H χώρα μας έχει απαιτήσει από την ΠΓ∆Μ να αφαιρέσει από τη διδακτέα ύλη της επόµενης σχολικής χρονιάς όλες τις αναφορές που εµπεριέχουν αλυτρωτισµό ή αναθεωρητισµό, τους αµφιλεγόµενους χάρτες και σύµβολα που παραπέµπουν στην Ελληνική Ιστορία – ειδικά στην αρχαία Μακεδονία. Στη Μεικτή ∆ιεπιστηµονική Επιτροπή Εµπειρογνωµόνων Ελλάδας – ΠΓ∆Μ που συνεδρίασε στις 2 Νοεµβρίου 2018 στη Θεσσαλονίκη και οι δύο πλευρές δεσµεύτηκαν ότι θα εφαρµόσουν τη Συµφωνία των Πρεσπών κατά γράµµα και το διεθνές δίκαιο µε σεβασµό.
Η Επιτροπή συγκροτήθηκε σύµφωνα µε το άρθρο 8 (5) της Συµφωνίας των Πρεσπών και συµµετέχουν σε αυτήν δεκατέσσερα µέλη από τις δύο χώρες, µε τον υφυπουργό Εξωτερικών, Μάρκο Μπόλαρη, να έχει αναλάβει επικεφαλής του ελληνικού τµήµατος. Στη δεύτερη συνάντηση, που θα γίνει στα µέσα Φεβρουαρίου επί εδάφους της ΠΓ∆Μ, θα τεθούν σταδιακά θέµατα ουσίας, αρχής γενοµένης από τα εγχειρίδια του δηµοτικού που η ελληνική πλευρά έχει ήδη παραλάβει, όπως και άλλα εγχειρίδια.
Τα εγχειρίδια του δηµοτικού της γειτονικής χώρας, αποσπάσµατα των οποίων παρουσιάζει κατ’ αποκλειστικότητα το «Έθνος της Κυριακής», είναι γραµµένα σε συνθήκες πολιορκίας και «θερµοκηπίου» για τις νέες γενιές, εργαλειοποίησης της Ιστορίας ως µέσου αυτοάµυνας, ψύχωσης στη διελκυστίνδα του ονοµατολογικού και, το πιο σηµαντικό, έχουν πάρα πολλές ανακρίβειες και παραποιήσεις της Ιστορίας.
Οι µαθητές των σχολείων της ΠΓ∆Μ εκπαιδεύονται να έχουν αλυτρωτικές τάσεις για τη «χαµένη πατρίδα», που εµφανίζεται σε χάρτες των σχολικών βιβλίων τους να έχει έκταση µέχρι και τη ∆υτική Ελλάδα και φυσικά να βρέχεται από το Αιγαίο. Αποτέλεσµα αυτού είναι γενιές µαθητών τα τελευταία 25 χρόνια να έχουν σχηµατίσει την εσφαλµένη αντίληψη για τη µη ελληνικότητα της Μακεδονίας και να θεωρούν ότι έχουν το προνόµιο στη χρήση του ονόµατος, της Ιστορίας και των συµβόλων που απορρέουν από αυτήν. Χαρακτηριστικό παράδειγµα είναι η οικειοποίηση αρχαιολογικών ευρηµάτων, µνηµείων (Πέλλα, ∆ίον), όπως η εικόνα του Φιλίππου Β’, η απεικόνιση της Μακεδονικής Φάλαγγας, ο Ηλιος της Βεργίνας (!), που βρίσκονται στον ελλαδικό χώρο και ανακαλύφθηκαν από σπουδαίους Ελληνες αρχαιολόγους. Το µικρό δείγµα από το οπτικό υλικό που χρησιµοποιείται στα εν λόγω εγχειρίδια αποτελεί µόνο ένα µέρος του χονδροειδούς σφετερισµού της αρχαίας Ελληνικής Ιστορίας που λαµβάνει χώρα στη γείτονα τα τελευταία χρόνια.
«Η συνεδρίαση της άµισθης Μεικτής Επιτροπής για τα σχολικά εγχειρίδια έγινε σε πολύ καλό κλίµα, χωρίς να ζητηθεί τίποτα από την πλευρά της ΠΓ∆Μ. Ολα όσα δηµοσιεύθηκαν σε διάφορες ιστοσελίδες για δήθεν απαιτήσεις της άλλης πλευράς, όπως ο Βασίλειος Β’ Βουλγαροκτόνος να µην ονοµάζεται πλέον έτσι στα ελληνικά εγχειρίδια, ότι µόνο η δυναστεία των αρχαίων Μακεδόνων ήταν ελληνική, να απαλειφθεί η ένοπλη φάση του Μακεδονικού Αγώνα (1904-1908), είναι αποκυήµατα νοσηρής φαντασίας» αναφέρει στο «Έθνος της Κυριακής» ο κ. Σπυρίδων Σφέτας, καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Βαλκανικής Ιστορίας του ΑΠΘ και µέλος της ∆ιεπιστηµονικής Επιτροπής.
«Αν είχαµε καταλήξει σε συµφωνία µε την ΠΓ∆Μ στη δεκαετία του ’90 επί του νουνεχούς Κίρο Γκλιγκόροφ, ο σφετερισµός της αρχαιότητας δεν θα υπήρχε στα εγχειρίδια. Η αδράνεια δεν λειτούργησε υπέρ ηµών» εξηγεί ο καθηγητής. Η εντολή να τυπωθούν τα νέα βιβλία, σύµφωνα µε ασφαλείς πληροφορίες, θα δοθεί από τη σκοπιανή κυβέρνηση τον Μάρτιο. Επίσης µπορεί εύκολα να κατανοήσει κανείς πως µια συζήτηση που θα εξέταζε γραµµή προς γραµµή τα ιστορικά βιβλία, θα οδηγούσε σε διελκυστίνδες και θα χρειαζόταν πάρα πολλά χρόνια. Να θυµίσουµε ότι το έργο της αντίστοιχης Επιτροπής που έχει δηµιουργηθεί και ασχολείται µε τα βιβλία της Αλβανίας, δεν έχει ολοκληρωθεί έπειτα από 17 χρόνια προσπαθειών.
Κιτς εξαρχαϊσμού
Υπό το κλίµα της διένεξης µε την Ελλάδα για το όνοµα, ιδίως µετά το 2008, ο Γκρούεφσκι, όπως εξηγεί ο κ. Σφέτας, περιστοιχιζόµενος από καιροσκόπους αρχαιολόγους -που επιδίωκαν τη λήψη κονδυλίων για ανασκαφές-, εγκαινίασε τη γνωστή πολιτική του κιτς εξαρχαϊσµού, κάτι που, στην ιστοριογραφία και κατ’ επέκταση στα σχολικά εγχειρίδια, εκφράστηκε µε τον σφετερισµό της ελληνικής αρχαιότητας και µε τη χάραξη µιας διαχωριστικής γραµµής µεταξύ αρχαίων Ελλήνων και αρχαίων Μακεδόνων ως δήθεν προγόνων των κατοίκων της ΠΓ∆Μ.
«Ο Πάσκο Κούζµαν, αρχαιολόγος και πολιτικός µέντορας του Γκρούεφσκι, πατέρας της πολιτικής του κιτς εξαρχαϊσµού (συνελήφθη αργότερα για αρχαιοκαπηλία στο Μαυροβούνιο), επεσήµανε χαρακτηριστικά ότι ‘‘η Μακεδονία µπορεί να υπερασπιστεί το όνοµά της µονάχα αν αποδείξει ότι ο µακεδονικός λαός έχει αρχαίες ρίζες και όχι ότι είναι σλαβικός. Η κύρια προβληµατική µε το όνοµα είναι ο ισχυρισµός ότι οι Σλάβοι είναι ένα συστατικό της εθνογένεσής µας.
Το όνοµα Μακεδονία υπάρχει πολύ πριν από τους Σλάβους, και αν ισχυριστούµε ότι η καταγωγή µας ανάγεται στον 5ο και τον 6ο αιώνα, θάβουµε το όνοµα Μακεδονία, διότι αυτό ανήκει στους αρχαίους και δεν είναι σλαβικό. Το όνοµα αυτό υπάρχει πριν από τους Σλάβους και είναι προβληµατικός ο ισχυρισµός ότι οι Σλάβοι είναι µέρος της εθνογένεσής µας (Dnevnik, φ. 19.6.2009)’’. Εννοείται ότι εδώ η Επιτροπή θα δώσει µάχη για την απάλειψη αυτών των σοφισµάτων έχοντας ακλόνητα ιστορικά επιχειρήµατα, όπως προβλέπει η Συµφωνία των Πρεσπών» υπογραµµίζει ο καθηγητής.
Η γλώσσα
Για τη γλώσσα των αρχαίων Μακεδόνων, εκτός των άλλων, σύµφωνα µε τον κ. Σφέτα, υπάρχουν και τα πορίσµατα διακεκριµένων γλωσσολόγων, ακόµα και του αποβιώσαντος Βούλγαρου Vladimir Georgiev που κατόπιν ερευνών κατέληξε στο συµπέρασµα ότι «όλο το υλικό που αναλύσαµε αποδεικνύει ότι η µακεδονική έχει πάρα πολύ στενή σχέση µε την ελληνική». Ετσι, οι Σλάβοι του 6ου-7ου αιώνα κληρονόµησαν το όνοµα από τους αρχαίους Μακεδόνες µε τους οποίους αναµείχθηκαν. «Βέβαια, ο Κούζµαν συνέχισε το παραλήρηµά του λέγοντας ‘‘αν θέλω να είµαι Μακεδόνας πρέπει να δεχτώ ότι και πριν από τους Σλάβους υπήρχε βάση πάνω στην οποία οικοδοµηθήκαµε… Τι έχετε από τον Σαµουήλ εκτός από το όνοµα και το φρούριο. ∆εν γνωρίζω τι έκανε 40 χρόνια. Υπήρχε, όµως πουθενά δεν ανέφερε τη Μακεδονία’’.
Βέβαια υπήρχαν και νηφάλιες φωνές που αντέκρουαν τον Κούζµαν από τότε, όπως ο πρώην πρωθυπουργός Λιούµπτσο Γκεοργκιέφσκι, που από το 2009 προειδοποιούσε ότι ‘‘η ∆ηµοκρατία της Μακεδονίας δεν µπορεί να επικαλείται ότι είναι κληρονόµος των αρχαίων Μακεδόνων. Το κράτος του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου ήταν σε άλλη περιοχή, στο πλαίσιο της Ελλάδας. Οταν ήρθαν οι Σλάβοι, στους χώρους µας ζούσαν οι σηµερινοί Βλάχοι και Ελληνες’’. Αλλά τότε οι νηφάλιες φωνές καταπνίγονταν από τη δικτατορία του Γκρούεφσκι, που ήταν η βαλκανική παραλλαγή του Ερντογάν σε όλα τα επίπεδα» σηµειώνει ο κ. Σφέτας.
Μετά την υπογραφή της Συµφωνίας των Πρεσπών, επίσηµα η Ακαδηµία Επιστηµών και Τεχνών καταδίκασε την αρχαιοπληξία και τόνισε τη σλαβική καταγωγή των κατοίκων της ΠΓ∆Μ, ενώ πρόσφατα ο υπουργός Εξωτερικών, Ντιµιτρόφ, δήλωσε ότι «είµαστε έθνος µε συµπλέγµατα, µπορούµε να είµαστε Μακεδόνες και χωρίς τον Μέγα Αλέξανδρο. Αντί να βλέπουµε µπροστά, γυρίζουµε χρόνια πίσω, από θύµατα γίναµε θύτες άλλων».
«Στη Μεικτή Επιτροπή για τα σχολικά εγχειρίδια µε τη Βουλγαρία, η σλαβοµακεδονική πλευρά παραδέχτηκε ότι το µεσαιωνικό κράτος του Σαµουήλ ήταν βουλγαρικό, στην οποία ανήκε και το έδαφος της σηµερινής ΠΓ∆Μ, όπως τόνισε και ο Βούλγαρος συνάδελφος Ιβάν Ιλτσεφ, µέλος της Επιτροπής» αποκαλύπτει ο καθηγητής. «Στην Ιστορία της 9ης ∆ηµοτικού στο σχολικό βιβλίο της ΠΓ∆Μ, στη σελίδα 30, υπάρχει ένας χάρτης της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας του 1807, ενώ εµφανίζεται και ο όρος ‘‘Μακεδονία’’. Τον 19ο-20ό αιώνα ως γεωγραφικός όρος υπήρχε η µείζων Μακεδονία µε ασαφή όρια (πέραν των ορίων της ιστορικής Μακεδονίας), αλλά ως διοικητικός όρος δεν υπήρχε στο Οθωµανικό Κράτος. ∆εν υπήρχε Βιλαέτι Μακεδονίας!
Είναι εµφανής όµως στα εγχειρίδια η πρόθεση να προβληθεί ένας ενιαίος ιστορικός χώρος της Μακεδονίας που ‘‘διαµελίστηκε’’ το 1913 µεταξύ Σερβίας, Βουλγαρίας και Ελλάδας, απέκτησε κράτος το 1944-45 στο έδαφος του πρώην σερβικού τµήµατος της Μακεδονίας και είτε είχε εδαφικές διεκδικήσεις το 1946-49 είτε ανακινούσε ζήτηµα µειονοτήτων. Η Επιτροπή έχει επίγνωση των δυσκολιών του έργου της, αλλά όπως αναφέρει και η Συµφωνία, όλα πρέπει να στηρίζονται σε τεκµήρια όταν τίθενται ζητήµατα αλλαγών. ∆ιαφορετικά µπλοκάρεις την ευρωπαϊκή πορεία της άλλης πλευράς, θέτοντας το θέµα και στην UNESCO» τονίζει ο κ. Σφέτας.
Και συνεχίζει: «Με ποια επιχειρήµατα θα προβάλουν την αξίωση ότι άλλο ο αρχαίος ελληνικός και άλλο ο αρχαίος µακεδονικός πολιτισµός, όταν επίσηµα και o πρόεδρος της ΜΑΝU (Μακεδονικής Ακαδηµίας Επιστηµών και Τεχνών, τώρα θα ονοµαστεί Ακαδηµία Επιστηµών και Τεχνών της Βορείου Μακεδονίας-ANUSM-ANUS!, λένε σκωπτικά οι αντίπαλοι του Ζάεφ, που τον κατηγορούν για εσχάτη προδοσία) τόνισε ότι δεν έχουµε καµία σχέση µε τους αρχαίους Μακεδόνες;
Η Επιτροπή είναι καλά εφοδιασµένη για την αντιµετώπιση και των σύγχρονων ζητηµάτων που όντως απαιτούν βαθιές γνώσεις. Αν αφήσουµε τα πράγµατα όπως έχουν, οι παραχαράξεις παγιώνονται και θα εξακολουθούν να γαλουχούν και τις νέες γενιές εκεί. Οσον αφορά στα δικά µας εγχειρίδια, εµείς ούτε καν τους αναφέρουµε. Τώρα που επικυρώθηκε και από εµάς η Συµφωνία των Πρεσπών, θα δοθεί ο σύγχρονος Μακεδονικός Αγώνας µέσα από τα σχολικά εγχειρίδια, όχι στο πεζοδρόµιο» καταλήγει ο κ. Σφέτας.
