Για τους λόγους που οδήγησαν στην συγκεκριμένη συγκυρία στην απόφαση του Ερντογάν να απελευθερώσει τους δύο έλληνες στρατιωτικούς καθώς και τον ρόλο που έπαιξε η επιδείνωση στις σχέσεις Τουρκίας και ΗΠΑ σε αυτή την κίνηση αναλύουν ειδικοί στο Sputnik.
Στροφή του Ερντογάν προς την Ευρώπη «βλέπουν» οι αναλυτές που μίλησαν στο Sputnik αναφορικά με την απόφαση της Τουρκίας να απελευθερώσει τους δύο έλληνες στρατιωτικούς που κρατούνταν στις τουρκικές φυλακές της Αδριανούπολης από τον περασμένο Μάρτιο.
Οι δύο έλληνες στρατιωτικοί έχουν ήδη επιστρέψει στην Ελλάδα ύστερα από τη μη αναμενόμενη απελευθέρωσή τους που έγινε το απόγευμα της Τρίτης.
Κωνσταντίνος Φίλης: Είναι μία κίνηση καλής θέλησης απέναντι στην Ευρώπη
Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Φίλη, διευθυντή ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων το ζήτημα των στρατιωτικών είχε εξαντλήσει προ πολλού την όποια χρησιμότητά του για τον Ερντογάν, υπό την έννοια ότι δεν παρήγαγε αποτελέσματα θετικά για την Τουρκία.
Επιπλέον, υπήρχε μία διεθνής πίεση η οποία εντάθηκε τις τελευταίες εβδομάδες λόγω της υπόθεσης με τον αμερικανό πάστορα Άντριου Μπράνσον, στη λογική ότι η Τουρκίαπαρακρατά ή έχει σε ομηρία υπηκόους τρίτων χωρών που θέλει να του χρησιμοποιεί ως πολιτικά εργαλεία.
Ένας τρίτος λόγος ήταν ότι οι δύο στρατιωτικοί από όλες τις ανάλογες υποθέσεις υπηκόων ξένων που είναι φυλακισμένοι ή καταδικασμένοι στην Τουρκία είναι οι πιο εύκολοι γιατί δεν κατηγορούνται ούτε για διασυνδέσεις με το δίκτυο Γκιουλέν ούτε με το δίκτυο PKK που είναι τρομοκρατικό δίκτυο, παρά μόνο για παραβίαση κάποιων μέτρων της τουρκικής επικράτειας αφού είχαν αποπροσανατολιστεί λόγω καιρικών συνθηκών.
«Άρα με αυτή την κίνηση ο Ερντογάν στρέφει μερικώς το βλέμμα της διεθνούς κοινής γνώμης προς το θέμα των Ελλήνων στρατιωτικών, δημιουργεί μία προσδοκία για τον Μπράνσον, αλλά θα δούμε τις επόμενες ημέρες πώς θα εξελιχθεί αν αυτή είναι πραγματική ή είναι απλά ένα επικοινωνιακό παιχνίδι» μας λέει.
Προσθέτει ότι «οπωσδήποτε στην προσπάθειά του να βελτιώσει τις σχέσεις με την ΕΕ αυτή είναι μία κίνηση καλής θέλησης απέναντι στην Ευρώπη».
Άλλωστε σύμφωνα με τον κ. Φίλη δεν είναι τυχαίο ότι ακριβώς επειδή η Τουρκία αποκλίνει από τις ΗΠΑ έχει μία ανάγκη εξ αντανακλάσεως να βελτιωθούν οι σχέσεις της με την Ευρώπη. «Βλέπουμε ότι ο Ερντογάν έχει χαμηλώσει τους τόνους, βλέπουμε ότι σχεδιάζει ταξίδι στη Γερμανία για τα τέλη του ερχόμενου μήνα, και μία σύνοδο κορυφής με τη Συρία και τη συμμετοχή Γαλλίας και Γερμανίας που θέλει ο ίδιος να προκαλέσει. Μένει βέβαια να απαντήσουν η γερμανική και η γαλλική πλευρά. Υπάρχει άλλο κλίμα» διαπιστώνει.
Εκτιμά επομένως ότι αυτή η κίνηση που για τον Ερντογάν είναι μία κίνηση μηδαμινού κόστους, γιατί δεν είχε κόστος, αντίθετα είχε κόστος αυτό που έκανε μέχρι χθες να τους κρατά φυλακισμένους, είναι και μία κίνηση που εντάσσεται στην απόπειρα να βελτιωθεί το κλίμα με την ΕΕ.
Σε ερώτηση του Sputnik αν τον ξάφνιασε η απελευθέρωση τη δεδομένη στιγμή, ο κ. Φίλης τονίζει πως «από την αρχή υποστήριζα ότι η έκβαση δεν μπορεί παρά να είναι αίσια και ότι ειδικά ο μήνας Αύγουστος θα ήταν κρίσιμος μήνας. Λόγω του ζητήματος με τους ‘8′, λόγω της μη έκδοσης άλλων προσώπων στην Τουρκία που επιθυμούσε η τουρκική πλευρά, τις τελευταίες εβδομάδες είχα αρχίσει να χάνω την αισιοδοξία μου εκτιμώντας ότι ο Ερντογάν ό,τι ήταν να κάνει θα το έκανε σε ανύποπτο χρόνο».
Συνεχίζει λέγοντας ότι ο Ερντογάν «συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ και έρχεται και κάνει μία ενέργεια 25 ημέρες μετά που δεν γίνεται την επομένη ή μέσα σε μία εβδομάδα για να φανεί ότι ό,τι το κάνει υπό πίεση, αλλά το κάνει κάποιες ημέρες μετά σε ανύποπτο χρόνο».
Σημειώνει ότι ήταν γνωστό από την αρχή πως η υπόθεση εξαρτάτο αποκλειστικά από τον Ερντογάν και τις επιθυμίες αυτού, «ναι μεν ήταν μία αναμενόμενη εξέλιξη αλλά κανείς δεν μπορούσε να προσδιορίσει τον χρόνο» τονίζει.
Εξηγεί ότι μετά τις εκλογές ο Ερντογάν είχε ακόμα λιγότερους λόγους να κρατά τους Έλληνες στρατιωτικούς, αν δεν ήθελε να το κάνει πριν για να μην δείξει αδυναμία, τώρα που εδραίωσε την εξουσία του είχε περισσότερους λόγους να το κάνει, μόνο που τώρα έχει «κουμπώσει» και η κατάσταση της οικονομίας.
Ερωτηθείς αν συνδέεται η απελευθέρωση με την επιδείνωση των σχέσεων με τις ΗΠΑ, ο κ. Φίλης σημειώνει ότι «μπορεί πολλά πράγματα να έπαιξαν τον ρόλο τους, μπορεί να υπάρχει κάποιου είδους συμφωνία με την ελληνική πλευρά για θέματα που δεν είναι ευρέως γνωστά».
«Επί παραδείγματι για να μην έρχονται στον αριθμό που έρχονται και γίνονται αιτούντες άσυλου αντιφρονούντες του καθεστώτος. Μπορεί να υπάρχουν κάποια άλλα ζητήματα, να ικανοποιήθηκαν τουρκικά αιτήματα και να τα δούμε τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες. Αυτό δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε» υπογράμμισε.
Ωστόσο, αναγνώρισε ότι η επιδείνωση των σχέσεων με τις ΗΠΑ δημιουργεί μία ανάγκη η Τουρκία να έρθει πιο κοντά με την Ευρώπη γιατί υπάρχει και μεγάλη αλληλεξάρτηση μεταξύ των δύο πλευρών, «άρα λοιπόν θεωρώ ότι θα ήταν πολύ σημαντικό να κάνει μία ενέργεια που θα δημιουργούσε καλύτερες συνθήκες και προϋποθέσεις για να συνομιλήσει με την Ευρώπη. Ένα αγκάθι λιγότερο στις σχέσεις τους» τονίζει κλείνοντας.
Βασίλης Κοψαχείλης: Ο Ερντογάν έκανε την «απόλυτη κίνηση» για να σταματήσει τις συζητήσεις για τους ψαράδες
Από την πλευρά του, ο διεθνολόγος και επιστημονικός συνεργάτης του Κέντρου Διεθνών Στρατηγικών Αναλύσεων Βασίλης Κοψαχείλης, μιλώντας στο Sputnik τόνισε ότι για να κατανοηθεί η τουρκική κίνηση θα πρέπει να συνδέσουμε «τα κομμάτια ενός πάζλ».
Ο κ. Κοψαχείλης αναφέρθηκε στα πρόσφατα περιστατικά παρενόχλησης ελλήνων ψαράδων από τούρκους στο ανατολικό Αιγαίο και ιδιαίτερα στη Λέρο, αλλά και σε αντίστοιχο περιστατικό που κατήγγειλε η ΜΚΟ «Αρχιπέλαγος» που διενεργεί θαλάσσιες έρευνες στην περιοχή, τονίζοντας ότι το Λιμενικό έβγαλε μια ανακοίνωση στην οποία υποστήριζε ότι ερευνά τα περιστατικά.
«Χθες, χωρίς να υπάρχει κάποιο θέμα, κάποια τακτική προσφυγή προς την τουρκική δικαιοσύνη να τους ελευθερώσει, ξαφνικά ο Ερντογάν αποφασίζει να τους ελευθερώσει και να τους επιτρέψει να έρθουν στην Ελλάδα». «Εδώ και μήνες, η ελληνική και η τουρκική κυβέρνηση προχωράνε, στο πλαίσιο των συμφωνιών της Μαδρίτης του ’97, σε μια προσπάθεια δημιουργίας θαλασσίων συνόρων τύπου “χτένας”», εξηγεί ο κ. Κοψαχείλης. «Κάπου μπαίνουμε εμείς πιο μέσα, κάπου μπαίνουν εκείνοι», συμπληρώνει επεξηγηματικά. Μάλιστα, τονίζει ότι αυτό είναι κάτι που προσπαθούσε να περάσει στο παρελθόν και ο Γιώργος Παπανδρέου.
Ο κ. Κοψαχείλης υποστηρίζει ότι η ελληνική κυβέρνηση ζήτησε από τον Ερντογάν να προχωρήσει στην «απόλυτη κίνηση», στην οποία τελικά προέβη ο τούρκος πρόεδρος. «Έκανε την απόλυτη κίνηση με τους δύο έλληνες στρατιωτικούς για να δημιουργηθεί ένα άλλο πλαίσιο και να σταματήσει όποια συζήτηση αφορούσε τους ψαράδες».
Μάλιστα, σε ερώτηση σχετικά με το ρόλο των Ευρωπαίων, αλλά και το αν η κίνηση αυτή σχετίζεται με την ψύχρανση των σχέσεων Τουρκίας — ΗΠΑ, ο κ. Κοψαχείλης τονίζει: «Αυτό εξυπηρετεί πάρα πολύ και τους Ευρωπαίους. Δεν είναι τυχαίο το ότι οι πρώτοι που αντιδράσανε με θετικές δηλώσεις ήταν ο Αβραμόπουλος και ο Γιούνκερ».
«Τώρα που είναι κακές οι σχέσεις του Ερντογάν με τον Τραμπ ανοιγει ένα τεράστιο παράθυρο βελτίωσης των σχέσεων με Ελλάδα και Ευρώπη. Θα το χρησιμοποιήσει αυτό ο Ερντογάν για να φέρει εξισορρόπηση», εξηγεί ο επιστημονικός συνεργάτης του Κέντρου Διεθνών Στρατηγικών Αναλύσεων.
«Ο Ερντογάν ξαναρχίζει να κοιτάζει προς την Ευρώπη τώρα που χάλασαν οι σχέσεις με την Αμερική», καταλήγει ο κ. Κοψαχείλης.
