Υπεγράφη η συμφωνία για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου από τους υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών, Νίκο Δένδια, Σάμρχ Σούκρι, την Πέμπτη 6 Αυγούστου 2020, στο Κάιρο. Σημειώνεται ότι ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας μετέβη στην Αίγυπτο, στο πλαίσιο επίσημης επίσκεψης, για να μπουν οι τελευταίες πινελιές στη συμφωνία για οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μεταξύ Αιγύπτου και Ελλάδας.
Το γεγονός πιστοποίησε ο εκπρόσωπος του Αιγυπτιακού Υπουργείο Εξωτερικών, με ανάρτησή του στο Twitter, γράφοντας: «Μέρος της τελετής για τη συμφωνία οριοθέτησης Αποκλειστική Οικονομικής Ζώνης ανάμεσα στην Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου και την Δημοκρατία της Ελλάδας».
Νωρίτερα, διπλωματικές πηγές, νωρίτερα, επιβεβαίωσαν το ταξίδι του υπουργού Εξωτερικών, σημειώνοντας ότι θα έχει συνομιλίες με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Sameh Shoukry. Βασικό αντικείμενο των συνομιλιών ήταν η οριοθέτηση AOZ μεταξύ Ελλάδας – Αιγύπτου. Δημοσιογραφικές πληροφορίες ανέφεραν ότι η συμφωνία περιλαμβάνει μερική οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών και αφορούν προς το παρόν το νότιο τμήμα και όχι το ανατολικό. Δηλαδή, μένει προς το παρόν εκτός οριοθέτησης ζώνης το Καστελόριζο. Η συμφωνία Ελλάδας- Αιγύπτου «ακυρώνει» το τουρκολιβυκό σύμφωνο.
Το μεγάλο βήμα προς τη συμφωνία είχε γίνει κατά την επίσκεψη του κ. Δένδια στο Κάιρο τον Ιούνιο. Οι συζητήσεις συνεχίσθηκαν και πλέον όταν κρίθηκε ότι η κατάσταση είχε ωριμάσει ο υπουργός Εξωτερικών μετέβη, αιφνιδιαστικά, στο Κάιρο. Μια συμφωνία με την Αίγυπτο είναι εξαιρετικά σημαντικά και εν όψει της επανέναρξης του διαλόγου με την Τουρκία. Το γεγονός ότι ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών είχε βρεθεί στην Αθήνα στις 29 Ιουλίου 2020, αποτελεί ένδειξη της σημαντικής προόδου στις διαπραγματεύσεις για το ζήτημα της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών, επικοινωνώντας μάλιστα, στο μεσοδιάστημα τηλεφωνικά με τον κ. Δένδια για τη Ανατολική Μεσόγειο. Η προώθηση, άλλωστε, του ζητήματος έθετε ως προϋπόθεση την οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο χωρών, η οποία διαφάνηκε ότι υπήρξε όταν ο κ. Δένδιας είχε συνομιλήσει με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου και τον ομόλογό του, επισκεπτόμενος και πάλι το Κάιρο.
Ποιες περιοχές περιλαμβάνει η συμφωνία
Μιλάμε για μία περιοχή που θα ξεκινά νοτιοανατολικά της Κρήτης μέχρι την Αίγυπτο, αφήνοντας έξω το τριεθνές που ενώνει την Ελλάδα, την Κύπρο και την Αίγυπτο, αλλά και τη θαλάσσια περιοχή ανοικτά από το Καστελόριζο. Εφόσον υπογραφεί η συμφωνία μεταξύ Ελλάδας κι Αιγύπτου θα παρεμβαίνει στη θαλάσσια ζώνη που οριοθετεί το μνημόνιο που παρανόμως υπεγράφη στα τέλη του 2019 μεταξύ Σάρατζ και Ερντογάν και ουσιαστικά θα κόβει στη μέση και θα ακυρώνει το παράνομο τουρκολυβικό μνημόνιο.
«Σταθερότητα και ασφάλεια στη Μεσόγειο απειλούνται από την Τουρκία»
Η ελληνική κυβέρνηση μετά τη συμφωνία με την Ιταλία για την ΑΟΖ ξεκίνησε συνομιλίες για μία αντίστοιχη συμφωνία με την Αίγυπτο. Τον Δεκέμβριο 2019, όταν ο Νίκος Δένδιας βρέθηκε στην Αίγυπτο για να συζητήσει με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, οι δύο πλευρές είχαν ανακοινώσει ότι συμφώνησαν να επιταχύνουν τη συζήτηση για την οριοθέτηση της ΑΟΖ.
Μάλιστα, ο υπουργός Εξωτερικών στο πρώτο του ταξίδι στο εξωτερικό μετά την καραντίνα λόγω κορονοϊού, βρέθηκε στην Αίγυπτο, όπου συναντήθηκε με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, σε μια συζήτηση με έμφαση στην οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών και με τον Αιγύπτιο πρωθυπουργό Αλ Σίσι.
Σε άρθρο του σε αιγυπτιακό Μέσο τον Ιούνιο, μάλιστα, ο Νίκος Δένδιας έγραφε: «Ευελπιστώ ότι η επίσκεψή μου θα συμβάλει στην περαιτέρω ενίσχυση της ήδη εξαιρετικής συνεργασίας μας, αλλά και στην ουσιαστική προώθηση των μεταξύ μας συνομιλιών για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μας, στη βάση πάντα του Διεθνούς Δικαίου, όπως ακριβώς πέτυχε η Ελλάδα πρόσφατα με τη φίλη Ιταλία».
Είναι κοινή αντίληψη της Ελλάδας και της Αιγύπτου ότι «η Μεσόγειος μπορεί και πρέπει να γίνει μια θάλασσα ειρήνης για όλους τους λαούς της», σημείωνε ο υπουργός Εξωτερικών. Ανέφερε πως η Μεσόγειος αποτελεί γέφυρα φιλίας, κατανόησης, συνεργασίας και εμπιστοσύνης μεταξύ των λαών Ελλάδος και Αιγύπτου. Όπως υπογράμμιζε, «σήμερα, η σταθερότητα και η ασφάλεια στη Μεσόγειο απειλούνται», καθώς η Τουρκία καταπατά τη διεθνή νομιμότητα, τόσο με το παράνομο και άκυρο μνημόνιο που υπέγραψε με τον Αλ Σαράτζ της Λιβύης, αλλά και με την εμπλοκή της στον λιβυκό εμφύλιο, κατά παράβαση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. «Ελλάδα και Αίγυπτος, οι δυο παλαιότεροι πολιτισμοί στη Μεσόγειο, πάντα είχαν ανοιχτά σύνορα και πάντα η μεταξύ μας θάλασσα, μας ένωνε αντί να μας χωρίζει. Με την απαράδεκτη παρεμβατικότητά της και τις παράνομες ενέργειές της, η Τουρκία επιδιώκει να καταργήσει τα κοινά μας θαλάσσια σύνορα, τον κοινό μας δρόμο προς τη συνεργασία, την ανάπτυξη, την ευημερία», επεσήμανε.
Η πορεία προς τη συμφωνία
- 18 Ιουνίου – Επανεκκίνηση συνομιλιών: Η επίτευξη Συμφωνίας για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών με την Αίγυπτο εξελίχθηκε σε διαφορετικά επίπεδα όλο το τελευταίο διάστημα, με επιστέγασμα την επίσκεψη του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών στο Κάιρο στις 18 Ιουνίου, όπου ο κ. Δένδιας συναντήθηκε με τον Πρόεδρο της χώρας και τον ομόλογό του.
- 29 Ιουλίου – Η συνέχεια στην Αθήνα: Με τις διαβουλεύσεις να εξελίσσονται στη συνέχεια σε υπηρεσιακό επίπεδο, επόμενο ορόσημο για τη Συμφωνία αποτέλεσε η έλευση στην Αθήνα του Αιγύπτιου Υπουργού Εξωτερικών, κ. Σούκρι, όπου φαίνεται πως διευθετήθηκαν μυστικά οι τελευταίες λεπτομέρειες, αφήνοντας λίγες εκκρεμότητες για διευθέτηση.
- 31 Ιουλίου – Το μπαϊράμι: Η καλή χημεία Δένδια – Σούκρι αποτυπώθηκε και στο τηλεφώνημα του κ. Δένδια στον ομόλογό του με αφορμή το Μπαιράμι, αλλά και την Ανατολική Μεσόγειο.
