Αν και δεν είναι πολλοί, είναι αποφασισμένοι και επιθυμούν αλλαγή: οι φοιτητές που διαδηλώνουν εδώ και περισσότερο από ένα μήνα στην Τουρκία αποτελούν πρόβλημα για τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος τους απάντησε αναπτύσσοντας έναν στρατό αστυνομικών.
Αν και δεν φαίνεται να τις έχει προς το παρόν αγκαλιάσει η πλειονότητα των Τούρκων, οι διαδηλώσεις αυτές έχουν επαναφέρει στη μνήμη το τεράστιο κίνημα αμφισβήτησης εναντίον του Ερντογάν που ξέσπασε το 2013.
Όλα ξεκίνησαν μετά τον διορισμό από τον Τούρκο πρόεδρο την 1η Ιανουαρίου του Μελίχ Μπουλού στη θέση του πρύτανη του πανεπιστημίου του Βοσπόρου, ένα από τα πιο περίβλεπτα της Τουρκίας.
Η επιλογή του Μπουλού, που κατηγορείται για λογοκλοπή και ήταν υποψήφιος με το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) του Ερντογάν, αποτέλεσε τη σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για πολλούς νέους που δεν έχουν γνωρίσει άλλον ηγέτη εκτός από τον Ερντογάν, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία από το 2003.
“Δεν είμαστε ικανοποιημένοι από την οικονομική κατάσταση, δεν είμαστε ικανοποιημένοι από τις αυξανόμενες πιέσεις” στις ατομικές ελευθερίες, εξήγησε η Ζεϊνέπ Κουρμπανζάντε, μια 19χρονη φοιτήτρια.
“Οι γυναικοκτονίες παραμένουν ατιμώρητες, μαφιόζοι βγαίνουν από τη φυλακή και αντιμετωπίζονται σαν πρίγκιπες, όμως οι φίλοι μας φυλακίζονται για μια ανάρτηση στο Twitter”, κατήγγειλε.
Δαιμονοποίηση των διαδηλωτών
Το πανεπιστήμιο του Βοσπόρου μοιάζει σήμερα με πολιορκημένο κάστρο: μεταλλικοί φράκτες έχουν τοποθετηθεί γύρω του, ενώ ένα βίντεο που δείχνει αστυνομικούς να κλείνουν με λουκέτο την είσοδό του τον προηγούμενο μήνα προκάλεσε οργή.
Οι δυνάμεις ασφαλείας έχουν κάνει χρήση δακρυγόνων και πλαστικών σφαιρών για να διαλύσουν τις συγκεντρώσεις στην Κωνσταντινούπολη, την Άγκυρα και τη Σμύρνη, ενώ έχουν συλλάβει περισσότερους από 500 διαδηλωτές.
Αν και οι περισσότεροι φοιτητές που συλλαμβάνονται αφήνονται ελεύθεροι, οι συλλήψεις και η βία προκαλούν νέες καταγγελίες για τον αυταρχισμό του Ερντογάν.
“Το πανεπιστήμιο του Βοσπόρου ενσαρκώνει τη δυσαρέσκεια από πολλά πράγματα: από το προεδρικό καθεστώς (που υιοθετήθηκε το 2018 και διεύρυνε τις εξουσίες του Ερντογάν) ως την κατάρρευση της οικονομίας”, εκτιμά η Ζεϊνάπ Γκαμπέτι καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών του πανεπιστημίου.
Αφού αρχικά φάνηκε να αγνοεί τις διαδηλώσεις, ο Τούρκος πρόεδρος αύξησε τις τελευταίες εβδομάδες τις επιθέσεις εναντίον των διαδηλωτών, χαρακτηρίζοντάς τους εργαλεία “στα χέρια τρομοκρατών” και δυτικών χωρών.
Επίσης επέκρινε σφοδρά τους ΛΟΑΤΚΙ, η υπεράσπιση των δικαιωμάτων των οποίων αποτελεί ένα από τα αιτήματα των διαδηλωτών, προκαλώντας την αντίδραση των ΗΠΑ και της ΕΕ.
“Το πραγματικό ζήτημα είναι η αυτονομία των πανεπιστημίων, όμως αναγκαζόμαστε να μιλάμε για συλληφθέντες (φοιτητές). Ποιος επωφελείται από αυτό το χάος; Όχι εμείς”, σχολίασε η Τινάζ Εκίμ καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο του Βοσπόρου.
Υπερβολική αντίδραση
Ο Ουστούν Εργκουντέρ, που έχει εκλεγεί δύο φορές πρύτανης του πανεπιστημίου τη δεκαετία του 1990, εκτιμά ότι η αντίδραση των αρχών “είναι υπερβολική”.
Ακόμη και στις ταραχές της δεκαετίας του 1970, όταν σημειώνονταν τακτικά αιματηρές συμπλοκές μεταξύ αριστερών και δεξιών φοιτητών, “τα μαθήματα συνεχίζονταν κανονικά”, επισημαίνει,
Ο Εργκουντέρ επισημαίνει ότι σε συνάντησή του με τον Μπουλού τον συμβούλευσε “να δημιουργήσει δεσμούς” προκειμένου “να κερδίσει καρδιές και πνεύματα”.
Ο Μπουλού δέχεται πιέσεις από την αντιπολίτευση να παραιτηθεί, κάτι που όμως απέκλεισε την προηγούμενη εβδομάδα.
Εξάλλου ο Οζγκούρ Ουνλουχισαρτσικλί, διευθυντής του γραφείου στην Άγκυρα του αμερικανικού ινστιτούτου German Marshall Fund, δεν αναμένει το κίνημα να επεκταθεί. Η βίαιη αντίδραση των αρχών, η περιφρόνηση των φοιτητών απέναντι στα κόμματα της αντιπολίτευσης και η απουσία ενός ηγέτη είναι εναντίον τους.
“Τα κόμματα της αντιπολίτευσης γνωρίζουν ότι οι μαζικές διαδηλώσεις ενισχύουν την πόλωση και αυτό ενδυναμώνει τους υποστηρικτές του Ερντογάν”, σχολιάζει.
Προς το παρόν οι φοιτητές παραμένουν κινητοποιημένοι.
“Οι νέοι αυτοί περνούν τη ζωή τους στο ίντερνετ, βλέπουν ιστοτόπους να έχουν μπλοκαριστεί και ανθρώπους να συλλαμβάνονται για ένα tweet”, επισημαίνει ο Γκουρκάν Οζτουρκάν, πολιτικός αναλυτής που έχει αποφοιτήσει από το πανεπιστήμιο του Βοσπόρου. “Πρέπει να εκφράσουν την αγανάκτησή τους με τον ένα ή τον άλλο τρόπο”.
