Ο Αμερικανός πρόεδρος τα έβαλε τώρα και με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Αλλά η πλειοψηφία των αμερικανικών ΜΜΕ πιστεύει ότι ο πρόεδρος Τραμπ αναζητεί αποδιοπομπαίο τράγο για να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη από την ανεύθυνη στάση του απέναντι στην επιδημία του κορωνοϊού. Από τον Φεβρουάριο μέχρι τα μέσα Μαΐου απέκρυψε τους κινδύνους και τώρα αναζητεί στην Κίνα έναν νέο εξωτερικοπολιτικό εχθρό. Σημαντικό ρόλο παίζει και η άπωσή του για διεθνείς οργανισμούς και οργανώσεις. Εξάλλου και παλαιότερα ο πρόεδρος Τραμπ είχε απειλήσει ότι δεν θα πλήρωνε την εισφορά των ΗΠΑ στα ΗΕ και θα εγκατέλειπε το ΝΑΤΟ.
Αντιδράσεις
Σε κάθε περίπτωση η παγκόσμια κατακραυγή ήταν ισχυρή. Ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός Γκόρντον Μπράουν, που ζητά τη συγκρότηση ενός είδους παγκόσμιας κυβέρνησης για την καταπολέμηση του κορωνοϊού, δήλωσε στη DW ότι “στις 26 Μαρτίου μετά τη συνάντηση των G20 ο Τραμπ συνυπέγραψε κοινή δήλωση, σύμφωνα με την οποία θα πρέπει να ισχυροποιηθεί η εντολή του ΠΟΥ, να αυξηθεί η χρηματοδότησή του για επιπτώσεις καταστροφών, για την παρασκευή νέου εμβολίου και την αντιμετώπιση προβλημάτων χωρών υπό ανάπτυξη. Αυτό λοιπόν δεν είναι ένα λογικό βήμα του προέδρου, είναι πράξη αυτοκαταστροφής, διότι εάν θέλουμε να προστατευθούμε σε τοπικό επίπεδο, στη Γερμανία ή στις ΗΠΑ, θα πρέπει δράσουμε σε παγκόσμιο επίπεδο” τονίζει ο Γκόρντον Μπράουν και επισημαίνει ότι “εάν αφεθούν χώρες της Αφρικής με υποτυπώδες σύστημα υγείας μόνες τους, υπάρχει ο κίνδυνος ο νέος ιός να χτυπήσει τον λεγόμενο πρώτο ή δεύτερο κόσμο και πάλι”.
Ο Μπιλ Γκέιτς, ένας από τους μεγαλύτερους ιδιώτες χορηγούς του ΠΟΥ, έγραψε στο Twitter ότι είναι επικίνδυνο να σταματάς τη χρηματοδότηση του ΠΟΥ κατά τη διάρκεια μιας παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης, διότι η συνδρομή του στην επιβράδυνση της μετάδοσης του ιού δεν μπορεί να αντικατασταθεί από άλλη οργάνωση και ο κόσμος χρειάζεται τον ΠΟΥ περισσότερο από ποτέ».
Το ίδιο οξείες ήταν οι αντιδράσεις από ιατρικές και ερευνητικές οργανώσεις. Ο Γιοζέπ Μπορέλ, Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική, καυτηρίασε το γεγονός, όπως και ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μαας. Θεωρείται απίθανο βέβαια η εξέλιξη να έχει επιπτώσεις στη λειτουργία του ΠΟΥ, γιατί οι εισφορές των μελών καταβάλλονται την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους, άρα θα πρέπει λογικά να έχουν καταβληθεί. Τι θα γίνει με τις εθελοντικές εισφορές για το 2020; Εδώ υπάρχει ασάφεια. Αλλά επειδή τα ποσά δεν είναι δυσθεώρητα, θα μπορούσε να ξεκινήσει πρωτοβουλία συλλογής χρημάτων από ιδιώτες και κρατικούς χορηγούς για να κλείσουν προσωρινά οι χρηματοδοτικές τρύπες.
Ερωτήματα προς τον ΠΟΥ
Αλλά πώς χρηματοδοτείται ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας; Από τις υποχρεωτικές εισφορές των μελών του με βάση το ΑΕΠ τους που καλύπτει μόνο το 20% του προϋπολογισμού του οργανισμού, και τις σε εθελοντική βάση χορηγίες από την οικονομία ή από ΜΚΟ. Ο συνολικός προϋπολογισμός για το 2020 ανέρχεται σε 4,4 δις δολάρια. Αυτό ισοδυναμεί με τον προϋπολογισμό της Πανεπιστημιακής Κλινικής της Γενεύης, όπου είναι η έδρα του ΠΟΥ. Από τους ιδιώτες χορηγούς ένας από τους μεγαλύτερους είναι το Ίδρυμα Μπιλ Γκέιτς. Ανάμεσα στους κρατικούς στις πρώτες θέσεις είναι η Βρετανία, η ΕΕ και η Γερμανία. Οι εισφορές τους ανέρχονται στα 3,4 δις. δολάρια. Αλλά οι ΗΠΑ παραμένουν ο μεγαλύτερος χορηγός με 235 εκ. δολάρια υποχρεωτικές εισφορές και 200 εκ. σε εθελοντική βάση, καλύπτουν δηλαδή το 10% του προϋπολογισμού του. Ωστόσο η Κίνα, ως οικονομική υπερδύναμη, καταβάλλει μόνο 86 εκ. δολάρια και μόλις 10 εκ. χορηγίες. Ίσως αυτή η δυσαναλογία να προκάλεσε την οργή του Ντόναλντ Τραμπ.
Αλλά ανεξαρτήτως της αδικαιολόγητης στάσης του Τραμπ υπάρχουν ερωτήματα για τον τρόπο εργασίας του ΠΟΥ, που πρέπει να λάβει κανείς σοβαρά υπόψη του, γράφει στο σημερινό της φύλλο η Süddeutschte Zeitung. Αγνόησε προειδοποιήσεις από την Ταϊβάν και κάποια στιγμή ο Τέντρος Γκεμπρεγέσους, ο επικεφαλής του ΠΟΥ, θα πρέπει να απαντήσει στο κρίσιμο ερώτημα, πόσο σκληρές ήταν οι πιέσεις που δέχθηκε από την κινεζική ηγεσία και γιατί ο οργανισμός του υιοθέτησε σχεδόν με τα ίδια λόγια ανακοίνωση του κινεζικού Κομμουνιστικό Κόμματος, ακόμη κι όταν εμπειρογνώμονες από άλλες χώρες προειδοποιούσαν για πανδημία.
Παρόμοια κριτική έρχεται και από τον Φρανσουά Γκοντεμάν, εμπειρογνώμονα σε θέματα Ασίας από τη γαλλική δεξαμενή σκέψης „Montaigne“. Κατηγορεί ανοιχτά τον Τέντρος Γκεμπρεγέσους ότι δέχθηκε άκριτα δεδομένα και θέσεις από την Κίνα και αντέδρασε πολύ αργά. Ωστόσο, θα πρέπει να τονιστεί ότι ο ΠΟΥ εξαρτάται από την εθελοντική συνεργασία των κρατών-μελών του. Στη συγκεκριμένη περίπτωση μόλις στις 12 Φεβρουαρίου μπόρεσαν εμπειρογνώμονές του να ταξιδέψουν στο Γουχάν για να μελετήσουν επί τόπου τη δυναμική διάδοσης του ιού. Μέχρι τότε έπρεπε να βασιστεί σε στοιχεία από το Πεκίνο.
Μπάρμπαρα Βέζελ
Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου
DW
