Το 2013 ο Έντουαρντ Σνόουντεν αποκάλυπτε τις ασύλληπτες διαστάσεις που είχε λάβει παγκοσμίως η παρακολούθηση τηλεπικοινωνιών. Όμως πολλές δεκαετίες νωρίτερα CIA και BND γνώριζαν τι συνέβαινε σε πάνω από 120 χώρες.
Το 1970 η αμερικανική μυστική υπηρεσία CIA και η γερμανική BND υπέγραφαν στο Μόναχο μια αυστηρά απόρρητη συμφωνία, η οποία τις καθιστούσε συνεταίρους σε μια υπόθεση που αργότερα η CIA χαρακτήρισε «κόλπο του αιώνα». Η BND ονόμασε την επιχείρηση «Rubikon» και η CIA «Minerva». Η πολύκροτη υπόθεση αποκαλύφθηκε από το Δεύτερο Πρόγραμμα της Γερμανικής Τηλεόρασης ZDF, την εφημερίδα Washington Post και την Ελβετική Τηλεόραση SRF.
Με την υπογραφή της συμφωνίας CIA και BND αγόραζαν από κοινού την ελβετική εταιρία κρυπτογραφήσεων και κωδικοποίησης Crypto AG, την κορυφαία εταιρία της εποχής εκείνης στην αγορά κρυπτογραφήσεων. Στους πελάτες ανήκαν πάνω από 120 χώρες, οι οποίες προμηθεύονταν από την ελβετική εταιρία εξοπλισμό για πρεσβείες, υπηρεσίες και κυβερνητικές εγκαταστάσεις με σκοπό τη διασφάλιση του απορρήτου των επικοινωνιών. Από ότι έγινε γνωστό ούτε οι 120 εργαζόμενη στην Crypto AG γνώριζαν ότι η εταιρία ανήκε σε μυστικές υπηρεσίες. Μέσω επαφών στη Siemens και ένα δικηγορικό γραφείο στο Λιχτενστάιν, οι πραγματικοί ιδιοκτήτες της ελβετικής εταιρίας κατάφεραν να παραμείνουν στο σκοτάδι.
Σοβιετικοί και Κινέζοι γνώριζαν…
Στους πελάτες της Crypto ΑG ανήκαν μεταξύ άλλων το Ιράν, η Σαουδική Αραβία, καθώς και πλήθος αφρικανικών και νοτιοαμερικανικών χωρών. Μόνο η τότε Σοβιετική Ένωση και η Κίνα προμηθεύονταν εξοπλισμό κρυπτογράφησης επικοινωνιών από άλλους προμηθευτές. Γνώριζαν ούτως ή άλλως τι συνέβαινε με την ελβετική εταιρία.
Χάρη στην επιχείρηση «Minerva» ή «Rubikon» oι ΗΠΑ γνώριζαν το 1989 λίγο πριν από την στρατιωτική επέμβαση στον Παναμά ότι ο τότε καταζητούμενος δικτάτορας Μανουέλ Νοριέγκα κρύβονταν στην στη πόλη του Παναμά στην πρεσβεία του Βατικανού, η οποία ήταν εξοπλισμένη με μηχανήματα της Crypto ΑG. Λίγα χρόνια νωρίτερα, το 1986, ο αμερικανός πρόεδρος Ρόναλντ Ρήγκαν φωτογράφιζε, με καθυστέρηση μιας μέρας μόνο, τη Λιβύη ως υπεύθυνη της επίθεσης σε ντισκοτέκ του Βερολίνου με τρεις νεκρούς και 200 τραυματίες. Το γεγονός ότι το καθεστώς Καντάφι είχε οργανώσει και εκτελέσει την επίθεση έγινε γνωστό στους Αμερικανούς χάρη στην παρακολούθηση της πρεσβείας της Λιβύης στο τότε Ανατολικό Βερολίνο. Κατά την εκτίμηση του πρώην συντονιστή των γερμανικών μυστικών υπηρεσιών στην καγκελαρία Μπερντ Σμιτμπάουερ, η επιχείρηση «Rubikon» έκανε τον κόσμο πιο ασφαλή.
Τι γνώριζαν Ουάσιγκτον και Βερολίνο;
Υπάρχει όμως και η άλλη πλευρά του νομίσματος. BND και CIA γνώριζαν χάρη στο πυκνό δίκτυο παρακολούθησης δεκάδων χωρών πότε και ποιους βασάνιζαν ή δολοφονούσαν οι δικτατορίες στη Λατινική Αμερική ή πότε και που προετοιμάζονταν πραξικοπήματα. Ασαφές παραμένει αν τα στοιχεία αυτά έφθαναν μέχρι το Λευκό Οίκο ή την καγκελαρία. Γεγονός πάντως είναι ότι η πληροφορίες των CIA και BND βοήθησαν τους Βρετανούς στον πόλεμο των Φόκλαντς εναντίον της Αργεντινής το 1981. Από τις αποκαλύψεις των γερμανικών, αμερικανικών και ελβετικών μέσων ενημέρωσης προκύπτει επίσης ότι και χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ βρίσκονταν στο στόχαστρο των επιχειρήσεων. Ανάμεσά τους Ιταλία, Ισπανία και Ιρλανδία.
Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου η γερμανική μυστική υπηρεσία πούλησε το μερίδιό της στους Αμερικανούς, οι οποίοι μόλις το 2018 διέλυσαν την Crypto ΑG. Ήδη οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες είχαν στραφεί σε συνεργασίες με τους παρόχους ψηφιακών τηλεπικοινωνιών για τις παρακολουθήσεις.
Κρίστοφ Νέρινγκ
Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος
DW
