Πιο κοντά από ποτέ στην ανακάλυψη ζωής στον Άρη, είναι η NASA που έκανε απόψε σημαντικές ανακοινώσεις.
Αν και το αμερικανικό ρόβερ Curiosity δεν βρήκε ίχνη αρχαίας ή σύγχρονης μικροβιακής ζωής στον Άρη, αδιάσειστα στοιχεία επιβεβαιώνουν πλέον, για πρώτη φορά, την παρουσία οργανικών ουσιών στο έδαφος του κόκκινου πλανήτη.
Οι επιστήμονες επιβεβαίωσαν ότι το μεθάνιο – μια βασική οργανική χημική ένωση που συνδέεται με την ύπαρξη ζωής ή τις συνθήκες για τη μελλοντική δημιουργία της – υπάρχει στην αρειανή ατμόσφαιρα.
Η προέλευσή του παραμένει άγνωστη (θα μπορούσε να είναι μία πηγή στην επιφάνεια ή να προέρχεται από το υπέδαφος του πλανήτη) και εμφανίζει έντονες εποχικές διακυμάνσεις.
Οι δύο αλληλένδετες ανακαλύψεις, παρουσιάστηκαν σε δύο ξεχωριστές δημοσιεύσεις στο περιοδικό “Science” και είναι ιδιαίτερα σημαντικές στο πεδίο της αστροβιολογίας καθώς ενισχύουν την πιθανότητα ανακάλυψης ζωής έξω από τη Γη.
Όπως εξηγούν οι ειδικοί, η συνδυασμένη παρουσία οργανικών ουσιών στο έδαφος και μεθανίου στην ατμόσφαιρα αυξάνουν τις πιθανότητες για ύπαρξη αρχαίων μικροοργανισμών στον ‘Αρη.
Τα δείγματα που συνέλεξε το γεωτρύπανο του διαστημικού ρόβερ στον κρατήρα Γκέιλ και η ανάλυσή τους από το επιστημονικό όργανο SAM (Sample Analysis at Mars) του Curiosity, αποκάλυψε μια σειρά από διαφορετικά οργανικά μόρια (i.e με βάση τον άνθρακα).
Οιπρώτες ενδείξεις για περιορισμένες ποσότητες οργανικών ουσιών στον ‘Αρη, είχαν ήδη εντοπιστεί από το Curiosity το 2015, αλλά παρέμεναν ορισμένες αμφιβολίες.
Αυτή τη φορά όμως, τα νέα δείγματα από δύο σημεία του ίδιου κρατήρα, ηλικίας τριών δισεκατομμυρίων ετών, έφεραν στο φως στοιχεία για την παρουσία αρκετών οργανικών ουσιών, εκ των οποίων ορισμένες είναι πτητικές.
Τέτοιες ουσίες, που έχουν επίσης βρεθεί στη Γη, είναι το θειοφαίνιο, το μεθυλθειοφαίνιο, η μεθανοθειόλη και το διμεθυλοσουλφίδιο.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι αυτά τα μόρια αποτελούν τμήματα άλλων μεγαλύτερων οργανικών μορίων που υπήρχαν στον ‘Αρη.
Όπως όμως διευκρινίζουν, προς το παρόν δεν είναι σε θεση να γνωρίζουν αν η προέλευσή τους είναι βιολογική, γεωλογική ή μετεωριτική.
Όμως για την ώρα δεν αποκλείουν την πρώτη και πιο ενδιαφέρουσα περίπτωση.
Όσον αφορά το μεθάνιο της αρειανής ατμόσφαιρας, οι μετρήσεις δείχνουν σημαντικές εποχικές διακυμάνσεις στις συγκεντρώσεις του.
Στο παρελθόν είχαν ανιχνευθεί μικρές ποσότητες μεθανίου στον τέταρτο πλανήτη από τον ήλιο (η Γη είναι ο τρίτος) και η προέλευσή του είχε αποτελέσει πηγή έντονης επιστημονικής διαμάχης.
Στη Γη το μεγαλύτερο μέρος του μεθανίου έχει βιολογική προέλευση (από μικροοργανισμούς), αλλά για το αρειανό μεθάνιο είχαν προταθεί και άλλες αβιοτικές εξηγήσεις, όπως η διαστημική προέλευσή του.
Τα νέα στοιχεία προέρχονται από ατμοσφαιρικές μετρήσεις κατά τη διάρκεια τριών αρειανών ετών (55 γήινων μηνών δηλαδή) που έκανε το Curiosity.
Σε αυτά, αποκαλύπτεται για πρώτη φορά ότι τα επίπεδα μεθανίου στον «κόκκινο πλανήτη» εμφανίζουν ένα έντονα εποχικό κύκλο, που κυμαίνεται από 0,24 έως 0,65 μέρη ανά δισεκατομμύριο (ppb).
Η μεγαλύτερη συγκέντρωση καταγράφεται κάθε χρόνο προς το τέλος του καλοκαιριού στο βόρειο ημισφαίριο του ‘Αρη.
Οι επιστήμονες αποκλείουν πλέον διάφορες πιθανές πηγές προέλευσης του μεθανίου και θεωρούν πιθανό ότι μεγάλες ποσότητες αυτού του αερίου εγκλωβίζονται και αποθηκεύονται στο αρειανό υπέδαφος σε κρυστάλλους με βάση το νερό.
Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, οι εποχικές αλλαγές στην θερμοκρασία του πλανήτη πιθανώς προκαλούν τις αυξομειώσεις στην απελευθέρωση του μεθανίου στην αρειανή ατμόσφαιρα.
Η βέβαιη πλέον ανίχνευση οργανικών μορίων και μεθανίου στον ‘Αρη αυξάνει τις πιθανότητες ο γειτονικός πλανήτης να φιλοξενούσε στο παρελθόν ζωή.
Το Curiosity είχε δείξει από το 2014 ότι ο κρατήρας Γκέιλ διέθετε συνθήκες κατάλληλες για δημιουργία ζωής πριν περίπου 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια – την ίδια περίοδο που στη Γη η ζωή είχε αρχίσει να αναπτύσσεται με μορφή μικροοργανισμών.
Η ζωή στη Γη χρησιμοποιεί και παράγει τέσσερα βασικά είδη οργανικών ουσιών: υδατάνθρακες, λιπίδια, πρωτεΐνες και νουκλεϊκά οξέα.
Καθένα από αυτά αποτελείται από μικρότερα οργανικά μόρια, όπως τα σάκχαρα, τα αμινοξέα και τα νουκλεοτίδια.
Κάνοντας την υπόθεση ότι μία «αρειανή ζωή» δεν θα διέφερε ιδιαίτερα από τη γήινη, οι επιστήμονες εστιάζουν πλέον την προσοχή τους στην εύρεση αυτών των πιθανών θεμελιωδών λίθων της ζωής στον ‘Αρη.
Το Curiosity («Περιέργεια») είχε σταματήσει τις γεωτρήσεις και τη συλλογή δειγμάτων τον Οκτώβριο του 2016 εξαιτίας ενός μηχανικού προβλήματος, αλλά άρχισε και πάλι το έργο του.
Το επιστημονικό ρόβερ, είχε προσεδαφιστεί στον ‘Αρη τον Αύγουστο του 2012 και συνεχίζει να ανεβαίνει αργά αλλά σταθερά στο Όρος Σαρπ – το βουνό ύψους περίπου 5.000 μέτρων στο κέντρο του κρατήρα Γκέιλ.
