Οι διαρκείς και επίμονες προσπάθειες της κυβέρνησης έφεραν το ποθητό αποτέλεσμα για τους Μητρετώδη και Κούκλατζη – Στο κενό έπεσαν οι κραυγές του Β. Λεβέντη, οι «συστάσεις» της Ντόρας Μπακογιάννη και οι συνωμοσιολογικές αναφορές του Γ. Κουμουτσάκου
Του Στέφανου Μυτιληναίου
Δίχως να δώσουμε τίποτα, πήραμε πίσω τους δύο Ελληνες στρατιωτικούς που κρατούνταν επί πεντέμισι μήνες στις φυλακές της Αδριανούπολης στην Τουρκία. Η μεγάλη αυτή νίκη της διπλωματίας, που αιφνιδίασε χαρμόσυνα παραμονές Δεκαπενταύγουστου τον ελληνικό λαό, ήταν το αποτέλεσμα των διαρκών και επίμονων προσπαθειών της ελληνικής κυβέρνησης.
Στην εθνική χαρά η μόνη που δεν συμμετέχει είναι μερίδα της αντιπολίτευσης, η οποία με μιζέρια και μικροψυχία θυσιάζει στον βωμό των μικροκομματικών της επιδιώξεων την εθνική ομοψυχία, υιοθετώντας άκριτα ψευδείς ειδήσεις (fake news), που πηγάζουν από αλλότρια κέντρα και διαδίδονται μέσω διαδικτύου από ακροδεξιούς και περιθωριακούς κύκλους.
Fake news
Τον εξωφρενικό και ανυπόστατο ισχυρισμό ότι δήθεν η κυβέρνηση «αντάλλαξε» την απελευθέρωση των Αγγελου Μητρετώδη και Δημήτρη Κούκλατζη με την εκλογή μουφτήδων στη Θράκη ισχυρίστηκε από τους κοινοβουλευτικούς πρώτος ο Βασίλης Λεβέντης της Ενωσης Κεντρώων, παίρνοντας τη σκυτάλη από τους συνωμοσιολόγους, επιλέγοντας να δημαγωγήσει πάνω στη χαρά του ελληνικού λαού και να αμαυρώσει τη γιορτή του.
Την Παρασκευή το πρωί, μάλιστα, ο τομεάρχης Εξωτερικών της Νέας Δημοκρατίας, Γιώργος Κουμουτσάκος, δεν το απέκλεισε ως πιθανότητα. Ωστόσο, είναι γνωστό ότι ο κ. Κουμουτσάκος είναι επιρρεπής στις ψευδείς ειδήσεις. Μέχρι και ανακοίνωση της ΝΔ εξέδωσε στο πρόσφατο παρελθόν για να απαντήσει σε fake news που το νόμιζε για αληθινό.
Ο Νίκος Κοτζιάς, ο υπουργός Εξωτερικών, πέρσι τον Νοέμβριο αποκάλεσε τον κ. Κουμουτσάκο σε επίσημη ανακοίνωση του ΥΠΕΞ «προβοκάτορα της εξωτερικής μας πολιτικής».
Αλλα λόγια
Στις 22 Ιουλίου, ούτε μήνας πριν από την απελευθέρωση, ο Βασίλης Λεβέντης, μιλώντας στην τηλεόραση του ΣΚΑΪ, την απέκλειε ως ενδεχόμενο, ισχυριζόμενος ότι οι δύο στρατιωτικοί μας ήταν «θήραμα» του Ερντογάν, ο οποίος «θέλει τους οκτώ Τούρκους στρατιωτικούς». Μάλιστα, ο κ. Λεβέντης πρόσθετε ότι «με τα παρακάλια και τις επισκέψεις στις φυλακές δεν θα υπάρξει αποτέλεσμα», αλλά «αυτό που καταλαβαίνει ο Ερντογάν είναι οι εξοπλισμοί, να αγοράσουμε νέα αεροσκάφη και φρεγάτες».
Τελικά, προς διάψευση για ακόμα μια φορά του «προφήτη Λεβέντη», δεν χρειάστηκε ούτε με τους οκτώ Τούρκους ικέτες να τους ανταλλάξουμε ούτε αεροπλάνα και καράβια να αγοράσουμε για να τους φοβερίσουμε. Πήραμε τους άνδρες μας «έτσι ξαφνικά», δίχως να δώσουμε τίποτα, προκαλώντας μεγάλη σύγχυση σε εκείνους που ψηφοθηρούν επενδύοντας στην πατριδοκαπηλία και υπονομεύοντας την εθνική ενότητα.
Επίσης, αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι στις 13 Ιουλίου η Ντόρα Μπακογιάννη, η πρώην υπουργός Εξωτερικών της Νέας Δημοκρατίας, η οποία παρέστη και στην «ενθρόνιση» Ερντογάν, είχε ζητήσει να απελάσει η χώρα μας τους εννέα Τούρκους τρομοκράτες του DHKP-C, που είχαν συλληφθεί στην Αθήνα τον Νοέμβριο του 2017 σε επιχείρηση της αντιτρομοκρατικής, ενώ προετοίμαζαν επίθεση εναντίον του Ταγίπ Ερντογάν κατά την επίσκεψή του τον περασμένο Δεκέμβριο στη χώρα μας.
Το δίδυμο στον εμίρη
Αυτό όμως που προκαλεί ηχηρό γέλωτα σε διπλωματικούς κύκλους είναι η προσπάθεια της Νέας Δημοκρατίας να διεκδικήσει μερίδιο από τη διπλωματική επιτυχία, την ίδια ώρα που επιχειρεί να την απαξιώσει. Η αξιωματική αντιπολίτευση υποστηρίζει ότι στην απελευθέρωση των δύο συνέβαλε και το ταξίδι του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Κατάρ, συνοδεία του Γιώργου Κουμουτσάκου, τον περασμένο Μάρτιο. Το δίδυμο ισχυρίζεται ότι ζήτησε από τον εμίρη Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θανί τη μεσολάβησή του, λόγω των καλών σχέσεων του Κατάρ με την Τουρκία, προκειμένου να απελευθερωθούν οι δύο Ελληνες στρατιωτικοί.
Ο 38χρονος εμίρης, ο οποίος το 2013 υποστηριζόμενος από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα ανέτρεψε τον πατέρα του Χαμάντ, κατηγορείται από τις άλλες αραβικές χώρες ως χρηματοδότης της τζιχαντιστικής τρομοκρατίας. Αυτός είναι και ο λόγος που η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν επιβάλει βαρύτατες κυρώσεις στο μικρό χρυσοφόρο εμιράτο.
Ο εμίρης Ταμίμ είναι μεγάλος θαυμαστής του Τούρκου Προέδρου, έχει ονομάσει και ένα άλογό του «Ερντογάν» και διοχετεύει διαρκώς πακτωλούς δισεκατομμυρίων για να στηρίζει το καθεστώς της Αγκυρας. Από τη μεριά της, η Τουρκία έχει αναπτύξει στρατεύματα στο εμιράτο για την «προστασία» του από τους άλλους Αραβες.
Με άλλα λόγια, Μητσοτάκης και Κουμουτσάκος ισχυρίζονται ότι έβαλαν «μέσο» στον Ερντογάν έναν εμίρη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, ο οποίος «βασιλεύει» σε ένα τουρκικό προτεκτοράτο και κατηγορείται από τους άλλους Αραβες ως «τζιχαντιστής».
Δεν δώσαμε
Από την πρώτη στιγμή ο καθηγητής Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών του Παντείου Αγγελος Συρίγος έσπευσε με ανάλυσή του στη διαδικτυακή έκδοση της «Καθημερινής» να καταστήσει σαφές ότι η χώρα μας δεν διαπραγματεύτηκε τίποτα με την Τουρκία. «Σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να ισχύει η αρχή ότι δεν διαπραγματεύεσαι ούτε με τρομοκράτες ούτε με κράτος που ακολουθεί τέτοιες πρακτικές», έγραψε ο κ. Συρίγος υπογραμμίζοντας: «Ορθότατη υπήρξε η επιλογή της Ελλάδας να μην μπει στη λογική των διαπραγματεύσεων».
Αλλά και ο διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (ΙΔΙΣ), διεθνολόγος Κωνσταντίνος Φίλης, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ δήλωσε ότι η Τουρκία επιχείρησε «τη μία να θέσει το ζήτημα των οκτώ πραξικοπηματιών, κατ’ αυτήν ως πιθανό αντάλλαγμα, την άλλη να θέσει το ζήτημα των εννέα (σ.σ.: τρομοκρατών του DHKP-C), οι οποίοι συνελήφθησαν μια μέρα πριν από την επίσκεψη του Ερντογάν στην Αθήνα και κατηγορήθηκαν, μάλιστα, και για σχέδια δολοφονίας του.
Προσπαθούσε να βάλει σε ένα πακέτο μια σειρά από ζητήματα και η ελληνική κυβέρνηση έμεινε σταθερή και συνεπής στη θέση της. Η Τουρκία άρχισε να αντιλαμβάνεται ότι δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει την απελευθέρωση των δύο στρατιωτικών ως εργαλείο πίεσης».
Τι κέρδισε ο Ερντογάν
Η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να μην έδωσε τίποτα, η τουρκική όμως κάτι πήρε. Αφήνοντας ελεύθερους τους δύο Ελληνες στρατιωτικούς κατάφερε πρόσκαιρα να πάρει μια ανάσα από την καταστροφική πορεία της λίρας, που οδηγούσε άρδην σε Αρμαγεδδώνα την τουρκική οικονομία, δίχως ο κίνδυνος αυτός να έχει πάψει.
Υπενθυμίζουμε ότι στις αρχές της εβδομάδας ένα δολάριο έφτασε να αντιστοιχεί σε 7,24 λίρες. Επρόκειτο για ισοτιμία ισοδύναμη της «αποκάλυψης». Στην απελπισία του, ο Τούρκος κεντρικός τραπεζίτης ανακοίνωσε στις 13 Αυγούστου ότι 10 δισ. λίρες, 6 δισ. δολάρια και χρυσός ισοδύναμος με 3 δισ. σε ρευστότητα θα δίνονταν στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Η κίνηση αυτή δημιούργησε μεγάλη ανησυχία, τη στιγμή που όλα τα στοιχεία έδειχναν την εξαΰλωση των αποθεμάτων χρυσού και ξένου νομίσματος που διαθέτει η τουρκική κεντρική τράπεζα. Απελπισμένοι έριχναν χρυσό και δολάρια σε ένα βαρέλι δίχως πάτο, δίχως να μπορούν να αντιστρέψουν την πορεία προς την καταστροφή.
Αυτή αναχαιτίστηκε μόνο όταν το απόγευμα της 14ης Αυγούστου το τουρκικό πρακτορείο Anadolu ανακοίνωσε ότι απελευθερώνονται οι Ελληνες. Μας τους έδωσαν όσο πιο γρήγορα μπορούσαν, δίχως δηλώσεις από την πλευρά τους, δίχως παζάρια, παρά μόνο με μια έκδηλη αγωνία: «Έλληνες, πάρτε τους τώρα, πάρτε τους το συντομότερο να τελειώνουμε μήπως και σωθούμε».
Ο,τι δεν κατάφεραν τα δισ. που έριχναν οι Τούρκοι σε δολάρια και χρυσό σε μια μαύρη τρύπα τα κατάφερε η είδηση της απελευθέρωσης. Γι’ αυτό και ο Νίκος Κοτζιάς μίλησε από την πρώτη στιγμή για μεγάλη νίκη της διπλωματίας.
Η διεθνοποίηση
Η απελευθέρωση των ανδρών μας ήταν αξίας πολλών δισεκατομμυρίων για την τουρκική οικονομία. Ωστόσο, οι δύο Ελληνες στρατιωτικοί απέκτησαν αυτή την «υπεραξία», που πρόσκαιρα αναχαίτισε την οικονομική κατάρρευση της Τουρκίας, εξαιτίας της διεθνοποίησης του ζητήματος τους προηγούμενους μήνες από την ελληνική κυβέρνηση. Δηλαδή, αν δεν τους ήξερε κανείς παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων και των αγορών, δεν θα υπήρχε αυτό το αποτέλεσμα. Στην Τουρκία κρατούνται επτά Γερμανοί πολίτες. Νομίζει κανείς ότι η απελευθέρωσή τους θα είχε το ίδιο αποτέλεσμα; Οχι, διότι οι υποθέσεις τους δεν έχουν διεθνοποιηθεί.
Ο Αλέξης Τσίπρας ήταν που πήρε προσωπικά όλο το θέμα και το σήκωσε. Ηταν ο Ελληνας πρωθυπουργός που το έθεσε από την πρώτη στιγμή επιτακτικά στην Ευρωπαϊκή Ενωση και κινητοποίησε την ευρωπαϊκή ηγεσία. Στη Σύνοδο Κορυφής της Βάρνας τον περασμένο Μάρτιο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, Ντόναλντ Τουσκ και Μπόικο Μπορίσοφ ζήτησαν από τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να αφήσει ελεύθερους τους δύο. Τότε ο κ. Γιούνκερ είχε πει χαρακτηριστικά στον Τούρκο Πρόεδρο: «Είσαι ηγέτης, δεν κινδυνεύεις από δύο στρατιωτικούς που χάθηκαν στα χιόνια. Πρέπει να κάνουν Πάσχα στα σπίτια τους».
Ο Ελληνας πρωθυπουργός το έθεσε και στον Τούρκο Πρόεδρο στη συνάντησή τους στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ τον περασμένο Ιούλιο. Είχε προηγηθεί η αυστηρή του τοποθέτηση ενώπιον όλων των συμμάχων, συμπεριλαμβανομένων του Ντόναλντ Τραμπ και της Ανγκελα Μέρκελ: «Αποτελεί πληγή για όλο το ΝΑΤΟ το πρωτοφανές γεγονός ότι δύο στρατιώτες νατοϊκής χώρας βρίσκονται υπό κράτηση από άλλη νατοϊκή χώρα για πάνω από τέσσερις μήνες, επειδή πέρασαν εκ παραδρομής κατά λίγα μέτρα στο έδαφός της και, μάλιστα, χωρίς να τους έχουν απαγγελθεί κατηγορίες», είχε πει ο Αλέξης Τσίπρας, καλώντας την Τουρκία «να επουλώσει την πληγή με την άμεση επιστροφή των δύο στρατιωτών».
Αμέσως μετά τη συνάντηση του Ελληνα πρωθυπουργού με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που κράτησε περίπου δύο ώρες, ο Αλέξης Τσίπρας στη συνέντευξη Τύπου αναφερόμενος στους δύο στρατιωτικούς είπε: «Καταρχάς, τα λόγια μου είναι μετρημένα, ωστόσο πρέπει να σας πω ότι βγαίνοντας από τη συνάντηση έχω περισσότερες ελπίδες απ’ όσες είχα πριν μπω στη συνάντηση αυτή. Δεν ήταν μια εύκολη συνάντηση, γι’ αυτό και διήρκεσε πάνω από μία ώρα και πενήντα λεπτά, σχεδόν δύο ώρες. Τέθηκαν όλα τα ζητήματα και βεβαίως από τη δική μας πλευρά, από τη δική μου πλευρά, κατέστη σαφές ότι το ζήτημα των δύο είναι ένα μείζον ζήτημα ηθικής, συμβολικής και ουσιαστικής σημασίας που αφορά στη σχέση των δύο χωρών».
Οι εκκλήσεις από αξιωματούχους της ΕΕ και της Ουάσιγκτον υπέρ της απελευθέρωσης ήταν συνεχείς. Το θέμα δεν αφέθηκε ούτε μια στιγμή επί πεντέμισι μήνες να «ξεχειλώσει», να «ξεχαστεί». Ηταν είδηση στα μεγαλύτερα Μέσα του κόσμου. Γι’ αυτό και η απελευθέρωση είχε τον αντίκτυπο μιας παγκόσμιας είδησης που φρέναρε την κατρακύλα της λίρας.
Εύσημα από τις ΗΠΑ
Μες στην παραζάλη της η αντιπολίτευση, όταν δεν ισχυρίζεται συνωμοσιολογικά ότι «κάτι δώσαμε», λέει ότι η απελευθέρωση κατέστη εφικτή ύστερα από παρέμβαση της Ουάσιγκτον. Εννοείται ότι πρόκειται για δύο αντιφατικές γραμμές. Τις προσπερνάμε, διότι δεν ισχύει καμία από τις δύο. Απόδειξη ότι ο Αμερικανός πάστορας, Αντριου Μπράνσον, η «ωραία Ελένη» ενός σύγχρονου οικονομικού «Τρωικού Πολέμου», συνεχίζει να κρατείται από το ισλαμικό τουρκικό καθεστώς. Οι Αμερικανοί, πάντως, από την πλευρά τους δεν διεκδίκησαν δάφνες για λογαριασμό τους και συνεχάρησαν την ελληνική διπλωματία για την επιτυχία της. «Συγχαρητήρια σε όλους τους συναδέλφους μου στο υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας», έγραψε στο twitter ο Αμερικανός πρεσβευτής στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ, ενώ και η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Χέδερ Νάουερτ, έγραψε επίσης στο twitter: «Χαιρετίζουμε την είδηση για την πολυαναμενόμενη επιστροφή στο σπίτι για τους Ελληνες στρατιωτικούς Δημήτρη Κούκλατζη και Αγγελο Μητρετώδη. Συγχαρητήρια στον ελληνικό λαό και το υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας».
Η γραμμή Κοτζιά
«Η διπλωματία, η υπομονή, η νηφαλιότητα και όχι ο φανφαρισμός φέρνουν αποτελέσματα», ήταν η λιτή δήλωση του Νίκου Κοτζιά στο News 24/7 στον απόηχο της απελευθέρωσης.
Είχε προηγηθεί ανάρτηση του υπουργού Εξωτερικών στο twitter, με την οποία ευχαριστούσε τους διπλωμάτες μας που ακούραστοι επί πεντέμισι μήνες εργάστηκαν επιτυχώς: «Μεγάλη χαρά που ο Αγγελος και ο Δημήτρης είναι ελεύθεροι. Καλώς να έρθουν στην πατρίδα. Πολλά συγχαρητήρια στον πρέσβη μας Π. Μαυροειδή, στον ΠΥΒ Α. Μπαλτά και στην πρόξενο Σ. Θεοχαρίδη. Ευχαριστήρια σε όσους βοήθησαν από τουρκική πλευρά. Η διπλωματία είναι η μεγάλη κερδισμένη της βραδιάς».
Ωστόσο, εκ του αποτελέσματος ερμηνεύεται σαφέστερα το άλλο μήνυμα του Νίκου Κοτζιά στο twitter, με ημερομηνία 12 Αυγούστου, στο οποίο έγραφε: «Η εξωτερική πολιτική απαιτεί πραγματισμό/ρεαλισμό, όχι φοβία, θάρρος και αντοχή, όχι εφιάλτες, αποφασιστικότητα με ευελιξία, όχι δειλία, πίστη σε αρχές, όχι οπορτουνιστικές συμπεριφορές, ιδέες, όχι αναμασήματα, γνώσεις θεωρίας και πράξης, όχι ημιμάθεια, πνεύμα αντίστασης, όχι δουλικότητα».
Η Ελλάδα, πάντως, έχει το βλέμμα της στραμμένο στην κυπριακή ΑΟΖ και στις επικείμενες γεωτρήσεις της ExxonMobil. Γι’ αυτό, όπως μας είπαν, συνιστώνται ψυχραιμία και μετρημένοι τόνοι στις αναφορές περί αναθέρμανσης της όποιας «ελληνοτουρκικής φιλίας».
