Κύρια οικονομική διέξοδος για μια τοπική κοινωνία είναι ο τριτογενής τομέας. Προϋπόθεση βεβαίως, είναι να υπάρχουν διαθέσιμα τα απαραίτητα «προσόντα» στην περιοχή για την ανάπτυξη αυτού. Πρόκειται για παροχή υπηρεσιών όπως αναφέρονται με τον χαρακτήρα του αγαθού που προσφέρεται από επιχειρήσεις τριτογενούς παραγωγής, δηλαδή από επιχειρήσεις που δεν προσφέρουν κάποιο υλικό προϊόν, πρωτογενές ή μεταποιημένο αλλά παρέχουν στους πελάτες υπηρεσίες.
Τέτοιες υπηρεσίες ενδεικτικά είναι οι παρεχόμενες από ελεύθερους επαγγελματίες, με τον τριτογενή τομέα να είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένος, σε αρκετές περιοχές της χώρας μας. Είναι ενδεικτικό ότι στους παραγωγικούς κλάδους που τον αποτελούν, συγκεκριμένα: εμπόριο, τουρισμός, μεταφορές, εκπαίδευση, επικοινωνίες, απασχολούνταν – στο πρόσφατο παρελθόν – δύο στους τρεις εργαζομένους στην πατρίδα μας. Τι επικρατεί όμως στην Καστοριά;
Χαρακτηριστικό της ανάπτυξης του μονοεπαγγελματισμού στην ευρύτερη περιοχή μας, μεγάλο ποσοστό του εργατικού δυναμικού απασχολήθηκε κατά τις τελευταίες δεκαετίες, στη μεταποίηση προϊόντων γούνας και δέρματος. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μηδαμινή απασχόληση εργαζομένων στον τριτογενή παραγωγικό τομέα. Παράλληλα, η δυναμική που δημιούργησε ο τομέας της μεταποίησης των συγκεκριμένων προϊόντων, συνοδεύτηκε από αντίστοιχη μείωση των εργαζομένων στον πρωτογενή τομέα.
Το εμπόριο θα μπορούσε να θεωρηθεί ο σημαντικότερος κλάδος του τριτογενούς τομέα στην Καστοριά, ξεπερνώντας ακόμα και τον τουρισμό. Πάνω από τις μισές εξαγωγές μας, κατευθύνονταν σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ανατολικής Ευρώπης και Αμερικής, χωρών από τις οποίες προέρχεται και το μεγαλύτερο ποσοστό των εισαγωγών μας. Εξάγουμε κυρίως ενδύματα δέρματος και γούνας και εισάγουμε σχεδόν τα πάντα για τη διαβίωση μας.
Ο τουρισμός, κυρίως ο μαζικά οργανωμένος, έχει αναπτυχθεί ραγδαία μετά την μεταπολίτευση στην Ελλάδα, αλλάζοντας την οικονομική φυσιογνωμία αρκετών περιοχών της πατρίδας μας. Το κλίμα, ο ήλιος, οι αρχαιότητες, οι μοναδικές παραλίες αποτελούν πόλο έλξης για επισκέπτες από όλο τον πλανήτη. Τα ελληνικά νησιά και οι παραθαλάσσιες περιοχές αποτελούν μερικούς από τους αγαπημένους προορισμούς των επισκεπτών στη χώρα μας.
Πρόκειται για το τουριστικό «προϊόν» το οποίο δυστυχώς δεν απασχόλησε σοβαρά την Καστοριά τις περασμένες δεκαετίες. Η Καστοριά φυσικά, διαθέτει ασύγκριτου κάλλους περιβάλλον, με βασικά πλεονεκτήματα το βουνό και τη λίμνη να την περιβάλλει ως καστροπολιτεία ή λιμναία πολιτεία, όπως την αποκαλούν οι ξένοι κυρίως επισκέπτες της.
Με 80 βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησιές μέσα στην πόλη, με δεκάδες μοναστήρια και προσκυνήματα γύρω από αυτήν στα γεωγραφικά όρια του Δήμου Καστοριάς, περίτεχνα αρχοντικά σπίτια που φέρουν το καθένα τη δική του ιστορία στους παραδοσιακούς οικισμούς Ντουλτσό και Απόζαρι, τη Σπηλιά του Δράκου στη γυρολιμνιά και τον Λιμναίο Οικισμό στο Δισπηλιό, είναι αφύσικο να μην υπάρχει καθημερινή επισκεψιμότητα τουριστών.
Να σημειωθεί πως, στην πατρίδα μας είναι αναπτυγμένος ο θρησκευτικός, ο χειμερινός και ο ιαματικός τουρισμός, ενώ γίνονται προσπάθειες για την ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού και προσέλκυση τουριστών όλες τις εποχές του χρόνου. Κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι διαθέσιμα για τέτοιες δράσεις, ειδικά σε Δήμους ορεινούς, αρκεί να υπάρχει από τους ενδιαφερόμενους ολοκληρωμένο σχέδιο μελέτης εφαρμογής.
Ο Δήμος Καστοριάς, διαθέτει όλα εκείνα τα απαραίτητα «εφόδια» που θα μπορούσε να γίνει πόλος έλξης, περιβαλλοντικού, συνεδριακού, θρησκευτικού, χειμερινού, πολιτιστικού, αθλητικού και εναλλακτικού τουρισμού. Διαθέτει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα. Μέσα από τον τριτογενή τομέα, μετά εκείνον του πρωτογενή τομέα γης, καθώς και του δευτερογενή τομέα της μεταποίησης, ο Δήμος Καστοριάς, ο δήμος των εννέα Δημοτικών Ενοτήτων, της «Λιμναίας Πολιτείας» πραγματικά θα μπορούσε οικονομικά να αναγεννηθεί!
1.10.2018
Ο τριτογενής τομέας
του Γιώργου Πετκανά, Δημοτικού Συμβούλου Δήμου Καστοριάς
