώστε ο καταναλωτής να ενημερώνεται επαρκώς και με τρόπο διαφανή και κατανοητό για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του.
- Στην αναλυτική και σαφή προσυμβατική ενημέρωση του καταναλωτή με παροχή/αποστολή της προσφοράς και του προτεινόμενου προγράμματος, ώστε να παρέχεται στον καταναλωτή η δυνατότητα να επιλέξει τη βέλτιστη για αυτόν οικονομική προσφορά.
- Στην παράλειψη επιθετικών, αθέμιτων και παραπλανητικών πρακτικών (διαφημίσεων) προσέγγισης.
- Στην υιοθέτηση ευνοϊκών διακανονισμών στις οφειλές, αζημίως και ατόκως, ώστε να διευκολυνθούν οι ευάλωτοι καταναλωτές.
- Οι εταιρείες ενημέρωσης οφειλετών να είναι πιο ευέλικτες και να τηρούν τη νομοθεσία.
Εφτά στις 10 χρεώσεις ρεύματος, άσχετες με την κατανάλωση
Όπως έγραφε το Business Daily, είναι χαρακτηριστικό ότι οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος περιλαμβάνουν δέκα χρεώσεις από τις οποίες οι επτά είναι εντελώς άσχετες με την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος. Υπάρχουν μόνο τρεις χρεώσεις στο τιμολόγιο που λαμβάνουμε που αφορούν στην κατανάλωσή μας – η κατανάλωση και το πάγιο και οι χρεώσεις ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ.
Μάλιστα σύμφωνα με την ΕΚΠΟΙΖΩ το κόστος του λογαριασμού ενός μέσου νοικοκυριού αυξάνεται κατά 30-35% με τις εν λόγω χρεώσεις (υπέρ τρίτων, ΕΤΜΕΑΡ και ΥΚΩ) ενώ το κόστος προμήθειας, μεταφοράς και διανομής της ηλεκτρικής ενέργειας, που πληρώνει ο κάθε καταναλωτής καλύπτει περίπου το 65% του συνολικού λογαριασμού του.
Με στόχο να δώσει τέλος στον παραπάνω κανόνα, η ΕΚΠΟΙΖΩ διενεργεί μία μεγάλη έρευνα προς τους καταναλωτές για τις χρεώσεις υπέρ τρίτων (χρεώσεις δήμων: Δημοτικά Τέλη/Δημοτικός φόρος/Τέλος Ακίνητης Περιουσίας, ΕΡΤ, Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης, Ειδικό Τέλος 5‰ υπέρ των τελωνειακών υπαλλήλων) τα αποτελέσματα της οποίας θα ανακοινωθούν στις αρχές του επόμενου μήνα ενώ παράλληλα βρίσκεται σε συνομιλίες με κοινωνικούς φορείς της αγοράς, όπως επιμελητήρια, ΓΣΕΒΕΕ και προμηθευτές ενέργειας και το επόμενο βήμα είναι η αποστολή υπομνήματος στα συναρμόδια υπουργεία στα οποία έχει γίνει ήδη σχετικό αίτημα ώστε να υπάρξει τροποποίηση της σχετικής νομοθεσίας.
Μιλώντας στο Business Daily η αντιπρόεδρος της ΕΚΠΟΙΖΩ Παναγιώτα Καλαποθαράκου τονίζει ότι είναι σημαντικό να αφαιρεθούν οι χρεώσεις αυτές από τους λογαριασμούς του ρεύματος που αποτελεί ένα κοινωνικό αγαθό και να «χτυπήσουμε» την ενεργειακή φτώσχια που αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα.
Από την άλλη πλευρά, όπως τονίζει και για τους παρόχους ρεύματος είναι μία καλή αλλαγή καθώς τώρα καλούνται να εισπράττουν και να καταθέτουν στη συνέχεια φόρους του κράτους. Από την άλλη, μία τέτοια αποδέσμευση θα καθιστούσε και το σύστημα είσπραξης των εν λόγω φόρων πιο ασφαλές από μία ενδεχόμενη πτώχευση κάποιας εταιρείας προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος όπως έχουμε δει να συμβαίνει και στο παρελθόν.
Όπως τονίζει η κ. Καλαποθαράκου οι«καθαροί λογαριασμοί» θα δώσουν την δυνατότητα στους καταναλωτές «να τους κατανοούν, να τους συγκρίνουν και να αλλάζουν εύκολα προμηθευτή ενέργειας, να μπορούν να τους πληρώνουν και να ελέγχουν την κατανάλωση».
Αναφερόμενη ειδικά στις χρεώσεις ΕΤΜΕΑΡ (Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων για την ενίσχυση της παραγωγής ρεύματος από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) υπογραμμίζει πως πρόκειται για πολύ υψηλότερες σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ενώ οι χρεώσεις ΥΚΩ (Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας), αποτελούν, όπως σημειώνει, παγκόσμια πρωτοτυπία.
Μάλισταέρευνα της ΕΚΠΟΙΖΩ σε 16 ευρωπαϊκές χώρες (Κύπρος, Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Λετονία, Πολωνία, Βέλγιο, Σλοβενία, Ιρλανδία, Ισπανία, Αυστρία, Λιθουανία, Σλοβακία, Πορτογαλία και Ιταλία και εκτός Ε.Ε. Αγγλία), έδειξε ότι μόνο στην Πορτογαλία υπάρχει αντίστοιχο σύστημα για την είσπραξη των τελών για τον Δήμο και τη δημόσια τηλεόραση μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος. Στην Ιταλία στα τιμολόγια ρεύματος βρίσκεται και το τέλος της δημόσιας τηλεόρασης, ενώ οι υπόλοιπες 14 χώρες τα εισπράττουν, είτε απευθείας είτε μέσω Εφορίας. Αξιοσημείωτο είναι ότι η Κύπρος και η Λιθουανία δεν επιβαρύνουν τους καταναλωτές με φόρο για την δημόσια τηλεόραση.
Όπως υπογραμμίζειη κ. Καλαποθαράκου και η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι υπέρ των καθαρών λογαριασμών ενώ πρόσφατη έκθεση της Κομισιόν σημειώνει για την περίπτωση της Ελλάδας ότι ανάμεσα στα προβλήματα για την απελευθέρωση της αγοράς είναι και οι χρεώσεις που οι πάροχοι ρεύματος καλούνται να εισπράξουν εκ μέρους τρίτων. Σύμφωνα με την Επιτροπή οι χρεώσεις αυτέςπαρεμποδίζουν αδικαιολόγητα τη σύννομη λειτουργία του κλάδου της ενέργειας αυξάνοντας τα κόστη και δημιουργώντας επιπλέον ζήτημα στο κομμάτι της ενεργειακής φτώχειας προτείνοντας τελικά η είσπραξη αυτών των φόρων να γίνεται με άλλους τρόπους.
