Πέντε ημέρες μετά το δεύτερο γύρο των δημοτικών εκλογών, και ενώ έχουν προαγγελθεί οι βουλευτικές εκλογές, στην Καστοριά δημοσιεύεται μέσα από διαρροή σε τοπικά sites μια έκθεση της Δ/νσης Υδάτων της Αποκεντρωμένης Περιφέρειας Ηπείρου – Δυτικής Μακεδονίας, σύμφωνα με την οποία υπάρχουν «εξαιρετικά υψηλές συγκεντρώσεις τετραχλωροαιθυλενίου» σε γεώτρηση εταιρείας επεξεργασίας γουναρικών (βυρσοδεψείο) που βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων του δήμου Άργους Ορεστικού. Με βάση τις αναλύσεις, οι συγκεντρώσεις δεν είναι απλά εξαιρετικά υψηλές, είναι αδιανόητες: 7.802 μg/lit, με όριο τα 10 μg/lit! Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το τετραχλωροαιθυλένιο είναι μία ιδιαίτερα καρκινογόνα χημική ένωση.
Αν και η δειγματοληψία έγινε στις 6/5, η ανάλυση των αποτελεσμάτων στις 10/5 και η ενημέρωση των σχετικών υπηρεσιών στις 14/5, η κοινοποίηση στο ευρύ κοινό έγινε σχεδόν ένα μήνα αργότερα (στις 7/6) και μάλιστα από sites.
Ο κόσμος, μπορεί να δυσκολεύεται να προφέρει το τετραχλωροαιθυλένιο, όμως το έχει ξανασυναντήσει, δεδομένου ότι ένα χρόνο πριν, τον Ιούνιο του 2018, βρέθηκαν υψηλά ποσοστά του σε πηγή που υδρεύει τον οικισμό Δισπηλιού (σχετικά κοντά με το εργοστάσιο, χωρίς μέχρι σήμερα να είναι γνωστό αν είναι η ίδια πηγή ρύπανσης) και αποφασίστηκε το κλείσιμο της πηγής. Επιπλέον, η ίδια ένωση ανιχνεύθηκε σε επικουρική πηγή υδροδότησης του δικτύου της πόλης της Καστοριάς, καθώς και σε πηγή περιοχής του Άργους Ορεστικού.
Στη συνέχεια αποφασίσθηκε να κλείσει το εργοστάσιο και να γίνουν έλεγχοι για τον τρόπο δημιουργίας της ρύπανσης. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, προέκυψε από σπασμένο φρεάτιο που συγκεντρώνονταν τα απόβλητα.
Εταιρική ευθύνη μόλυνσης
Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι η συγκεκριμένη εταιρεία, στα πλαίσια εταιρικής ευθύνης (;), είχε προχωρήσει πριν τρία χρόνια σε εγκατάσταση φίλτρου ενεργού άνθρακα σε γεώτρηση του δήμου Άργους Ορεστικού.
Φυσικά και με το κλείσιμο του εργοστασίου, έως ότου η επιχείρηση αποκαταστήσει το πρόβλημα της διαρροής, δεν συνεπάγεται ότι ομαλοποιούνται τα πράγματα. Τα ερωτήματα πολλά που περιμένουν απαντήσεις:
• Από πότε ξεκίνησε η ρύπανση για να ανιχνευθεί στα νερά της γεώτρησης και μάλιστα σε τόσο υψηλό βαθμό;
• Πώς προέκυψε ο έλεγχος της υπηρεσίας; Είναι κάποιος τακτικός έλεγχος και στη περίπτωση αυτή κάθε πότε γίνεται;
• Έγινε άμεση ενημέρωση των δήμων Άργους Ορεστικού και Καστοριάς; Γιατί δεν έγινε άμεση ενημέρωση πρώτα των εργαζομένων στην εταιρεία και στη συνέχεια των κατοίκων;
• Οι άλλες αντίστοιχες μονάδες που δραστηριοποιούνται στη περιοχή, χρησιμοποιούν τις ίδιες ενώσεις για τον καθαρισμό των γουνοδερμάτων; Ελέγχονται για την απομάκρυνση των ενώσεων αυτών ή αντίστοιχα καταλήγουν στο υπέδαφος;
• Και το σημαντικότερο, πόσο έχει ρυπανθεί ο υδροφόρος ορίζοντας και σε ποια έκταση; Τελικά, οι ανευρέσεις τετραχλωροαιθυλένιου διαχρονικά συσχετίζονται;
Πολιτική αδιαφορία
Το θέμα είναι πως αντέδρασαν οι θεσμικοί φορείς, τα κόμματα και η κοινωνία: οι δύο βουλεύτριες του νομού, η μία της Νέας Δημοκρατίας (Μ. Αντωνίου) και η άλλη του ΣΥΡΙΖΑ (Ολ. Τελιγιορίδου) δεν έκαναν κανένα σχόλιο. Ο νυν αντιπεριφερειάρχης (που είχε αυτονομηθεί από τον Καρυπίδη), έκανε μια δημοσιογραφική αναφορά και πέραν τούτου ουδέν. Από τη νεοεκλεγείσα περιφερειακή αυτοδιοίκηση δεν υπήρξε κανένα σχόλιο. Αντίστοιχα, δεν υπήρξε κανένα σχόλιο τόσο από την πλευρά του νυν δημάρχου Καστοριάς, όσο και από τα νεοεκλεγέντα σχήματα (δήμαρχο και αντιπολίτευση), λες και δεν αφορά το θέμα και την πόλη της Καστοριάς (ίσως θεωρούν ότι είναι διαφορετικός υδροφόρος ορίζοντας). Από το νυν δήμαρχο, που επανεκλέχθηκε, του Άργους Ορεστικού, υπήρξε μία καθησυχαστική δήλωση ότι δεν έχει επίσημη ενημέρωση και ότι βρίσκεται σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές. Υπήρξε αντίδραση από τους δύο αντιπολιτευόμενους συνδυασμούς, που ο ένας κατηγορεί κύρια το δήμαρχο για μυστικοπάθεια, ενώ ο άλλος (ΚΚΕ) κατηγορεί κύρια τις σχετικές επιχειρήσεις. Εννοείται πως η τοπική Νέα Δημοκρατία δεν παίρνει καμία θέση (φοβούμενη μήπως δυσαρεστήσει επιχειρηματίες;). Το τραγικό είναι πως και ο τοπικός ΣΥΡΙΖΑ, που θα περίμενε κανείς να έχει μία οικολογική και φιλοπεριβαλλοντική πολιτική, δεν βγάζει καμία επίσημη ανακοίνωση (άραγε θεώρησε ότι λόγω επικειμένων εκλογών ότι θα έχει πολιτικό κόστος;). Το μόνο κόμμα που βγάζει ανακοίνωση είναι το ΚΚΕ, με την κλασσική του επιχειρηματολογία. Η συλλογικότητα που παίρνει άμεσα θέση και βάζει ουσιαστικά θέματα είναι η ΑΡΣΥ, ένα σχήμα που δημιουργήθηκε από ομάδες αριστερότερα του ΣΥΡΙΖΑ και συμμετείχε στις περιφερειακές εκλογές.
Ανάγκη κοινωνικής εγρήγορσης
Από μεριάς της κοινωνίας, δυστυχώς, δεν υπήρξε καμία αντίδραση. Έτσι, ενώ στο Άργος Ορεστικό, αυτό το διάστημα υπήρξε κινητοποίηση, με την προτροπή του δήμου, για να μην κλείσει το τοπικό κατάστημα της Εθνικής Τράπεζας, για το θέμα της ρύπανσης, δεν έγινε το παραμικρό. Πολύ περισσότερο δεν κουνήθηκε φύλλο στη πόλη της Καστοριάς.
Δυστυχώς, η ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα, που όπως συμβαίνει σε όλη την Ελλάδα με την χρήση των φυτοφαρμάκων, στην περιφέρεια της Καστοριάς επιτείνεται με τις μονάδες εκτροφής γουνοφόρων ζώων. Στη πλειοψηφία τους, δεν παίρνουν καμία φροντίδα για συλλογή και μεταφορά των αποβλήτων σε μονάδες μετατροπής βιοαερίου και παραγωγής βιολιπάσματος, αλλά αντίθετα αυτά τα αφήνουν να καταλήγουν στο έδαφος. Έτσι παρά το ότι η περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας είναι η μόνη που δεν βρέχεται από θάλασσα, είναι αυτή με τα περισσότερα νερά, τόσο από ποτάμια, όσο και από λίμνες. Είναι, λοιπόν, τραγικό να ρυπαίνεται ο υδροφόρος ορίζοντας της Καστοριάς λόγω της εγκληματικής ασυδοσίας ορισμένων που θέλουν να λέγονται επενδυτές. Και είναι ακόμη πιο τραγικό, η κοινωνία να μην αντιδρά σε τέτοιες ενέργειες υποτιθέμενων επενδυτών και να θεωρεί ότι κάποιοι φορείς θα φροντίσουν να λύσουν τα προβλήματα. Προβλήματα που αφορούν άμεσα την υγεία τους.
Σίμος Καβελίδης
