Οι χριστιανοί της Συρίας που κατάφεραν να επιβιώσουν από τον εμφύλιο πόλεμο και τις επιθέσεις των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Στρατού (ISIS) αντιμετωπίζουν σήμερα μια νέα, μεγαλύτερη απειλή. Η τουρκική εισβολή έχει στοχευμένες δράσεις, πέρα από τους κουρδικούς πληθυσμούς, εναντίον και των χριστιανικών κοινοτήτων που έχουν απομείνει στη Συρία. Στις περιοχές της χώρας που ελέγχονταν από το Ισλαμικό Κράτος η κατάσταση περιγράφεται ως δραματική για τους ελάχιστους χριστιανούς που έχουν απομείνει και οι οποίοι, όχι μόνο δεν ασκούν θρησκευτικά καθήκοντα, αλλά θα πρέπει να προσποιούνται και τους μουσουλμάνους. Στο Ιράκ από 3 εκατομμύρια οι εναπομείναντες χριστιανοί δεν ξεπερνούν σήμερα τους 500.000. Οι πλέον τυχεροί κατέφυγαν στο ιρακινό Κουρδιστάν, πολλοί διέφυγαν στο εξωτερικό, ενώ αρκετοί σφαγιάστηκαν από τους τζιχαντιστές και άλλοι ζουν περίπου ως σκλάβοι, καταβάλλοντας χαράτσι στους φανατικούς του ISIS για να τους επιτρέπουν να ζουν.
του Βασίλη Ταλαμάγκα
[email protected]
Στα χωριά μεταξύ Χαλεπίου και Τουρκίας οι χριστιανοί έχουν φύγει. Οπου έχουν απελευθερωθεί εδάφη και έχει εκδιωχθεί το ISIS λειτουργούν υποτυπωδώς κάποιες εκκλησίες. Σαφής εικόνα μέχρι σήμερα δεν υπάρχει. Υπάρχουν γειτονιές στο Χαλέπι που ελέγχονται από τη συριακή κυβέρνηση και εκεί λειτουργούν ελάχιστες εκκλησίες. Ομως οι θρησκευτικές τελετές, αν γίνουν, θα γίνουν υπό αυστηρά μέτρα ασφαλείας και υπό τον φόβο των ένοπλων επιθέσεων.
Κάπως καλύτερη είναι η κατάσταση στη Δαμασκό, αλλά και εκεί υπάρχει πάντα ο φόβος εξτρεμιστών. Στην κοιλάδα των χριστιανών τα πράγματα είναι πιο εύκολα, γιατί οι χριστιανοί πλειοψηφούν και λόγω και της ισχυρής παρουσίας του στρατού οι άνθρωποι αισθάνονται περισσότερο ασφαλείς. Ο φόβος, πάντως, κυριαρχεί παντού μετά και την εξαφάνιση των δύο στελεχών του ορθοδόξου Πατριαρχείου Αντιοχείας, των μητροπολιτών Παύλου και Ιωάννη, που αγνοούνται από τον Απρίλιο του 2012, όταν απήχθησαν στα σύνορα Τουρκίας – Συρίας.
«Σκοπεύουν να μας τελειώσουν με γενοκτονία»
Εκτιμάται ότι έως τη δεκαετία του 1920 οι χριστιανοί αποτελούσαν περίπου το 30% του πληθυσμού της Συρίας. Το 2015 οι χριστιανοί αποτελούσαν το 10% του πληθυσμού των 22 εκατομμυρίων. Οι σουνίτες μουσουλμάνοι αποτελούσαν περίπου το 70%, ενώ το υπόλοιπο ήταν αλαουίτες, άλλα ισλαμικά δόγματα και άλλες θρησκείες. Η μεγάλη πλειοψηφία των χριστιανών ανήκει σε Ανατολικές Εκκλησίες, εκ των οποίων μεγαλύτερη είναι η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία με περίπου 500.000 μέλη. Υπάρχουν επίσης η Αρμενική Αποστολική Εκκλησία με 110.000-160.000 μέλη και η Συριακή Ορθόδοξη Εκκλησία με περίπου 90.000 μέλη.
Κατά την εκτίμηση ορθόδοξου ιερωμένου της Συρίας που αναπλήρωνε τον απαχθέντα Σύρο επίσκοπο Ιωάννη Ιμπραχήμ, οι χριστιανοί που έφυγαν από τη Συρία κατά τον εμφύλιο ανέρχονται σε περίπου 600.000 άτομα. Η Συριακή Ορθόδοξη Εκκλησία είναι μια αυτοκέφαλη Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία της περιοχής, με τα μέλη της διασκορπισμένα σε όλο τον κόσμο, κυρίως στη Σουηδία, την Ινδία, τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Τελεί την παλαιότερη σωζόμενη χριστιανική θεία λειτουργία, τη θεία λειτουργία του Αποστόλου Ιακώβου, και χρησιμοποιεί τη συριακή ως επίσημη και λειτουργική της γλώσσα. Η Εκκλησία έχει κεφαλή της τον Σύρο Πατριάρχη Αντιοχείας. Η Συριακή Ορθόδοξη Εκκλησία έχει τις ρίζες της ιστορίας της σε μια από τις πρώτες χριστιανικές κοινότητες, εκείνη της Αντιόχειας.
«Η Τουρκία σκοπεύει να μας σκοτώσει και να μας καταστρέψει και να τελειώσει με γενοκτονία εναντίον του λαού μας», δήλωσε χριστιανός στέλεχος του Συριακού Στρατιωτικού Συμβουλίου των Συριακών Αμυντικών Δυνάμεων (SDF), όπως αναφέρθηκε πρόσφατα από το Christian Broadcasting Network. «Το τουρκικό καθεστώς βασίζεται σε ένοπλες εξτρεμιστικές και ριζοσπαστικές ομάδες που διαπράττουν εγκλήματα κατά των αμάχων και της ανθρωπότητας», ανέφερε ο Sanharib Barsoum, αντιπρόεδρος του κόμματος της Συριακής Ενωσης. Αν και η αναταραχή που έχει προκληθεί από την τουρκική εισβολή στον χριστιανικό πληθυσμό είναι μεγάλη, πολλά περιμένουν οι πολίτες της περιοχής από τον διεθνή παράγοντα, κυρίως τους ομόθρησκους Ρώσους, που στρατοπεδεύουν στην περιοχή, αλλά και από τους Αμερικανούς.
Το μήνυμα των ΗΠΑ, η στάση της Ρωσίας
Αίσθηση προκάλεσε στους διπλωματικούς κύκλους, και όχι μόνο, η ανάρτηση στο τέλος Ιουλίου στο twitter από την αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα της επικήρυξης του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που δίνει αμοιβή έως και 5 εκατ. δολάρια σε όσους προσφέρουν πληροφορίες για πέντε χριστιανούς ιερείς που απήχθησαν τα προηγούμενα χρόνια από τζιχαντιστές στη Συρία και έκτοτε αγνοούνται. Το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών προτίθεται να πληρώσει αδρά και εμπιστευτικά όσους έχουν στοιχεία για τον ελληνορθόδοξο ιερέα Μαχέρ Μαχφούζ και τον Αρμένιο καθολικό ιερέα Μάικλ Καγιάλ, που απήχθησαν στις 9 Φεβρουαρίου 2013, 30 χιλιόμετρα έξω από το Χαλέπι, για τον αρχιεπίσκοπο Χαλεπιού της Συριακής Ορθόδοξης Εκκλησίας (μονοφυσίτες), Γρηγόριο Γιοχάνα Ιμπραχίμ, και τον ελληνορθόδοξο μητροπολίτη Χαλεπιού, Παύλο Γιαζίγκι, που απήχθησαν στις 22 Απριλίου 2013, και για τον Ιταλό ιησουίτη ιερέα Πάολο νταλ Ολιο, που απήχθη στις 29 Ιουλίου 2013 στη Ράκα.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ θεωρεί, σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχει στη διάθεσή του, ότι και οι πέντε ιερείς κατέληξαν όμηροι του Ισλαμικού Κράτους. Δείχνει, πάντως, αυτή η κίνηση μια νέα στροφή των ΗΠΑ κατά της τρομοκρατίας αλλά και την έμμεση προστασία με κάθε τρόπο των θρησκευτικών κοινοτήτων της περιοχής. Η αμερικανική επικήρυξη, αν και προηγήθηκε της τουρκικής εισβολής, θεωρείται ότι στέλνει σαφές μήνυμα στην Τουρκία του Ερντογάν για προστασία των θρησκευτικών κοινοτήτων. Οι πληροφορίες θέλουν και τον ρωσικό παράγοντα να πραγματοποιεί δική του ηχηρή παρέμβαση υπέρ των χριστιανικών κοινοτήτων στο άμεσο μέλλον.
Δημοσιεύτηκε στο φύλλο 124 της «Νέας Σελίδας» την Κυριακή 20 Οκτωβρίου 2019.
