Σοβαρές προειδοποιήσεις για τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορονοϊού στην ελληνική οικονομία και στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα περιλαμβάνει η Ετήσια Έκθεση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) για το 2019, που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.
Σύμφωνα με την έκθεση του ESM, η πανδημία του κορονοϊού αναμένεται να έχει σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο, προσθέτοντας σημαντική αβεβαιότητα στις ελληνικές οικονομικές και δημοσιονομικές προοπτικές.
«Η πανδημία αναμένεται να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη του τρέχοντος έτους, η οποία, εάν παραταθεί, θα μπορούσε να έχει πιθανές δευτερογενείς επιπτώσεις στον ελληνικό τραπεζικό τομέα. Το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2020 θα επηρεαστεί επίσης από το πανδημικό σοκ, λόγω των χαμηλότερων φορολογικών εσόδων και των μεγαλύτερων από το αναμενόμενο δαπανών. Παρά τη συντονισμένη ανταπόκριση των υπευθύνων χάραξης πολιτικής στην Ελλάδα για τη διατήρηση θέσεων εργασίας και για τη στήριξη εργαζομένων, επιχειρήσεων και οικογενειών, η αβεβαιότητα σχετικά με το μέγεθος και τη διάρκεια του πανδημικού σοκ παραμένει αυξημένη», αναφέρεται στην έκθεση.
Αλλά, ο ESM στην έκθεσή του περιγραφεί και αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας που προϋπήρχαν της κρίσης. Ενδεικτικά σημειώνει πως:
- Οι ιδιωτικές επενδύσεις παραμένουν αδύναμες υποδηλώνοντας ότι η Ελλάδα πρέπει να βελτιώσει περαιτέρω το επιχειρηματικό της περιβάλλον και την ανταγωνιστικότητά της.
- Πως αν και το πρωτογενές πλεόνασμα σε όρους προγράμματος ανήλθε στο 3,5% του ΑΕΠ το 2019, σύμφωνα με τον στόχο, αυτό οφείλεται στην ανεπαρκή δαπάνη για δημόσιες επενδύσεις.
- Η ποιότητα του ενεργητικού των τραπεζών πρέπει να βελτιωθεί σημαντικά, ενώ η κερδοφορία τους – αν και βελτιώνεται – παραμένει χαμηλή.
- Ο τραπεζικός δανεισμός σε όλα τα τμήματα της οικονομίας παρέμεινε συγκρατημένος το 2019, παρά την άνοδο των επιχειρηματικών χορηγήσεων.
- Ο ρυθμός μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων επιταχύνθηκε το 2019, ωστόσο το συνολικό απόθεμα των «κόκκινων» δανείων παραμένει πολύ μεγάλο.
- Αν και το Ταμείο Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) εφαρμόζει τη στρατηγική αποεπένδυσης από τις τράπεζες με ανεξάρτητο και ομαλό τρόπο, οι πωλήσεις των συμμετοχών του είναι απίθανες έως ότου βελτιωθεί η ποιότητα και η κερδοφορία των περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών.
- Θα πρέπει να ενισχυθεί συνολικά η πρόοδος στη μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα.
Η Ετήσια Έκθεση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) εμπεριέχει, πάντως, θετικές αναφορές για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Από τη μία επισημαίνει πως οι αποδόσεις των δεκαετών κρατικών ομολόγων της Ελλάδας μειώθηκαν στο 1,4% στα τέλη του 2019 από 4,4% στα τέλη του 2018. Από την άλλη υπογραμμίζει πως η Ελλάδα εξοικονόμησε το 2019 περίπου το 7,5% του ΑΕΠ της ή 14,1 δισ. ευρώ λόγω των πολύ χαμηλότοκων δανείων των ευρωπαϊκών μηχανισμών στήριξης (EFSF- ESM), ενώ ωφελήθηκε και από τις εξαιρετικά μακροχρόνιες λήξεις των εν λόγω δανείων.
Σε σχέση με την μεγάλη εξοικονόμηση που επιτυγχάνει η Ελλάδα σε ετήσια βάση από τα δάνεια των EFSF και ESM, η έκθεση σημειώνει χαρακτηριστικά πως «αυτή η εντυπωσιακή επίδειξη αλληλεγγύης στη ζώνη του ευρώ δημιούργησε δημοσιονομικό χώρο για την Ελλάδα που μαζί με τα βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, συνέβαλαν στη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους της χώρας».
Τέλος, η έκθεση ξεκαθαρίζει πως για να εξασφαλίσει συνεχείς θετικές εξελίξεις, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας θα συνεχίσει να παρακολουθεί τακτικά την Ελλάδα στο πλαίσιο του Συστήματος Έγκαιρης Προειδοποίησης έως ότου εξοφληθούν πλήρως όλα τα δάνεια που έχει παράσχει στη χώρα.
