Το mRNA είναι μια βιολογική ορολογία που μπήκε για τα καλά στη ζωή μας τους τελευταίους μήνες και πολύ περισσότερο από τη στιγμή που εγκρίθηκαν τα εμβόλια της Moderna και της BioNTech.
Η λειτουργία αυτού του RNA-ταχυδρόμου, μιας μοριακής σύστασης δηλαδή που μεταφέρει στο DNA πληροφορίες σχετικά με μια νόσο, έναν ιό, ένα βακτήριο και προκαλεί το κυτταρόπλασμα να παράξει πρωτεΐνες που δημιουργούν μνήμη στο κύτταρο, χωρίς σε αυτή την πορεία να έχουν αφήσει περιθώριο για μόλυνση, δεν είναι προφανώς καινούργια. Από το 1970 ήταν που είχε αρχίσει η επεξεργασία μιας τέτοιας επιλογής από την επιστημονική κοινότητα. Κάπου στα 1990 αυτή η επεξεργασία διεκόπη.
Είναι όμως μια διαδικασία η παραγωγή του σε μεγάλη κλίμακα που απαιτούσε και απαιτεί τεράστιο κόστος και χρόνο. Συνήθως, μια τέτοια διαδικασία μέχρι να κυκλοφορήσει ένα εμβόλιο και να κριθεί ως αποτελεσματικό, μπορούσε να πάρει ως και μια δεκαετία. Το κόστος για όλες τις πειραματικές φάσεις και την παραγωγή άγγιζε τα 70 εκατομμύρια δολάρια.
Ακόμα και οι πλουσιότεροι μεγιστάνες της φαρμακοβιομηχανίας δεν είχαν καμία διάθεση για τέτοιο ξόδεμα χρόνου και χρημάτων, επομένως από ένα σημείο και μετά προτιμήθηκε η λογική των «παραδοσιακών» εμβολίων που φέρουν μέσα τους νεκρούς ή ανενεργούς ιούς και βακτήρια και ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό.
Σε αντίθεση με αυτά, ένα εμβόλιο με mRNA λειτουργεί κατασταλτικά και όχι προληπτικά, αλλά και εξατομικευμένα. Στοχεύει σε κάθε οργανισμό και κάθε κύτταρο με διαφορετικό τρόπο. Καθώς ο μεταδότης πληροφοριών που είναι τα ριβοσώματα, καθοδηγούν το κύτταρο στην ανεύρεση των αντιγόνων, το κύτταρο αρχειοθετεί τις πρωτεΐνες και θα παρουσιαστεί έτοιμο τη στιγμή που αυτές θα εμφανιστούν έχοντας προσκολλημένο πάνω τους έναν ιό.
Η οικονομική κατάρρευση που προκάλεσε η πανδημία του Covid-19 δημιούργησε μια νέα κατάσταση στην οποία η ζημία σε σχέση με το κόστος παραγωγής mRNA εμβολίων ήταν απείρως μεγαλύτερη. Υπήρχε δηλαδή μια απρόσμενη και επιβεβλημένη απώλεια που ελευθέρωνε πια τα χέρια κυβερνήσεων και επιχειρήσεων, ώστε να αντλήσουν πόρους και να τους τοποθετήσουν στη διαδικασία του mRNA.
Με τον χρόνο πια να συμπυκνώνεται και να φτάνουμε σε λιγότερο από 9 μήνες να έχουμε πειράματα, αποτελέσματα, δεύτερη φάση, τρίτη φάση και εν τέλει έγκριση, κυκλοφορία και χορήγηση σε παγκόσμια κλίμακα, ανοίγεται ένας δρόμος που μπορεί να δώσει στον άνθρωπο το όπλο για να καταπολεμήσει και ασθένειες που αποτελούσαν γι΄αυτόν ανίκητο αντίπαλο.
Πρώτα και κύρια διάφορες μορφές καρκίνου. Με τις ως τώρα πρακτικές, η θεραπεία βασίζεται στις χημειοθεραπείες και στη ραδιενέργεια, κάτι που όμως απαιτεί μεγάλη καταστροφή ιστού και κυττάρων μέχρι να επιτευχθεί μια νίκη. Αποδεικνύεται νίκη στιγμιαία, αφού η αποδυνάμωση του οργανισμού είναι πια τέτοια, που η παραμικρή εισβολή μπορεί να προκαλέσει το μοιραίο. Επιπρόσθετα, είναι πρακτικά ίδια μορφή αντιμετώπισης για κάθε είδους καρκίνο, ενώ ο κάθε καρκίνος έχει διαφορετική πηγή αρχικής δημιουργίας.
Τα εμβόλια που φτιάχτηκαν για την καταπολέμηση του κορωνοϊού καταργούν τη συνήθη διάδραση του mRNA με το DNA, με την άντληση πληροφοριών από τον πυρήνα των κυττάρων. Πλέον, το mRNA εντοπίζει άμεσα την αναγκαία πρωτεΐνη που πρέπει να παραχθεί από το κάθε κύτταρο, μετά καταγράφει την ακολουθία των αμινοξέων που την παράγουν και φτάνει να διαθέτει ακριβώς τις πληροφορίες που θα μεταφέρει στον πυρήνα.
Είναι αυτή η ταχύτατη δράση του mRNA που έκανε τόσο γρήγορη και την κυκλοφορία των εμβολίων, αλλά και την ασφάλεια τους σε γονιδιακό επίπεδο, μιας και το mRNA δεν επιστρέφει στον πυρήνα για να εισάγει ξένα γονίδια στο DNA μας.
Κάθε μορφή καρκίνου αντιμετωπίζεται ως μοναδική από τη συγκεκριμένη τακτική λειτουργία και εφαρμόζει αντίστροφη μηχανική στις κυτταρικές πληροφορίες ώστε να βρουν τον ένοχο της αλλοίωσης τους.
Ένα άλλο πρόβλημα που αντιμετωπιζόταν μέχρι να εμφανιστούν τα εμβόλια του κορωνοϊού, αφορά στην ευθραυστότητα του mRNA. Η δομή του είναι εύκολο να χαλάσει καθώς εισέρχεται όλο και πιο βαθιά στο κύτταρο. Μέχρι να βρει τον πυρήνα, σε πολλές περιπτώσεις, έχουν διαλυθεί τα μόρια του. Η μεταλλαγμένη του μορφή στα εμβόλια της Moderna και της BioNTech καλύπτει το mRNA με νανομόρια λίπους που λειτουργούν ως ασπίδα.
Κάπως έτσι, ο κορωνοϊός φαίνεται πως προσέφερε σκαλοπάτια στην επιστημονική κοινότητα, ώστε να πάρουν τα δεδομένα που είχαν συλλέξει από αντίστοιχες προσπάθειες στο παρελθόν για τον καρκίνο, να τα φτάσουν σε αρκετά υψηλό και χρήσιμο επίπεδο και να προσανατολιστούν ξανά σε κάτι που τότε δεν πίστευαν ότι μπορεί να επιτευχθεί. Και τώρα, σύμφωνα με τους ιδρυτές της BioNTech, τον Ουγκούρ Σαχίν και την Οζλέμ Τουρέκι, σε 2 με 3 χρόνια θα έχουμε τις πρώτες εγκρίσεις φαρμάκων για μορφές καρκίνου!
Ήταν η Ουγγαρέζα επιστήμονας, Καταλίν Καρίκο, που στις αρχές της χιλιετίας κατάφερε, από τις πρώτες σε παγκόσμιο επίπεδο, μαζί με τον επιστημονικό της συνεργάτη να βρουν έναν αποτελεσματικό τρόπο χρήσης του mRNA μέσω της ουριδίνης, κι αφού πρώτα είχε χάσει τη χρηματοδότησή της και είχε προσβληθεί η ίδια με καρκίνο.
Την έρευνα της βρέθηκε να διαβάζει ο επιστήμονας του Στάνφορντ Ντέρικ Ρόσι, που στην πορεία ίδρυσε τη Moderna, ενώ και οι δύο ογκολόγοι-ιδρυτές της BioNTech την προσέλαβαν και της έδωσαν τη χρηματοδότηση που χρειαζόταν για να πετύχει τον στόχο της.
Εκτός από τον καρκίνο, η νέα αυτή εμβολιακή τεχνολογία ίσως να μην έχει όρια. Μπορεί να εφαρμοστεί στον κυτταρομεγαλοϊός, την κυστική ίνωση, καρδιακές ανεπάρκειες, στον HIV (ήδη η BioNTech συνεργάζεται με το ίδρυμα Gates για να ξεκινήσουν έρευνες μέσα στο 2021), αλλά και σε περιπτώσεις που τώρα φαντάζουν με επιστημονική φαντασία: τον μυελό των οστών και την δρεπανοκυτταρική αναιμία!
Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, ο επιδημιολόγος Ντρου Βάισμαν που συμμετείχε στη δημιουργία αυτού του mRNA των δύο εμβολίων, ισχυρίστηκε πριν λίγες εβδομάδες ότι αυτό το όπλο θα μπορέσει να επιτρέψει στους γιατρούς να αντιμετωπίσουν γενετικές νόσους με έναν απλό εμβολιασμό με στοχευμένο mRNA!
* Πηγές: Bloomberg.com, livemint.com.
