Μπορεί σε αυτή τη χώρα «η μίζα να είναι στα καθήκοντα του υπουργού» και το αδίκημα της δωροδοκίας να παραγράφεται, αλλά το σκάνδαλο Novartis είναι ευρύτερο. Είναι η «καραμπινάτη» απόδειξη της καταστροφής των ασφαλιστικών ταμείων μέσα από μια τερατώδη υπερχρέωση Ταμείων και νοσοκομείων, η οποία στοίχισε στις τσέπες και στην τύχη των ασφαλισμένων κάπου 23 δισ. ευρώ.
Του Άκη Καλογερά
Η «Νέα Σελίδα» φέρνει στο φως της δημοσιότητας το περιεχόμενο του εγγράφου της Επιτροπής Τιμών από τον Αύγουστο του 2011, στο οποίο αναλύονται οι αυξήσεις που δόθηκαν σε χιλιάδες φάρμακα, μεταξύ αυτών και σε προϊόντα της Novartis, με απόφαση του υπουργείου Υγείας επί θητείας Ανδρέα Λοβέρδου.
Για τις αυξήσεις όμως που δόθηκαν σε σκευάσματα της ελβετικής φαρμακοβιομηχανίας υπάρχουν καταθέσεις και στοιχεία, τα οποία σταδιακά αποκαλύπτονται από τη διερεύνηση της υπόθεσης. Τα στοιχεία που υπάρχουν στα χέρια των εισαγγελικών και ελεγκτικών Αρχών αποδεικνύουν το διαρκές έγκλημα που διαπράχθηκε. Οι υπερτιμολογήσεις φαρμάκων με βασικό πρωταγωνιστή την εταιρεία Novartis και το ενδεχόμενο του χρηματισμού. Και αν οι πολιτικές ευθύνες απαρτίζουν το πρώτο σκέλος της υπόθεσης, υπάρχουν και αυτές που αφορούν στις υπερσυνταγογραφήσεις, οι οποίες «αγγίζουν» τους γιατρούς.
Στις ανακριτικές Αρχές, πέρα από τα στοιχεία που έχουν δοθεί από το FBI και το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης, έχουν καταθέσει προστατευόμενοι μάρτυρες και άλλα πρόσωπα. Στις εισαγγελικές Αρχές μίλησαν κρατικοί λειτουργοί, οι οποίοι έχουν υπηρετήσει είτε στον ΕΟΦ είτε στην Επιτροπή Τιμών και, γενικώς, σε υπηρεσίες που σχετίζονται με το φάρμακο και την υγεία. Υπάρχουν καταθέσεις ανθρώπων που φέρονται ως μεσάζοντες, σύμβουλοι ή συνεργάτες υπουργών και οι οποίοι φαίνεται να έχουν διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο, όπως οι κύριοι Νίκος Μανιαδάκης και Νίκος Μανίας.
Ωστόσο, το έγγραφο που παρουσιάζει σήμερα η «Νέα Σελίδα» κυκλοφόρησε στην Επιτροπή Τιμών στις 15 Αυγούστου του 2011 και έχει κατατεθεί στις ανακριτικές Αρχές που χειρίζονται την υπόθεση. Σε αυτό αναλύονταν επιπτώσεις (αυξήσεις) στις τιμές των φαρμάκων από το Δελτίο Τιμών της 4ης Αυγούστου 2011. Είχε προηγηθεί Δελτίο Τιμών στις 30 Ιουνίου του 2011. Η διαφορές που προέκυψαν από τις ανατιμήσεις τιμών έφτασαν ακόμα και το 3.814%! Και όσο κι αν φαίνεται απίστευτο, μόνο το συγκεκριμένο Δελτίο Τιμών αύξησε την ετήσια φαρμακευτική δαπάνη κατά 527,7 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα, έχουν δοθεί στοιχεία που δείχνουν επιλεκτική αύξηση τιμών για φάρμακα της Novartis, όπως το Gilenya ή το Tasigna. Σε έγγραφο της πολυεθνικής υπάρχουν οι πανηγυρισμοί για την ευνοϊκή μεταχείριση που έχει πετύχει επί υπουργίας Ανδρέα Λοβέρδου. «Χρόνος-ρεκόρ και μοναδική για το Gilenya τοπική έγκριση και τιμολόγηση. Πρώτη φορά που ένα προϊόν παίρνει την έγκριση τιμής εκτός της τυπικής διαδικασίας. Κανένα άλλο προϊόν δεν τιμολογείται από το 2011».
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο ίδιο έγγραφο η Novartis αναφέρεται και σε ένα αντιστάθμισμα αξίας… 262 εκατ., που επιτεύχθηκε ύστερα από απόφαση της κυβέρνησης: «Επιτεύχθηκε να πειστεί η κυβέρνηση να αντισταθμίσει τα 262 εκατομμύρια ευρώ της έκπτωσης του 2011 με δημόσια χρέη και καλύτερες πληρωμές από το Δημόσιο». Και λέει παρακάτω το ίδιο έγγραφο: «Καταφέραμε να πείσουμε το υπουργείο να προστατεύσει τις τιμές των on patent (μέτριες περικοπές τιμών κατά την επανεξέταση τιμών τον Ιούλιο του 2011) και να επιτύχει τις εξοικονομήσεις που είχαν τεθεί ως στόχος, μειώνοντας τις τιμές των off patent (30% έναντι 20%) και των γενοσήμων».
Η μεγαλύτερη ίσως «επιτυχία» της Novartis είναι η έγκαιρη ενημέρωση που είχε για το PSI, το κούρεμα, δηλαδή, των ομολόγων, το οποίο στοίχισε στα ασφαλιστικά ταμεία, στα νοσοκομεία, στις ΔΕΚΟ, στα ΑΕΙ κ.λπ. Οχι όμως στη Novartis.
Οι εισαγγελείς έχουν την από 27/11/2018 ένορκη κατάθεση του προστατευόμενου μάρτυρα «Μάξιμου Σαράφη», σύμφωνα με την οποία ο Ανδρέας Λοβέρδος δωροδοκήθηκε γιατί ενημέρωσε κρυφά από την υπόλοιπη αγορά τη Novartis για την έκδοση ομολόγων για την πληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου. Από την ενέργειά του αυτή η Novartis ρευστοποίησε ομόλογα προκειμένου να αποφύγει υψηλότερο κούρεμα σε αυτά. Από την «προειδοποίηση» αυτή του Λοβέρδου, όπως καταθέτει ο μάρτυρας, ο Φρουζής έδωσε στον Μανιαδάκη 58.000 ευρώ και αφού ο τελευταίος παρακράτησε «κάποιο ποσοστό 10%-20%», απέδωσε τα υπόλοιπα χρήματα στον Ανδρέα Λοβέρδο. Για όσα συνέβησαν, μάλιστα, ο Φρουζής ενημέρωσε εγγράφως τον πρεσβευτή της Ελβετίας.
Δημοσιεύτηκε στη «Νέα Σελίδα» την Κυριακή 14/4/2029
