Συνέντευξη στην Ιωάννα Ηλιάδη
Στην έρευνα που έκανε το Εργαστήριο Ειρηνευτικής Δημοσιογραφίας (International Peace Journalism Laboratory) του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ για την ενημέρωση των πολιτών την περίοδο της πανδημίας σε συνεργασία με την Ierax Analytics, αναφέρθηκε ο αναπληρωτής καθηγητής Νίκος Παναγιώτου μιλώντας στο Armyvoice.gr.
Η πρώτη φάση της έρευνας πραγματοποιήθηκε στα μέσα Μαρτίου 2020 και η δεύτερη στα μέσα Απριλίου 2020.
Ο Νίκος Παναγιώτου τόνισε:
«Οι δημοσιογράφοι ήταν από τα επαγγέλματα που ελάχιστα ακούστηκε η δική τους συμβολή. Και ξεκινώ από το εξής στοιχείο: Για να μπορέσει ο πληθυσμός να φερθεί με τρόπο υπεύθυνο για την αντιμετώπιση της πανδημίας χρειαζόταν υπεύθυνη ενημέρωση. Ποιος ήταν αυτός που θα μετέδιδε, θα απέκρουε όλες τις ψευδείς ειδήσεις καθώς πολλοί έβγαιναν και έλεγαν δεν υπάρχει – μην ακούτε; Οι δημοσιογράφοι οι οποίοι ήταν στην πρώτη γραμμή. Χρειάστηκε λοιπόν να είναι εκεί για να μας ενημερώνουν. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα τεθεί το κριτήριο για το εάν έκαναν σωστά ή όχι τη δουλειά τους, ήταν όμως εκεί, στην πρώτη γραμμή. Όπως δεν τέθηκε ποτέ από κανέναν, κριτήριο για το αν όχι, οι γιατροί έκαναν σωστά τις νοσηλείες, οι νοσηλευτές κλπ κλπ. Άρα κατά συνέπεια πρέπει να αναγνωρίσουμε το ρόλο των δημοσιογράφων και το πρακτορείο Reuters είναι από αυτά που κυκλοφόρησε ένα πολύ ωραίο video για να δείξει τη σημασία των δημοσιογράφων οι οποίοι είναι στην πρώτη γραμμή του πολέμου, οι πολεμικοί ανταποκριτές, αυτοί οι οποίοι είναι με το προσφυγικό, στις έκτακτες κρίσεις, στην Αφρική με τον έμπολα ή αυτοί που είναι στα καθημερινά, στα νοσοκομεία δίπλα μας, που μαζί με τους γιατρούς φροντίζουν να μας ενημερώνουν για τις εξελίξεις που έρχονται.»
62% των πολιτών θύμα fake news στην πανδημία
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, το πρόβλημα της παραπληροφόρησης και των fake news είναι έντονο ειδικά την πρώτη περίοδο, καθώς το 62% δηλώνει ότι έχει επηρεαστεί από κάποια ψευδή είδηση (fake news) , ενώ στη δεύτερη περίοδο το αντίστοιχο ποσοστό είναι 50%.
Ωστόσο, ακόμα και το 50%, το οποίο είναι πολύ υψηλό αν αναλογιστεί ότι ένας στους δυο δηλώνουν ότι επηρεάστηκαν από ψεύτικες ειδήσεις.
Ένας σημαντικός παράγοντας της πτώσης του ποσοστού ήταν ότι οι πολίτες επέλεξαν να ενημερωθούν από επαγγελματίες δημοσιογράφους, κάτι που αναδεικνύει την κρίσιμη σημασία των δημοσιογράφων στην περίοδο της κρίσης.
Το εντυπωσιακό εύρημα είναι ότι το 37% δηλώνει ότι δεν έκανε κάποια ενέργεια στην περίπτωση αυτή. Τα υψηλότερα ποσοστά, μάλιστα, που φτάνουν στο 55%, όσων δηλώνουν ότι δεν προέβησαν σε καμία ενέργεια καταγράφονται στις ηλικίες 25-34.
Ποσοστό 39% ενημέρωσε φίλους και γνωστούς, 27% κατέβασε ή έσβησε την ανάρτησή του, 21% έκανε ανάρτηση ότι η είδηση ήταν ψευδής και 11% έστειλε μήνυμα στο μέσο για να το ενημερώσει.
Ο κ. Παναγιώτου εκτιμά ότι ο φόβος της πανδημίας ήταν μια ευκαιρία για καθεστώτα όπως η Τουρκία και η Ουγγαρία να εισάγουν νέους νόμους για να περιορίσουν την ελευθερία του Τύπου. Στην Ελλάδα το μοντέλο που ακολουθήθηκε με την κεντρική ενημέρωση των πολιτών θεωρείται επιτυχές.
Ωστόσο υπήρξαν προσπάθειες αντισυστημικών ομάδων και ομάδων από τα άκρα του πολιτικού συστήματος να εκμεταλλευθούν καταστάσεις όπως το θέμα της Εκκλησίας και του τρόπου με τον οποίο τελούνταν οι εκκλησιαστικές λειτουργίες, προκειμένου να διασπείρουν ψευδείς ειδήσεις ότι άλλοι μπορούν και εκφράζουν ανεμπόδιστα τη θρησκεία τους ενώ εμείς όχι.
Δείτε τι αναφέρει για τον Έβρο, την «διπλωματία της μάσκας» και τα fake news που θα πρέπει να μας ανησυχούν για το τι μας επιφυλάσσει το μέλλον.
