Την ώρα που στα δυτικά και στα ανατολικά της Κύπρου, στην Ανατολική Μεσόγειο, η μεγαλόνησος περικυκλώνεται από τουρκικά πλωτά γεωτρύπανα και ερευνητικά σκάφη, η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναλίσκεται σε ευχολόγια και καλεί σε … “αυτοσυγκράτηση” την Τουρκία, η Ιταλία επιλέγει να πραγματοποιήσει άσκηση στην Α.Μεσόγειο με το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό.
Παρά τα τεράστια προβλήματα που προκαλεί η επιδημία του κορονοϊού εντός της Τουρκίας, τους σοβαρούς κραδασμούς στην οικονομία της, τους τριγμούς της τουρκικής λίρας, καθώς και την πρωτοφανή βουτιά στις τιμές του πετρελαίου, η Άγκυρα επιλέγει να κάνει νέα επίδειξη ισχύος. Αυτή τη φορά εστιάζοντας και πάλι στην Κύπρο.
Ήδη, ανατολικά, μεταξύ της Κύπρου και του Λιβάνου, βρίσκεται το τουρκικό ερευνητικό σκάφος, “Μπαρμπαρός”. Επίσης, δυτικά, μεταξύ Κύπρου, Κρήτης, Καστελόριζου, βρίσκεται το πλωτό γεωτρύπανο, “Γιαβούζ”, το οποίο σκοπεύει να “τρυπήσει”, σύμφωνα τουλάχιστον με τις επίσημες δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων, εντός της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), στο “οικόπεδο 6”.
Ευρωπαϊκή … “αυτοσυγκράτηση”
Ενώ, λοιπόν, η Τουρκία, με τις υπερπτήσεις μαχητικών αεροσκαφών της πάνω από ελληνικά νησιά, την παρουσία σκαφών της στην κυπριακή ΑΟΖ, τη ναυτική παρουσία της στη Λιβύη, και τις πρόσφατες αεροναυτικές ασκήσεις “γέφυρας” Τουρκίας – Λιβύης, φροντίζει να “υπενθυμίζει” ότι, παρά τα προβλήματά της με την επιδημία, δεν ξεχνά τις αξιώσεις της, η ΕΕ αναλίσκεται σε ευχολόγια.
Έτσι, προ ημερών, στην άτυπη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων υπό τον αρμόδιο για θέματα εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, ο Ισπανός Επίτροπος περιορίστηκε να καλέσει την Τουρκία σε … αυτοσυγκράτηση.
Από τη μεριά του, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου , Σαρλ Μισέλ, μετά την πρόσφατη τηλεδιάσκεψη Κορυφής της ΕΕ (με βασικό θέμα τις οικονομικές συνέπειες της κρίσης του κορονοϊού), με αφορμή τη νέα τουρκική πρόκληση με το “Γιαβούζ”, εξέφρασε μεν την πλήρη αλληλεγγύη με την Κύπρο, αλλά παρέπεμψε σε παλαιότερα ανακοινωθέντα , χωρίς, βέβαια, να μπει η ΕΕ στην βάσανο να εκδώσει κάποιο νέο.
Αυτή η στάση “ανοχής” της ΕΕ δεν μπορεί παρά να γεννά ερωτηματικά ως προς την τακτική (κατευνασμού;) που έχει επιλέξει να ακολουθεί απέναντι στην Άγκυρα.
Να σημειωθεί πως στην τηλεδιάσκεψη του άτυπου Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Χριστοδουλίδης, φέρεται να εμφανίστηκε με δέσμη “σκληρών” προτάσεων σε βάρος της Τουρκίας. Άραγε, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, στήριξε αυτές τις προτάσεις, ή επέλεξε να συνεχίσει την -έως τώρα ακολουθούμενη από την Αθήνα- τακτική των … αποστάσεων από τη Λευκωσία;
Στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, ο Κύπριος πρόεδρος, Νίκος Αναστασιάδης, επίσης έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στις τουρκικές προκλήσεις στην Κύπρο. Το ίδιο φέρεται να έκανε και ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, για την Κύπρο, αλλά και τις τουρκικές υπερπτήσεις.
Ωστόσο, άγνωστο παραμένει εάν πριν τη Σύνοδο, ο Κ.Μητσοτάκης είχε επικοινωνήσει με τον Ν.Αναστασιάδη, προκειμένου να διαμορφώσουν μια ενιαία γραμμή προς επίτευξη κοινών στόχων, ή, όπως λέγεται, συζήτησε με άλλον πολιτικό παράγοντα στη Λευκωσία.
Όπως και να’ χει, το αυτί της Άγκυρας δεν φαίνεται να ίδρωσε από αυτές τις … “αυστηρές” εκκλήσεις της ΕΕ. Γιατί άραγε;
Έτσι, αμέσως μετά, ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, Χαμί Ακσόι, έσπευσε να χαρακτηρίσει την ΕΕ, ακόμα και για αυτές τις χαμηλών τόνων επισημάνσεις της, ως “φερέφωνο των μαξιμαλιστικών πολιτικών του ελληνικού – ελληνοκυπριακού ντουέτου”. Χωρίς, και αυτή τη φορά, να λάβει την δέουσα απάντηση.
Να σημειωθεί πως στο άτυπο Συμβούλιο Εξωτερικών, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ως απάντηση στις εκκλήσεις Μπορέλ, είπε ότι η Άγκυρα ασκεί τα νόμιμα κυριαρχικά δικαιώματά της … εντός της κυπριακής ΑΟΖ (!).
Ιταλικά φάλτσα
Τη στιγμή, λοιπόν, που η Άγκυρα έχει σηκώσει τον κορονονέϊκο αμανέ της ψηλά απέναντι στην ΕΕ, την Ελλάδα και την Κύπρο, η Ιταλία δεν δίστασε να πραγματοποιήσει κοινή ναυτική άσκηση με την Τουρκία, και μάλιστα στη θαλάσσια περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Δηλαδή, στην ευρύτερη περιοχή, όπου βρίσκεται το πλωτό γεωτρύπανο, “Γιαβούζ”.
Την άσκηση, που έγινε στις 23 Απριλίου 2020, στην οποία μάλιστα μετείχαν τρία τουρκικά πολεμικά σκάφη και μόλις ένα ιταλικό, έσπευσε να γνωστοποιήσει, με ανακοίνωσή του, το τουρκικό υπουργείο Άμυνας. Σε αυτήν πήραν μέρος τα τουρκικά πλοία Salihreis, Gaziantep, Ruzgar, και το ιταλικό Fasan.
Στην άσκηση, βέβαια, είχαν φορέσει την ταμπέλα του ΝΑΤΟ, και δη της ειδικής ναυτικής δύναμης, η οποία υποτίθεται βρίσκεται στο Αιγαίο για την αντιμετώπιση του Μεταναστευτικού προβλήματος (Συμμαχική Ναυτική Δύναμη – Standing NΑΤΟ Maritime Group Two, SNMG2).
Στη δύναμη αυτή, όπως είναι γνωστό, μετέχουν, εκτός των άλλων ΝΑΤΟϊκών χωρών, η Ελλάδα και η Τουρκία. Ωστόσο, η Ρώμη, η οποία γνωρίζει την κατάσταση στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και την διείσδυση που έχει πραγματοποιήσει η Τουρκία στη Λιβύη, θα μπορούσε να αρνηθεί, με κομψό, διπλωματικό τρόπο, να συμμετάσχει.
Δεν είναι, δα, η πρώτη φορά που θα συνέβαινε κάτι τέτοιο. Δεν το έκανε, όμως. Γενικότερα, η στάση της Ιταλίας συχνά χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη υποχωρητικότητα έναντι της Τουρκίας, με αποτέλεσμα να εγείρονται έντονα ερωτηματικά ως προς την αξιοπιστία της.
Να σημειωθεί πως η Ρώμη υποπίπτει σε αυτά τα ολισθήματα, παρά το γεγονός πως ό,τι ζητάει, το παίρνει. Ενδεικτικά, έχει πάρει το κέντρο επιχειρήσεων και την αρχηγία της υπό σύσταση ευρωπαϊκής ναυτικής δύναμης, “Ειρήνη”, η οποία θα έχει ως αποστολή της την επιτήρηση του εμπάργκο του ΟΗΕ στη Λιβύη. Κάτι που απαίτησε, θεωρώντας τη Λιβύη ως ζώνη άμεσων γεωπολιτικών συμφερόντων της.
Επίσης, φέρεται να αρνήθηκε να παίρνει μετανάστες, τους οποίους θα περισυλλέγει η ευρωπαϊκή ναυτική δύναμη στα ανοικτά της Λιβύης, με αποτέλεσμα να εξαναγκαστεί η Ελλάδα να προτείνει γι’ αυτό τον σκοπό λιμάνια της Κρήτης. Κάτι που εγκυμονεί τον κίνδυνο να δημιουργηθεί στην Κρήτη μια νέα Μόρια.
Κοντολογίς, μονά – ζυγά, η Ρώμη τα θέλει όλα δικά της. Κι’ αυτό, όταν είναι γνωστό ότι, προ ολίγων ετών, το πλωτό γεωτρύπανο της ιταλικής πετρελαϊκής εταιρείας, ΕΝΙ, που έκανε έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ, όταν εμφανίστηκε ένα τουρκικό πολεμικό σκάφος, έγινε … καπνός.
Πάντως, μια ημέρα νωρίτερα, στις 22 Απριλίου 2020, σύμφωνα με ανακοίνωση του ελληνικού Γενικού Επιτελείου Ναυτικού (ΓΕΝ), στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή δυτικά της Κρήτης, πάλι υπό τη ΝΑΤΟϊκή ταμπέλα, διεξήχθη άσκηση συνεκπαίδευσης της Φρεγάτας, “Ναβαρίνο”, με μονάδες της SNMG2″.
Μάλιστα, από το twitter του 6ου αμερικανικού στόλου, στη Σούδα, διαφημιζόταν ως δείγμα της ΝΑΤΟϊκής αλληλεγγύης ο εν πλω ανεφοδιασμός του ιταλικού πολεμικού πλοίου, Federico Martinengo, από αμερικανικό στρατιωτικό πετρελαιοφόρο, δίχως, πάντως, την παραμικρή αναφορά σε ελληνικό πολεμικό σκάφος.
Πετρελαϊκή κρίση
Σε αυτό το φόντο ήλθε προ ημερών και η “αντίδραση” εκπροσώπου της αμερικανικής πρεσβείας στην Άγκυρα, ο οποίος, αφού είπε ότι οι ΗΠΑ είναι ενήμερες πως το “Γιαβούζ” έφθασε στις 20 Απριλίου σε περιοχή που η Κύπρος διεκδικεί ως αποκλειστική οικονομική της ζώνη, κάλεσε όλα τα μέρη (!) να αποφεύγουν ενέργειες που αυξάνουν τις εντάσεις στην περιοχή, και την Τουρκία να σταματήσει αυτές τις επιχειρήσεις , διότι μια τέτοια προκλητική ενέργεια αυξάνει τις εντάσεις στην περιοχή.
Αν εξαιρέσει κανείς τον όρο “προκλητική ενέργεια”, κατά τα λοιπά εύλογα γεννά ερωτηματικά η διατύπωση του “εκπροσώπου” της πρεσβείας των ΗΠΑ τι εννοεί, όταν ομιλεί περί “περιοχής που διεκδικεί η Κύπρος ως ΑΟΖ” της, όπως επίσης και η τακτική των ίσως αποστάσεων, και τα “καλέσματά” του προς “όλες τις πλευρές” για αποκλιμάκωση.
Από τη μεριά της, η Άγκυρα, δια στόματος του υπουργού Ενέργειάς της, Φατίχ Ντονμέζ, άφησε να εννοηθεί ότι εξετάζεται και το ενδεχόμενο να ανασταλούν οι γεωτρήσεις μέχρι να ισορροπήσει η κατάσταση στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου, που κλυδωνίζεται -και- λόγω κορονοϊού.
Ωστόσο, σημείωσε ότι το κόστος για την ακύρωση των εν εξελίξει γεωτρήσεων θα ήταν τεράστιο, οπότε θα συνεχιστούν. “Το να αναστείλουμε κάποια πρότζεκτ έχει επίσης κόστος”, είπε. Και πρόσθεσε: “Κάποια –πιθανότατα- θα συνεχίσουν. Στις συνομιλίες μας με τα Τουρκικά Πετρέλαια είπαμε να συνεχιστούν χωρίς περιορισμό ή αναστολή δραστηριοτήτων”.
Και μόνον η παραδοχή του ότι στην πραγματικότητα αυτή την περίοδο δεν αξίζει κανείς να κάνει έρευνες για ενεργειακούς πόρους, δείχνει ότι η Τουρκία το’ χει βάλει Αμέτη – Μωχαμέτη να υπενθυμίζει, δια των κουτσαβακισμών της, τις αξιώσεις της στην Ανατολική Μεσόγειο.
Εξαγγέλλουν ναυτική άσκηση
Στο ίδιο πλαίσιο, έχει εξαγγείλει την πραγματοποίηση της μεγάλης ετήσιας ναυτικής άσκησής της, με τον γνωστό συμβολικό τίτλο, Μαβί Βα τάν (Γαλάζια Πατρίδα), η οποία … θεωρητικά άρχισε στις 23 Απριλίου και θα ολοκληρωθεί στις 3 Μαϊου. Οι περιοχές όπου θα εξελιχθεί, θα είναι νότια της Κρήτης, ανατολικά της Ρόδουκαιδυτικά της Κύπρου.
Βέβαια, μένει να διαπιστωθεί κατά πόσον θα κινηθεί σε ικανοποιητικά -για την Τουρκία- επίπεδα, δεδομένου ότι έντονη είναι η φημολογία, σύμφωνα με την οποία ο κορονοϊός έχει “αγγίξει” το Πολεμικό Ναυτικό της και συνολικά τις Ένοπλες Δυνάμεις της.
