Η ισχυρή δυναμική που έχει αποκτήσει η ελληνική οικονομία, που αποτυπώνεται στη φθίνουσα πορεία του περιθωρίου απόδοσης (spread) του δεκαετούς κρατικού ομολόγου σε σχέση με το αντίστοιχο γερμανικό, υποδηλώνει τη σημαντική ενίσχυση των προσδοκιών του επενδυτικού κοινού για την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας και τη σταθερότητα των δημόσιων οικονομικών.
Του Σωτήρη Καψώχα
Η εικόνα αυτή αναμένεται να ενισχυθεί το επόμενο διάστημα με ομοβροντία θετικών ειδήσεων και παρεμβάσεων πριν από τις ευρωεκλογές στις 26 Μαΐου. Οι καταιγιστικές εξελίξεις αναμένεται να βάλουν την οικονομία και την καθημερινότητα των πολιτών στο προσκήνιο της πολιτικής αντιπαράθεσης, ενώ εκτιμάται ότι θα βελτιώσουν την εικόνα της κυβέρνησης στην κοινωνία, αφού, εκτός των άλλων, με τις σχεδιαζόμενες παρεμβάσεις αντιμετωπίζονται βασικά προβλήματα των πολιτών, όπως η δυσκολία πληρωμής των υποχρεώσεών τους σε εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία.
Στο κάδρο των καλών νέων μπαίνουν η αναβάθμιση της χώρας από τους διεθνείς οίκους, η νέα έξοδος στις αγορές, η αποπληρωμή μέρους των δανείων προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η ρύθμιση των 120 δόσεων. Στο πλαίσιο της έναρξης του «ενάρετου κύκλου» της μεταμνημονιακής περιόδου έρχονται η διπλή αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας και η νέα έξοδος στις αγορές. Τη Μεγάλη Παρασκευή αναμένονται δε οι ανακοινώσεις της Standard and Poor’s αναφορικά με την πιστοληπτική αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας, με τους αναλυτές να ποντάρουν σε αναβάθμιση κατά μία ή ακόμη και δύο μονάδες, ενώ ακολουθεί στις 3 Μαΐου μια ακόμη αναβάθμιση από τον καναδικό οίκο αξιολόγησης DBRS.
Θετικά στην επενδυτική ψυχολογία έχουν επιδράσει η έγκριση της δόσης των 973 εκατ. ευρώ από τις επιστροφές κερδών των ελληνικών ομολόγων (ANFAs/SMPs) αλλά και το γεγονός ότι οι επενδυτές προεξοφλούν ότι μέσα στο επόμενο διάστημα θα υπάρξει και η πρόωρη αποπληρωμή μέρους των ακριβών δανείων του ΔΝΤ (3,7 δισ. ευρώ με επιτόκιο έως 5,13%). Μέσα σε αυτό το κλίμα, η Αθήνα ετοιμάζεται να ξαναβγεί στις αγορές αμέσως μετά το ορθόδοξο Πάσχα, πιθανότατα στις 7 Μαΐου. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, προβλέπεται να εκδοθεί επταετές ομόλογο με επιτόκιο μεταξύ 2,75% και 2,85%. Το νέο ομόλογο θα είναι λήξης 2026 και θα αντληθούν 2-2,5 δισ. ευρώ. Η συγκυρία στην αγορά είναι ευνοϊκή, καθώς οι αποδόσεις βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά.
Τέλος το ΔΝΤ
Την πλήρη αποπληρωμή των 9,8 δισ. ευρώ προς το ΔΝΤ έχουν συμφωνήσει τόσο το Ταμείο όσο και οι Ευρωπαίοι δανειστές, με την εξόφληση από την Ελλάδα να ολοκληρώνεται σε δύο δόσεις. Η πρώτη φάση βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, με το υπουργείο Οικονομικών να έχει αποστείλει το επίσημο αίτημα της χώρας για την αποπληρωμή των 3,7 δισ. στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), αν είναι δυνατόν και πριν από τις ευρωεκλογές.
Η επιχειρηματολογία της ελληνικής πλευράς εστιάζεται στο ότι αυτό το κομμάτι της οφειλής στο ΔΝΤ έχει επιτόκιο 5,13%, την ώρα που η Ελλάδα δανείζεται σήμερα με επιτόκια της τάξης του 3%. Επιπλέον, υπενθυμίζεται ότι και κατά την ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος είχαν συμφωνήσει ότι η Ελλάδα θα έχει ένα κεφαλαιακό «μαξιλάρι» είτε για να καλύψει χρηματοδοτικές ανάγκες σε ό,τι αφορά στην εξόφληση του χρέους είτε για να βελτιώσει το προφίλ των πληρωμών της. Με δεδομένο, λοιπόν, ότι ο δανεισμός από τις αγορές γίνεται όλο και πιο προσιτός και με μικρότερο επιτόκιο, η Ελλάδα ζητά να πληρώσει μέρος από το ακριβό χρέος του ΔΝΤ.
Στην κατεύθυνση αυτή, έχει συμφωνηθεί ατύπως ο ESM να μην εξασκήσει το δικαίωμά του ως προτιμητέου πιστωτή, ζητώντας κι αυτός ένα μέρος από τα 204 δισ. ευρώ που έχει δανείσει στην Ελλάδα. Παράλληλα, βέβαια, ως ο μεγαλύτερος δανειστής της Ελλάδας θα εισηγηθεί θετικά στην πρόθεση της χώρας για πρόωρη αποπληρωμή του ΔΝΤ προς το Eurogroup, δίνοντας τα σχετικά επιχειρήματα που θα καθησυχάσουν και τις ανησυχίες της Γερμανίας και της Ολλανδίας αναφορικά με τον ρόλο του ΔΝΤ στην Ελλάδα μετά την πρόωρη αποπληρωμή των χρεών της.
Σε κάθε περίπτωση, με δεδομένο ότι το επόμενο Eurogroup είναι στις 16 Μαΐου, δηλαδή λίγο πριν από τις ευρωεκλογές, ακόμη κι αν Γερμανία και Ολλανδία συμφωνήσουν χωρίς άλλες αντιρρήσεις, θεωρείται δύσκολο να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία των Κοινοβουλίων ώστε να μπορεί να προχωρήσει η Ελλάδα τα σχέδιά της πριν από τις ευρωεκλογές. Αν η αποπληρωμή των πρώτων 3,7 δισ. προς το ΔΝΤ μπορεί να ολοκληρωθεί μέσα στον Μάιο, στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου θα δρομολογηθεί η πλήρης εξόφληση του Ταμείου.
Σε αυτή τη Σύνοδο Κορυφής θα ληφθούν οι αποφάσεις για τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου. Με τη νέα διευρυμένη αρμοδιότητά του, ο σημερινός ESM εκτιμάται ότι θα θελήσει να αντικαταστήσει πλήρως το ΔΝΤ στον ρόλο του «διασώστη» χωρών με δημοσιονομικά προβλήματα εντός της Ευρωζώνης (αν ενοποιήσει το χαρτοφυλάκιο των δανείων του), καθιστώντας τις οφειλές του επίσημου τομέα ευρωπαϊκή υπόθεση.
Στη Βουλή τον Μάιο το σχέδιο για τη ρύθμιση των οφειλών
Αμέσως μετά το Πάσχα θα γίνει η κατάθεση των νομοσχεδίων για τη ρύθμιση των 120 δόσεων σε εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία. Η μικρή αλλαγή στον χρόνο κατάθεσης της ρύθμισης οφειλών σε εφορία και Ταμεία οφείλεται στο γεγονός ότι κυβέρνηση και θεσμοί συνεχίζουν να συζητούν για την τελική μορφή της ρύθμισης. Οι ενστάσεις των δανειστών για τη ρύθμιση έχουν να κάνουν με τους δυνάμει κακοπληρωτές, ωστόσο τα βασικά σημεία θεωρείται ότι έχουν κλειδώσει σχετικά με τις προϋποθέσεις ένταξης, τη διαγραφή των προσαυξήσεων και τη διαμόρφωση της βασικής οφειλής. Πλέον οι πολυαναμενόμενες ρυθμίσεις οφειλών προς τα Ταμεία και την εφορία αναμένεται να πάρουν τον δρόμο προς τη Βουλή τον Μάιο, αφού προηγουμένως συζητηθούν με τους τεχνοκράτες των δανειστών στο πλαίσιο της τρίτης μεταμνημονιακής αξιολόγησης, η οποία ξεκινά επισήμως στις 6 Μαΐου με την άφιξη των υψηλόβαθμων τεχνοκρατών των δανειστών στην Αθήνα.
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο φύλλο 98 της “Νέας Σελίδας” την Κυριακή 21 Απριλίου 2019.
