ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Την απροθυμία της Ε.Ε. να κινηθεί πέρα από την έκφραση αλληλεγγύης προς την Ελλάδα και την Κύπρο και να αναλάβει δράση απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα ανέδειξε η Σύνοδος Κορυφής που ολοκληρώθηκε προ ολίγων ωρών.
Η Ελλάδα και η Κύπρος πέτυχαν να συμπεριληφθούν δύο παράγραφοι στα συμπεράσματα της Συνόδου σχετικά με την Τουρκία. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται, τo Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «επαναβεβαιώνει τα συμπεράσματα της 2ας Οκτωβρίου 2020 και εκφράζει έντονη αποδοκιμασία για τις νέες μονομερείς και προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένων των πρόσφατων ερευνητικών δραστηριοτήτων». Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «καλεί την Τουρκία να σεβαστεί τα ψηφίσματα 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και τονίζει τη σημασία του καθεστώτος των Βαρωσίων και επαναλαμβάνει την πλήρη αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και την Κύπρο».
Η Τουρκία καλείται «να αντιστρέψει αυτές τις ενέργειες και να εργαστεί για τη μείωση των εντάσεων κατά τρόπο συνεπή και συστηματικό». Το Συμβούλιο «θα εξακολουθήσει να παρακολουθεί στενά το ζήτημα, προκειμένου να υπάρξει συνέχεια στα συμπεράσματα του της 2ας Οκτωβρίου 2020».
Ωστόσο είναι χαρακτηριστικό ότι απορρίφθηκε ελληνική πρόταση με πιο αυστηρές προθεσμίες και πιο σκληρές διατυπώσεις (π.χ. αναφορά στο ότι οι ενέργειες της Τουρκίας «θέτουν σε κίνδυνο την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή και απειλούν την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου»).
Η ελληνική πρόταση ανέφερε ότι «η Ε.Ε. θα εξετάσει την κατάσταση εντός μίας εβδομάδας ώστε να λάβει περαιτέρω αποφάσεις». Επιπλέον, γινόταν αναφορά στην Κοινή Θέση του Συμβουλίου (2008/944/CFSP) σχετικά με τις εξαγωγές στρατιωτικών τεχνολογιών και εξοπλισμού και ειδικά στην απαγόρευσή τους όταν απειλείται η περιφερειακή ειρήνη και η σταθερότητα ή η εθνική ασφάλεια των κρατών-μελών.
Στη σύντομη αναφορά της στο θέμα στη συνέντευξη Τύπου μετά το πέρας της Συνόδου, η καγκελάριος Μέρκελ δήλωσε: «Έπρεπε να ασχοληθούμε ξανά με την Τουρκία. Αναφερθήκαμε ξανά στα συμπεράσματα του Οκτωβρίου, αλλά συμφωνήσαμε ότι τα πιο πρόσφατα μονομερή μέτρα της Τουρκίας οξύνουν αντί να μειώσουν τις εντάσεις. Το βρίσκω πολύ λυπηρό, και δεν είναι επίσης απαραίτητο. Πρέπει να εργαστούμε για τις θετικές πτυχές της ατζέντας. Είναι προς το αμοιβαίο συμφέρον μας να βελτιώσουμε τις σχέσεις, τόσο για την Ε.Ε. όσο και για την Τουρκία».
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ επέκρινε κι αυτός τη νέα εξόρμηση του Oruç Reis, σε δηλώσεις του μετά το πέρας της Συνόδου Κορυφής. «Εκφράζουμε τη λύπη μας για τις μονομερείς ενέργειες και προκλήσεις της Τουρκίας», είπε ο κ. Μισέλ. Ερωτηθείς σχετικά με το ζήτημα της τουρκικής παραβατικότητας, επισήμανε ότι η Ε.Ε. θα παρακολουθεί τις εξελίξεις «στενά, ημέρα με την ημέρα, εβδομάδα με την εβδομάδα, σε συνεργασία με τα κράτη-μέλη που επηρεάζονται περισσότερο». Επανέλαβε ωστόσο ότι η συνολική αξιολόγηση της τουρκικής συμπεριφοράς θα γίνει στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου.
Η πιο επικριτική φωνή κατά της Άγκυρας ήταν αυτή του Σεμπάστιαν Κουρτς. «Είμαι χαρούμενος που ακόμα κι αυτοί που δείχνουν μεγάλη κατανόηση προς την Τουρκία μπορούν να αντιληφθούν ότι η μία πρόκληση διαδέχεται την άλλη. Είναι σαφές ότι αν η Τουρκία δεν απόσχει από αυτές τις προκλήσεις πρέπει να αντιδράσουμε με κυρώσεις», είπε ο Αυστριακός καγκελάριος, τονίζοντας ότι «δεν μπορούμε να αποδεχθούμε» τις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου εις βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου και κατηγορώντας την τουρκική πλευρά επιπλέον ότι «χρησιμοποιεί τους μετανάστες σαν όπλο».
Τέλος, την ικανοποίηση του για το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποδοκιμάζει τις νέες μονομερείς και προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, ενώ καλεί για σεβασμό των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας σε σχέση με το καθεστώς των Βαρωσίων εξέφρασε ο Νίκος Αναστασιάδης. Σύμφωνα με γραπτή δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου της Κύπρου, θεωρείται σημαντικό θεωρείται ότι η Τουρκία καλείται να αναστρέψει τις ενέργειές της.
