Ομιλία στο Ετήσιο Τακτικό Συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος απηύθυνε σήμερα, 3 Δεκεμβρίου 2018, ο Υπουργός Εσωτερικών, Αλέξης Χαρίτσης.
Ο Υπουργός Εσωτερικών τόνισε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μία μεγάλη και συστηματική προσπάθεια της Κυβέρνησης, σε στενή συνεργασία με τους φορείς της αυτοδιοίκησης, για να καλυφθούν οι τεράστιες ελλείψεις σε πόρους, μέσα και ανθρώπινο δυναμικό, που δημιούργησαν τα μνημόνια και οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές τους ΟΤΑ.
Ο κυβερνητικός σχεδιασμός για την ενίσχυση της Τ.Α, υπογράμμισε ο κ. Χαρίτσης, υλοποιείται ταυτόχρονα σε πολλά επίπεδα, με στόχο την ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών και τον τερματισμό της εργασιακής ομηρίας χιλιάδων εργαζομένων.
Χρηματοδότηση
Στον κρίσιμο τομέα της χρηματοδότησης τα πράγματα ήταν πολύ δύσκολα. Τα πρώτα χρόνια της κρίσης η κρατική χρηματοδότηση προς τους ΟΤΑ μειώθηκε κατά 60%. Η δε Συλλογική Απόφαση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΣΑΤΑ) μειώθηκε σε ποσοστό 85%.
Εμείς, παρά τους δημοσιονομικούς περιορισμούς:
- αυξήσαμε για πρώτη φορά μετά από χρόνια την κρατική χρηματοδότηση προς τους ΟΤΑ (ΚΑΠ) τόσο το 2018 όσο και το 2019.
- προχωρήσαμε (στον Κλεισθένη) και στη θέσπιση νέων κριτηρίων για την πιο δίκαιη και ορθολογική κατανομή τους. Εκτός από τον πληθυσμό, τώρα λαμβάνονται υπόψη και μια σειρά άλλοι παράμετροι όπως η ορεινότητα, η νησιωτικότητα, το επίπεδο της ανεργίας και της φτώχειας.
- Πέρα ωστόσο , από τους ΚΑΠ, στο ΥΠΕΣ αξιοποιήσαμε το ξεχασμένο από τις προηγούμενες κυβερνήσεις ΠΔΕ. Από τα προγράμματα για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών και της λειψυδρίας δόθηκαν στους ΟΤΑ περισσότερα από 124 εκατ. ευρώ την περίοδο 2015-2018. Θυμίζω ότι αντίστοιχο ποσό για την περίοδο 2012-2014 ήταν λιγότερα από 8 εκατ. ευρώ.
- Ακόμη, από το πολύ σημαντικό πρόγραμμα ΑΚΣΙΑ για την πληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών, οι ΟΤΑ ενισχύθηκαν την ίδια περίοδο (2015-2018) με άλλα 134 εκατ. ευρώ.
- Επιπλέον, 41 εκατ. ευρώ δόθηκαν για την ενίσχυση ορεινών και νησιωτικών δήμων.
- Και 95 εκατ. ευρώ διατίθενται τώρα για την αναβάθμιση των παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών και την εναρμόνιση τους με τις προδιαγραφές που ορίζει το νέο προεδρικό διάταγμα.
- Και το πιο σημαντικό, προχωρήσαμε στη δημιουργία νέων καινοτόμων χρηματοδοτικών εργαλείων για την κάλυψή τους, όπως το Πρόγραμμα <<ΦιλόΔημος>>, που ξεκίνησε με αρχικό προϋπολογισμό 500 εκατ. ευρώ αλλά θα ξεπεράσει το 1,8 δισ. ευρώ, μέχρι το τέλος του έτους. Η ανταπόκριση στο πρόγραμμα ήταν τεράστια. Από 15 Ιουνίου έως και σήμερα εντάσσονται κάθε μέρα δύο έργα ύψους εώς και 5 εκατ. ευρώ.
- Με τον ΦιλόΔημο μπορούν για πρώτη φορά οι Δήμοι να καλύψουν βασικές ανάγκες σε υποδομές στον τομέα της ύδρευσης, της αποχέτευσης, της αγροτικής οδοποιίας, της αποκατάστασης των ΧΑΔΑ, αλλά και σε έργα αντιπλημμυρικής προστασίας και αποκατάστασης ζημιών από φυσικές καταστροφές, επανάχρηση δημοτικών κτιρίων, κατασκευή-ανέγερση νέων δημοτικών κτιρίων και σχολικών κτιρίων, ανέγερση παιδικών σταθμών, ενώ πολύ σύντομα θα ακολουθήσουν άλλες δύο προσκλήσεις για την επισκευή και συντήρηση αθλητικών εγκαταστάσεων και για τη σύνταξη Γενικών Σχεδίων Ύδρευσης.
- Η απάντηση της ΝΔ σε όλες αυτές τις προσπάθειες χρηματοδοτικής ενίσχυσης των δήμων από την Πολιτεία είναι η περικοπή των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων και η αντικατάσταση τους με τον ΕΝΦΙΑ η είσπραξη του οποίου θα περάσει στους δήμους. Είναι μια πρόταση καταστροφική για την Αυτοδιοίκηση που θα δημιουργήσει τεράστιες ανισότητες μεταξύ των δήμων. Κερδισμένοι θα βγουν λίγοι πλούσιοι δήμοι με υψηλής αξίας ακίνητα στην επικράτειά τους, ενώ οι φτωχοί σε κτηριακό απόθεμα και οι μικροί απομακρυσμένοι δήμοι θα γνωρίσουν δραστική μείωση στους πόρους τους.
Προσλήψεις – στελέχωση
Το άλλο μεγάλο πρόβλημα της Αυτοδιοίκησης είναι η υποστελέχωση. Το πάγωμα των προσλήψεων σε συνδυασμό με τη μεταφορά αρμοδιοτήτων του κεντρικού κράτους στην ΤΑ έφεραν τα προηγούμενα χρόνια, τους ΟΤΑ στα όρια λειτουργίας τους. Αυτή την πραγματικότητα την αλλάζουμε αποφασιστικά.
- Προχωρήσαμε στη μεγάλη προκήρυξη 3Κ για 8.166 νέες προσλήψεις μόνιμου και σταθερού προσωπικού στις ανταποδοτικές υπηρεσίες των δήμων (καθαριότητα – ΔΕΥΑ) με βάση τις ανάγκες που οι ίδιοι προσδιόρισαν.
- Άλλες 758 προσλήψεις έχουν σταλεί για επεξεργασία στο ΑΣΕΠ – για ανταποδοτικού χαρακτήρα υπηρεσίες ως «ουρά» του διαγωνισμού 3Κ μετά από συγκεκριμένα αιτήματα που καταθέτουν οι ίδιοι οι Δήμοι.
- Στο ενδιάμεσο και για να μη διαταραχθεί η ομαλή λειτουργία των δήμων, δίνουμε παράταση στις συμβάσεις των ήδη εργαζόμενων, μέχρι να βγουν οι οριστικοί πίνακες των επιτυχόντων. Τις αμέσως επόμενες μέρες θα καταθέσουμε τη σχετική ρύθμιση στη Βουλή.
- Τις αμέσως επόμενες μέρες φέρνουμε, επίσης, στη Βουλή τη σχετική ρύθμιση για την προκήρυξη 3200 θέσεων μόνιμου προσωπικού στο Βοήθεια στο Σπίτι. Ήδη προβλέπεται το κονδύλι στον προϋπολογισμό του 2019.
- Ακολουθούν 118 θέσεις επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού σε μικρούς ορεινούς και νησιωτικούς Δήμους, που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες ελλείψεις, σε βαθμό που κάποιοι από αυτούς δυσκολεύονται να φτιάξουν ακόμη και προϋπολογισμό.
- Και 165 νέες θέσεις στα ΚΕΠ, με ταυτόχρονη ηλεκτρονική αναβάθμιση των υπηρεσιών που προσφέρουν στους πολίτες.
- Τέλος, θέλω να ανακοινώσω από αυτό εδώ το βήμα ότι ολοκληρώσαμε την προηγούμενη βδομάδα τις σχετικές διαδικασίες με το Υπουργείο Διοικητικής Ανασυγκρότησης για ένα νέο τριετές πρόγραμμα 1500 προσλήψεων στους ΟΤΑ, ξεκινώντας από τις αρχές 2019. Προτεραιότητα είναι η κάλυψη των αναγκών σε επιστημονικό προσωπικό.
Οι προσλήψεις αυτές έγιναν εφικτές διότι ως Κυβέρνηση πετύχαμε την επαναφορά του κανόνα 1/1 – μία πρόσληψη και κάθε αποχώρηση. Και εδώ πρέπει όλος ο κόσμος της αυτοδιοίκησης – εσείς οι ίδιοι- να τοποθετηθείτε. Συμφωνείτε με αυτό το μέτρο ή θέλετε να επιστρέψουμε στο 1/5 – μία πρόσληψη για κάθε πέντε αποχωρήσεις – που ζητά η αξιωματική αντιπολίτευση.
Βελτίωση συνθηκών εργασίας στους ΟΤΑ
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι και οι εργαζόμενοι της. Δουλέψαμε από την πρώτη στιγμή και συνεχίζουμε να παλεύουμε για την άρση των αδικιών σε βάρος των εργαζομένων στην ΤΑ, τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και την κατοχύρωση των δικαιωμάτων τους. Σε αυτό το πλαίσιο:
- Προχωρήσαμε, μετά από χρόνια, στη σύναψη συλλογικών συμβάσεων εργασίας με όλες τις ομοσπονδίες εργαζομένων και στους δύο βαθμούς της τοπικής αυτοδιοίκησης, τόσο για τους μόνιμους εργαζόμενους όσο και για το προσωπικό ιδιωτικού δικαίου.
- Συνεργαζόμαστε στενά με τα συναρμόδια υπουργεία για τη βελτίωση των συνθηκών και του πλαισίου εργασίας των σχολικών καθαριστριών. Εδώ πρέπει και οι Δήμοι να αναλάβουν τις ευθύνες τους, να καταβάλουν τακτικά τις αμοιβές τους και να διορθώσουν τις αδικίες που υφίστανται αυτές οι εργαζόμενες που προσφέρουν πολύτιμες υπηρεσίες.
- Επιπλέον, εδώ και δύο χρόνια το ΥΠΕΣ έχει προχωρήσει σε σειρά νομοθετικών ρυθμίσεων για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία όλων των εργαζομένων στην ΤΑ.
- Τέλος, το ΥΠΕΣ έχει συγκροτήσει ήδη εδώ και καιρό ομάδας εργασίας για τη ριζική αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και στις αρχές του νέου θα κατατεθεί το σχετικό νομοσχέδιο.
Κλεισθένης: μια προοδευτική – δημοκρατική τομή για την Τοπική Αυτοδιοίκηση
Επιτρέψτε μου τώρα να κάνω μια σύντομη αναφορά στον Κλεισθένη, το νέο θεσμικό πλαίσιο για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, που είναι πλέον νόμος του κράτους.
- Για πρώτη φορά στη χώρα μας υλοποιείται μια τόσο μεγάλη προσπάθεια ενδοδημοτικής αποκέντρωσης, με εμβάθυνση της δημοκρατίας και άνοιγμα της Αυτοδιοίκησης στην κοινωνία.
- Με την απλή αναλογική η λαϊκή βούληση θα αποτυπώνεται πλέον, με ακρίβεια στη σύνθεση των συμβουλίων τα οποία καθίστανται τα αποφασιστικά και δημοκρατικά νομιμοποιημένα όργανα. Η ψήφος των πολιτών αναβαθμίζεται, όπως και ο ρόλος τους στα αυτοδιοικητικά πράγματα.
- Ο Κλεισθένης όμως δεν είναι μόνο η απλή αναλογική. Φέρνει και μια σειρά θεσμικές παρεμβάσεις όπως η αποσύνδεση των κοινοτικών εκλογών από τα δημοτικά ψηφοδέλτια, η ενίσχυση των κοινοτήτων με πόρους και αρμοδιότητες, τα δημοτικά/περιφερειακά δημοψηφίσματα, η ισχυροποίηση των επιτροπών διαβούλευσης και των λαϊκών συνελεύσεων.
- Ο Κλεισθένης δίνει τη δυνατότητα ουσιαστικής παρέμβασης στα αυτοδιοικητικά πράγματα σε πολίτες, κινήσεις και πρωτοβουλίες που μέχρι τώρα ήταν εκτός των «τειχών».
- Και κάτι ακόμη πιο σημαντικό:
Ο Κλεισθένης δημιουργεί το έδαφος για την ανάπτυξη προγραμματικών συγκλίσεων και συναινέσεων. Σπρώχνει σε συνεργασίες πάνω στα βασικά προβλήματα των τοπικών κοινωνιών. Αλλάζει δηλαδή όλη την κουλτούρα, τον τρόπο που διεξάγεται η πολιτική στην Αυτοδιοίκηση. Από την αντίληψη του «ο νικητής τα παίρνει όλα» σε μια λογική ανάπτυξης συγκλίσεων και συνεργασιών για να αντιμετωπιστούν τα κοινά προβλήματα.
Παρότι ο Κλεισθένης είναι πλέον νόμος του κράτους, η συζήτηση με τους φορείς της Αυτοδιοίκησης, για τη βελτίωσή του Κλεισθένη, όπου υπάρχει περιθώριο, δεν έχει τελειώσει.
Ανακοινώνω λοιπόν από αυτό το βήμα ορισμένες βελτιώσεις που θα φέρουμε τις επόμενες μέρες στη Βουλή και οι οποίες ήταν και δικές σας προτάσεις.
- Η πρώτη αφορά την αλλαγή του τρόπου εκλογής του προέδρου των κοινοτήτων η οποία θα γίνεται πλέον ανάμεσα στους δύο πρώτους σε ψήφους, υποψηφίους, των δύο πρώτων συνδυασμών.
- Και η δεύτερη, την αύξηση του ορίου των υποψηφίων για την κατάρτιση των ψηφοδελτίων. Με τη βελτιωτική ρύθμιση που θα φέρουμε στη Βουλή, ο αριθμός των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσος με τον αριθμό των εδρών κάθε εκλογικής περιφέρειας με δυνατότητα προσαύξησης έως και 50%.
