Η ελληνική οικονομία καταβαραθρώθηκε το 2020 χτυπημένη από την πανδημία και τα lockdown, που πλήγωσαν το μαλακό της υπογάστριο, τον τουρισμό, δημιουργώντας συνθήκες ασφυξίας στην πραγματική οικονομία. Το 2021 προλογιζόταν ως η χρονιά της ισχυρής ανάκαμψης, ωστόσο το δεύτερο κύμα της πανδημίας που σάρωσε τη χώρα, έβαλε τέλος στα εν λόγω αισιόδοξα σενάρια. Συνάμα, όμως, απορρίπτονται συλλήβδην και οι εφιαλτικές προβλέψεις των πάσης φύσεως καταστροφολόγων, αναφορικά με τις αντοχές και την προοπτική της ελληνικής οικονομίας, που κατέδειξε ανθεκτικότητα και έχει συγκεκριμένους λόγους να αισθάνεται αισιόδοξη για το μέλλον.
Γράφει ο Νώντας Βλάχος
Το 2021, μ’ όλα τα σκαμπανεβάσματα, τις αρρυθμίες και την ακανόνιστη «λογική» που διέπει σχεδόν τα πάντα, ελέω του παρατεταμένου δεύτερου lockdown, αποτελεί τη χρονιά σταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας, η οποία διαφεύγει από το υφεσιακό σπιράλ του 2020 και εισέρχεται ξανά στον δρόμο της ανάπτυξης, έστω και ισχνής. Ενδεχομένως η ανάπτυξη να είναι πιο δυναμική, αλλά αυτό θα εξαρτηθεί εν πολλοίς, από την πορεία που θα καταγράψει ο τουρισμός τη φετινή χρονιά. Αυτό που πάντως διαφαίνεται και προκύπτει ως εκτίμηση από έγκριτους διεθνείς οίκους και λοιπούς φορείς, είναι πως η ελληνική οικονομία δύναται να καταγράψει θεαματική άνοδο και ανάπτυξη του 2022.
Η Ελλάδα, μάλιστα, συγκαταλέγεται στις χώρες εκείνες που διαθέτουν τις καλύτερες προοπτικές, προκειμένου να κάνουν ένα άλμα μπροστά το 2022. Οι αναλύσεις των εν λόγω οίκων, τραπεζών και θεσμών, δεν είναι αίολες, αλλά στηρίζονται σε στοιχεία και δυναμικές που καταγράφει η ελληνική οικονομία και η αλήθεια είναι πως μπορεί να παρατηρήσει ακόμη και κάποιος μη «σοβαρός» γνώστης επί των μακροοικονομικών.
Εν αρχή η ανθεκτικότητα που επέδειξε η οικονομία το 2020, προσμετρείται ως ένα θετικό στοιχείο στη γενική αξιολόγηση που κάνουν οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης και φορείς. Ακολούθως η ελληνική οικονομία έχει στη φαρέτρα της δύο σημαντικά «όπλα», τα οποία αν χρησιμοποιήσει καταλλήλως, μπορεί πράγματι να αποτελέσει μια ευχάριστη έκπληξη-από πλευράς οικονομικών επιδόσεων – το 2022.
Το Ταμείο Ανάκαμψης η υψηλή απορρόφηση
Το πρώτο «όπλο» σχετίζεται με το γεγονός ότι η χώρα μας είναι ένας από τους μεγαλύτερους δικαιούχους των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και υπό την προϋπόθεση ότι τα ποσοστά απορρόφησης θα είναι υψηλά, τότε η ελληνική οικονομία θα λάβει ένα μεγάλο «boost», το οποίο θα καταγραφεί σε ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης το 2022. Στην εν λόγω «συνθήκη» που αφορά τα άκρως απαραίτητα – αναγκαία χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης, που θα αποδοθούν μέσω κυρίως μέσω επιδοτήσεων αλλά και χαμηλότοκων δανείων, το σημείο – κλειδί είναι η υψηλή απορρόφησή τους. Η κυβέρνηση γνωρίζει καλά πως αυτό αποτελεί τον κομβικό παράγοντα για τη ουσιαστική επιτυχία του εγχειρήματος και έχει ήδη προχωρήσει στον κεντρικό σχεδιασμό και τη στρατηγική που θα ακολουθήσει.
Το ισχυρό χαρτί των κρατικών ομολόγων
Το δεύτερο ισχυρό χαρτί το οποίο έχει στα χέρια της η ελληνική οικονομία, αφορά τη θετική εικόνα της στις αγορές, που αποτυπώνεται άλλωστε και στην εξαιρετική πορεία που διάγουν τα κρατικά ομόλογα. Μετά τη λαίλαπα των Μνημονίων, η οικονομία αποκατέστησε το κύρος και την εμπιστοσύνη των αγορών, ευρισκόμενη σε πολύ καλύτερη δημοσιονομική θέση, σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν. Οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων έχουν υποχωρήσει κατά πολύ, γεγονός που ενισχύει σημαντικά την προσπάθεια της κυβέρνησης, να αντλήσει χρήματα-με ευνοϊκούς όρους-μέσω των αγορών.
Το υπουργείο Οικονομικών ποντάρει στο «χαρτί» των ομολόγων και προφανώς πράττει σωστά, έχοντας ως πρόσφατο παράδειγμα την επιτυχή έκδοση του νέου 30ετούς ομολόγου. Το αξιοσημείωτο είναι πως οι διεθνείς εκτιμήσεις αναφέρουν, ότι η πορεία των ελληνικών ομολόγων θα είναι ακόμη πιο εντυπωσιακή τους επόμενους μήνες, δημιουργώντας έτσι την κατάλληλη «προίκα» ενόψει του 2022.
Οι περισσότεροι οίκοι και φορείς συγκλίνουν στην άποψη ότι το 2022 η ελληνική οικονομία, μπορεί να κάνει το άλμα προς τα εμπρός. Προφανώς υπάρχουν αποκλίσεις στους τελικούς ρυθμούς ανάπτυξης (η Capital Economics την τοποθετεί στο 6,5%, η Citi στο 5,7% και η Οxford Economics στο 10%), ωστόσο το μείζον ζήτημα δεν είναι οι αριθμοί αλλά οι πραγματικές προοπτικές που ανοίγονται.
Ελπίδα υπάρχει, συνάμα βέβαια και μια σειρά προϋποθέσεων που πρέπει να εκπληρωθούν, όπως για παράδειγμα η επιτάχυνση του εμβολιασμού και η μείωση των κρουσμάτων που αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε επίπεδα ρεκόρ. Η επιστροφή στην κανονικότητα συνεπάγεται όλα τα παραπάνω, με τη σημαντική υποσημείωση ότι οι καθυστερήσεις στην υλοποίησή τους, «τραυματίζουν», έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην προοπτική που ανοίγεται για την ελληνική οικονομία, κυρίως από το 2022 και μετά.
