Μπορεί η κλιμακούμενη ένταση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας να οδηγήσει σε πολεμική σύρραξη; Και ποιος θα βοηθούσε στην περίπτωση αυτή την Ελλάδα; Απαντήσεις από τον επικεφαλής του Ιδρύματος Φρίντριχ Έμπερτ στην Κύπρο.
Την κλιμακούμενη διαμάχη μεταξύ Τουρκίας, Ελλάδας και Κύπρου με φόντο τον ενεργειακό πλούτο της ανατολικής Μεσογείου επιχειρεί να διαφωτίσει μέσα από συνέντευξή του στη Berliner Zeitung ο Χούμπερτ Φάουστμαν, επικεφαλής του γραφείου του ιδρύματος Φρίντριχ Έμπερτ (πρόσκειται στο γερμανικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα SPD) στην Κύπρο.
Κάνοντας λόγο για κλιμακούμενη ένταση στην ανατολική Μεσόγειο, ο Χούμπερτ Φάουστμαν σημειώνει ότι «ο τούρκος πρόεδρος κατέστησε σαφές ότι δεν θα επιτρέψει στους Ελληνοκυπρίους να εξορύξουν πετρέλαιο και φυσικό αέριο τρόπον τινά μπροστά στη μύτη του. Δεδομένου ότι παρά ταύτα αυτοί συνέχισαν, συνεχίζει και η Τουρκία αποστέλλοντας ερευνητικά πλοία μπροστά στις κυπριακές ακτές. Πρόκειται για συστηματική κλιμάκωση. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η συμφωνία της Τουρκίας με τη Λιβύη».
Ποιος όμως φέρει την ευθύνη για την κλιμάκωση αυτή; Σύμφωνα με τον γερμανό ειδικό υπάρχουν διαφορετικές αναγνώσεις. «Αφενός οι Τουρκοκύπριοι αισθάνονται παραμερισμένοι και ισχυρίζονται ότι είναι νόμιμοι συνδικαιούχοι των όσων βρίσκονται μπροστά στις κυπριακές ακτές. Οι Ελληνοκύπριοι το αναγνωρίζουν μεν, απαντούν όμως ότι θα λάβετε το μερίδιό σας μόνον σε συνάρτηση με την επίλυση του Κυπριακού. Οι Τουρκοκύπριοι θέλουν όμως να συναποφασίζουν και έτσι η Τουρκία ανέλαβε θεματοφύλακας των συμφερόντων τους. Ο δεύτερος τρόπος επιχειρηματολογίας στηρίζεται στις θαλάσσιες Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ). Η Τουρκία αμφισβητεί την υφαλοκρηπίδα της Κύπρου και συνεπώς την ΑΟΖ της παρότι η ίδια προχωρά σε μια ιδιαίτερα επεκτακτική ερμηνεία της δικής της ΑΟΖ».
Ποιος θα βοηθήσει την Ελλάδα;
Ο επικεφαλής του γραφείου του ιδρύματος Φρίντριχ Έμπερτ στην Κύπρο αποκλείει πάντως το ενδεχόμενο να οδηγήσει η διαμάχη σε στρατιωτική σύρραξη: «Δεν πιστεύω ότι οποιαδήποτε πλευρά θέλει μια στρατιωτική σύγκρουση. Σε αντίθεση με τους Ελληνοκυπρίους ωστόσο οι Έλληνες έχουν τα στρατιωτικά μέσα για να αμυνθούν. Η Τουρκία δοκιμάζει τα όρια. Από τη στιγμή που θα ξεκινούσε μια πραγματικά ενεργό δράση σε αποκλειστικές ζώνες της Ελλάδας τα πράγματα θα γίνονταν επικίνδυνα, δεδομένου ότι πρόκειται και για δυο χώρες που ιστορικά θεωρούνται άσπονδοι εχθροί».
Όσον αφορά το ερώτημα εάν η Ελλάδα θα είχε σε περίπτωση σύρραξης τη βοήθεια των συμμάχων της, ο ειδικός είναι αρκετά επιφυλακτικός: «Ο κανόνας στις ελληνοτουρκικές συγκρούσεις ήταν πάντα ότι οι δυο πλευρές μπορούν να προκαλούν η μία την άλλη μέχρις εσχάτων διότι οι Αμερικανοί παρεμβαίνουν την τελευταία στιγμή καθότι δεν μπορεί να υπάρξει πόλεμος μεταξύ νατοϊκών εταίρων. Υπό τον Ντόναλντ Τραμπ δεν γνωρίζουμε όμως εάν οι ΗΠΑ συνεχίζουν να αναλαμβάνουν το ρόλο του αστυνόμου».
Ο Χούμπερτ Φάουστμαν εκτιμά ότι πλέον τόσο η ΕΕ όσο και το ΝΑΤΟ αρχίζουν να αντιλαμβάνονται τους κινδύνους που απορρέουν: «Αρχίζουν να συνειδητοποιούν την κατάσταση διότι οι ειδήσεις γίνονται όλο και πιο απειλητικές. Η Τουρκία παρενέβη στη βόρεια Συρία, δραστηριοποιείται πλέον στη Λιβύη και καθιερώνεται ως ένας σχετικά επιθετικός πρωταγωνιστής στην ανατολική Μεσόγειο». Σύμφωνα με τον ειδικό, για να αποκλιμακωθεί η κατάσταση θα πρέπει να υπάρξει άμεσα συμφωνία όσον αφορά τα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. «Δυστυχώς η κατάσταση είναι πολιτικά τόσο σύνθετη που καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την επίλυσή της. Ωστόσο αποκλείω το ενδεχόμενο να γίνει εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου χωρίς να πάρουν κάτι η Τουρκία ή οι Τουρκοκύπριοι».
Αναστάτωση στην Κύπρο με φόντο τη συνέντευξη Ακιντζί
Για «αναστάτωση στην Κύπρο» με αφορμή τις δηλώσεις του τουρκοκύπριου ηγέτη Ακιντζί περί κινδύνου προσάρτησης της βόρειας Κύπρου από την Τουρκία σε περίπτωση που δεν υπάρξει άμεση λύση του Κυπριακού, κάνει λόγο εκτενές άρθρο της Berliner Zeitung.
Σκιαγραφώντας το προφίλ του Μουσταφά Ακιντζί η BZ σημειώνει ότι ο τουρκοκύπριος ηγέτης «[…] τάσσεται υπέρ της επανένωσης της Κύπρου στη βάση μιας διζωνικής και δικοινοτικής πολιτικής ομοσπονδίας. Ωστόσο ήρθε αντιμέτωπος με δριμείες επιθέσεις αντιπάλων της επανένωσης και από τις δυο πλευρές του νησιού. Την ώρα που τούρκοι εθνικιστές τον κατηγορούν για έλλειψη σεβασμού και “υπερβολικά ανεξάρτητο”, στο νότο χαρακτηρίστηκε ως “μαριονέτα της Άγκυρας”. Στις τελευταίες συνομιλίες στο Κραν Μοντανά το 2017 ο Ακιντζί ήταν έτοιμος για εκτεταμένες παραχωρήσεις. Οι διαπραγματεύσεις απέτυχαν ωστόσο κυρίως λόγω της ασυμβίβαστης στάσης των Ελληνοκυπρίων.
Αναφερόμενη στη συνέχεια στη δριμεία επίθεση που δέχεται ο Ακιντζί από την Τουρκία λόγω των πρόσφατων δηλώσεών του, με ορισμένους να τον χαρακτηρίζουν ακόμη και προδότη, η εφημερίδα σημειώνει ότι ενόψει των εκλογών στη βόρεια Κύπρο τον προσεχή Απρίλιο […] η ελληνοκυπριακή κυβέρνηση δεν θέλει να ρίξει λάδι στη φωτιά και επισημαίνει ότι κανείς δεν θα έπρεπε να παρεμβαίνει στον προεκλογικό αγώνα στο βορρά. Ωστόσο η συνέντευξη Ακιντζί έβαλε στην ημερήσια διάταξη με άνευ προηγουμένου αιχμηρότητα την υποβόσκουσα διαμάχη μεταξύ πολλών Τουρκοκυπρίων και της εγγυήτριας δύναμής τους».
DW Κώστας Συμεωνίδης
