Την πεποίθησή ότι η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να είναι μια πολύ επιτυχημένη οικονομία σε παγκόσμιο επίπεδο, εξέφρασε σε συνέντευξή του στο VICE Greece ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ λίγο μετά τον τερματισμό του στον 41ο ποδηλατικό γύρο «Θυσίας» ανήμερα της εθνικής επετείου της 25ης Μαρτίου, που ξεκίνησε από την Πάτρα και κατέληξε στα Καλάβρυτα. «Δεν είναι μόνο η Μύκονος, η Σαντορίνη και το σουβλάκι» τόνισε και έστειλε το μήνυμα πως οι ΗΠΑ θέλουν να δουν μια δυνατή, υγιή Ελλάδα να προχωρά μπροστά.
Ο κ. Πάιατ δήλωσε πολύ περήφανος που οι δύο χώρες διατήρησαν την ώθηση των σχέσεων μετά την επίσκεψη του Μπαράκ Ομπάμα στην Ελλάδα το Νοέμβριο του 2016 και την επίσκεψη του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στον Λευκό Οίκο έντεκα μήνες αργότερα, τον περασμένο Οκτώβριο. «Αυτό είναι ένα πολύ θετικό σημάδι για τη σχέση μας» σημείωσε.
Μιλώντας για την οικονομική κρίση στην Ελλάδα, τη συνέκρινε την Μεγάλη Ύφεση στις ΗΠΑ. «Όπως πολλοί Αμερικανοί έτσι και η μητέρα μου μιλάει ακόμα για τη Μεγάλη Ύφεση που βίωσε στα νιάτα της. Η γενιά της μητέρας μου βίωσε τη Μεγάλη Ύφεση για έναν χρόνο. Έπειτα άρχισε η ανάκαμψη. Η Ελλάδα έχει υποστεί την ίδια οικονομική αναταραχή. Όμως εσείς είστε σε κρίση 8 χρόνια. Αυτό έχει τεράστιες συνέπειες ανέφερε και υπογράμμισε: «Παρόλα αυτά η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει δημοκρατία. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία γι’ αυτό. Δεν χρειάζεται να απομακρυνθείτε πολύ για να δείτε ότι κάποιοι γείτονες σας έχουν πραγματικά προβλήματα. Με την ελευθερία του Τύπου, την ανεξαρτησία των δικαστηρίων και την υποχρέωση λογοδοσίας από πλευράς των εκλεγμένων ηγετών».
Σε ερώτηση αν πιστεύει ότι μπορούμε να δούμε μια κλιμάκωση των σχέσεων με την Τουρκία, ο κ. Πάιατ είπε ότι πολύς κόσμος του έχει εκφράσει ανησυχίες για ένα ενδεχόμενο συμβάν και προσέθεσε πως «διατηρούμε έναν υψηλό βαθμό εμπιστοσύνης στους Έλληνες ηγέτες που χειρίζονται αυτά τα θέματα». Συνεχίζοντας στο ίδιο μήκος κύματος, εξέφρασε την εκτίμηση ότι τόσο η Ελλάδα όσοι και οι ΗΠΑ θα αντιμετωπίσουν αναταράξεις τους επόμενους δύο μήνες, ενόψει της επανεκλογής του προέδρου Ερντογάν. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει εμπιστοσύνη μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ, ανέδειξε. Επίσης, είπε ότι έχουν «γραφτεί τρελά πράγματα στις εφημερίδες, όπως το “Ίμια 2″», χαρακτηρίζοντας τα εντελώς κατασκευασμένα και αναληθή.
Σε ό,τι αφορά τους δύο Έλληνες στρατιωτικούς που κρατούνται στις τουρκικές φυλακές, διαμήνυσε ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να ασχολούνται με το θέμα και ότι αυτοί οι δύο στρατιωτικοί πρέπει να επιστρέψουν στις οικογένειές τους. «Πιστεύουμε ότι είναι συμφέρον τόσο για την Τουρκία όσο και την Ελλάδα να υπάρχει μια σταθερή, συνεργατική ομαλή σχέση μεταξύ των δύο χωρών» επισήμανε.
Στη συνέχεια ο πρέσβης των ΗΠΑ εστίασε στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, τονίζοντας πως η Ελλάδα έχει μεγάλη «ήπια ισχύ», καθώς υπάρχουν πολλοί Τούρκοι που θέλουν έναν ευρωπαϊκό τρόπο ζωής. Σε αυτόν συμπεριέλαβε και την ελευθερία του λόγου, την ανοχή και τη δεκτικότητα. Παράλληλα, παρατήρησε πως οι τουρκικές επενδύσεις παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην Ελλάδα, σημειώνοντας ότι αυτό το βλέπει κανείς έντονα στη Θεσσαλονίκη.
Ερωτηθείς αν πιστεύει ότι θα υπάρξει πολύ σύντομα μια λύση του ονοματολογικού με την πΓΔΜ, είπε ότι το ελπίζει και διαμήνυσε ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να είναι υπέρ της διαδικασίας επίλυσής του ως υποστηρικτές της προόδου και όχι ως μεσολαβητές, επαναλαμβάνοντας τη στήριξή του στον ειδικό διαμεσολαβητή του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς. «Και δεν υπάρχουν πολλές εξωτερικές επιρροές που μπορούν να το αλλάξουν αυτό, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Αυτό που είναι ξεκάθαρο για μένα είναι ότι αν σημειωνόταν αυτή η πρόοδος γιατί για πρόοδο θα επρόκειτο, αυτό θα ήταν πολύ καλό για την Ελλάδα. Όπως θα ήταν πολύ καλό για τα Σκόπια». Παρατήρησε ότι οι δύο πλευρές τους τελευταίους μήνες έχουν κάνει μεγαλύτερη πρόοδο από ποτέ.
Απαντώντας σε ερώτηση για τη συνεργασία του με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, ο κ. Πάιατ επισήμανε πως είναι ο πρώτος Έλληνας πρωθυπουργός που εδώ και δεκαετίες είχε επαφή με δύο διαφορετικούς προέδρους των ΗΠΑ και τόνισε ότι τα πήγε πολύ καλά όταν ήταν στην Ουάσιγκτον τον Οκτώβριο, λέγοντας ότι έκανε μια δυνατή, θετική εντύπωση, όχι μόνο στον Πρόεδρο, αλλά και σε ορισμένους Δημοκρατικούς ηγέτες-κλειδιά στα κέντρα μελετών (think tank). Εξέφρασε μάλιστα την πεποίθηση πως ήταν μια πολύ σημαντική επίσκεψη με την έννοια ότι βοήθησε να «εκπαιδευτεί» η Ουάσιγκτον, με την ευρεία, θεσμική έννοια, όχι μόνο η ίδια η κυβέρνηση, αλλά το Κογκρέσο, τα κέντρα μελετών και όλοι αυτοί οι φορείς ότι η ιστορία της Ελλάδας δεν περιλαμβάνει μόνο πρόσφυγες και οικονομική κρίση, ότι υπάρχει ένας επιχειρηματικός τομέας που ευημερεί, ότι έχει αρχίσει η οικονομική ανάκαμψη και ότι εδώ υπάρχουν πραγματικές ευκαιρίες. «Πρόκειται για κάποιον που είναι πολύ νέος, είναι 43 χρόνων. Επομένως είναι ένας άνθρωπος που σκοπεύει να είναι μέρος του πολιτικού συστήματος για πολύ καιρό. Και ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι επίσης νέος. Θεωρώ ως παρατηρητής, είναι εντυπωσιακό να βλέπεις αυτούς τους δύο πολύ ικανούς πολιτικούς να παίζουν “σκάκι” ο ένας απέναντι στον άλλον. Επειδή είμαι βέβαιος ότι και οι δύο τους δεν ενδιαφέρονται μόνο για το τι θα συμβεί το 2019, αλλά και για το τι θα συμβεί το 2029 ή το 2039» σημείωσε.
Κληθείς να διευκρινίσει αν υπήρχε διαστρέβλωση από τα ΜΜΕ σχετικά με την τοποθέτησή του για την υπόθεση Novartis, ο κ. Πάιατ είπε πως είναι ένα ζήτημα για το οποίο προσπαθεί να είναι πολύ προσεκτικός στις δημόσιες τοποθετήσεις του. «Πρώτον, το FBI ξεκαθάρισε ότι ερευνά παραβιάσεις της νομοθεσίας των ΗΠΑ. Πέρα από αυτό, λόγω του ότι η δικαιοσύνη είναι εντελώς ανεξάρτητη, δεν γνωρίζω τίποτα για τις επικοινωνίες που έχουν οι αρμόδιοι ακόλουθοι της πρεσβείας, το γραφείο του FBI που βρίσκεται εντός της πρεσβείας με το υπουργείο Δικαιοσύνης. Αν ανταλλάσσουν πληροφορίες για κάποια συγκεκριμένη υπόθεση. Το σύστημά μας προστατεύει πολύ καλά αυτή τη διαδικασία, κάτι που είναι θετικό και είναι από τα πράγματα που κάνει τους Αμερικανούς να εμπιστεύονται τα δικαστήρια μας. Όταν ένας δικαστής εκδίδει μια απόφαση, αυτή δεν έχει να κάνει με την πολιτική, αλλά με την τήρηση του νόμου» ανέφερε χαρακτηριστικά. Όποτε αυτή η αρχή με έχει οδηγήσει στο να μην σχολιάζω δημοσίως ζητήματα όπως αυτή η υπόθεση» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Σε ό,τι αφορά την πορεία προς την αμερικανική πρεσβεία στις 17 Νοεμβρίου, ο κ. Πάιατ είπε ότι η Ελληνική Δημοκρατία είναι ζωντανή και ισχυρή και τόνισε ότι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να πραγματοποιούν πορείες μπροστά στην αμερικανική πρεσβεία αν θέλουν. Μέρος της δικής μου δουλειάς είναι να απευθύνομαι στους ανθρώπους που είναι εκεί έξω, επειδή οι ΗΠΑ έκαναν κάποιο λάθος ή επειδή πιστεύουν ότι υπάρχουν τούνελ κάτω από την πλατεία Συντάγματος, τα οποία χρησιμοποιούμε για άσκηση επιρροή στην κυβέρνηση. Έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο καλύτερος τρόπος να το κάνουμε αυτό είναι η διαφάνεια. Πιστεύω ότι έχουμε σημειώσει πρόοδο, εν μέρει επειδή ο κόσμος βλέπει τη δουλειά που έχουν κάνει οι ΗΠΑ. Πράγματα όπως η ομιλία Ομπάμα, όπως ο σεβασμός με τον οποίο έγινε δεκτός ο κ. Τσίπρας στον Λευκό Οίκο.
Πιστεύω ότι διανύουμε μια πολύ θετική περίοδο αναφορικά με τις διακρατικές μας σχέσεις. Θεωρώ ότι η Ελλάδα δεν έχει κανέναν στενότερο φίλο από τις ΗΠΑ. Και πιστεύω ότι το έχουμε αποδείξει αυτό επανειλημμένα εδώ και δεκαετίες. Αν πάμε πίσω στη δεκαετία του ‘40 όταν κατά τη γνώμη μου οι ΗΠΑ έπαιξαν πολύ σημαντικό ρόλο βοηθώντας περιοχές όπως τα Καλάβρυτα να ξεφύγουν από τα απίστευτα βάσανα που είχε υποστεί η Ελλάδα κατά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτό στο οποίο μπορούμε να εστιάσουμε αυτή τη στιγμή είναι το πού θα πάμε στο μέλλον.
Σε ερώτηση για την άδεια που χορήγησε στον Δημήτρη Κουφοντίνα το Συμβούλιο των φυλακών Κορυδαλλού, ο πρεσβευτής των ΗΠΑ εξέφρασε τον σεβασμό του στη Δικαιοσύνη στην Ελλάδα και συμπλήρωσε πως «αναγνωρίζουμε ότι τα δικαστήρια πρέπει να βγάζουν τις δικές τους ετυμηγορίες». Ωστόσο, όπως επισήμανε, «ελπίζουμε ότι όταν τα δικαστήρια και οι αρχές καταλήγουν σε αυτές τις αποφάσεις σχετικά με τον κ. Κουφοντίνα, να έχουν στο μυαλό τους ότι οι Αμερικανοί που σκότωσε για τις δολοφονίες των οποίων κρίθηκε ένοχος από κάποιο ελληνικό δικαστήριο ότι αυτοί έχουν αφήσει πίσω τους οικογένειες, παιδιά και συζύγους που ξυπνούν κάθε ημέρα γνωρίζοντας ότι τα αγαπημένα τους πρόσωπα δεν θα γυρίσουν ποτέ. Άρα η ιδέα να κάνει ο κ. Κουφοντίνας διακοπές από τη φυλακή δεν μεταφράζεται σε κάτι θετικό. Αυτό δεν θα αποτελέσει υπό οποιεσδήποτε συνθήκες το τέλος της σχέσης μας, όμως είναι κάτι για το οποίο οι Αμερικανοί και η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχουν μια σαφή θέση».
Τέλος, ο κ. Πάιατ έκανε ειδική αναφορά για τον Γιάννη Αντετοκούνμπο, λέγοντας πως είναι φανταστικός παίκτης και εκμυστηρεύτηκε πως μία από τις επιθυμίες του πριν φύγει από την Ελλάδα είναι να τον γνωρίσει. Επίσης, δήλωσε πολύ περήφανος για τις ρίζες του, στην Αθήνα και εντυπωσιασμένος ότι είναι προσγειωμένος. «Και αυτό όταν είσαι μεγάλος αστέρας του NBA, είναι πολύ εύκολο να πάρουν τα μυαλά σου αέρα» σημείωσε.
