Το Λατινικό flammula (τελευταία σημασία, «σημαιάκι ιππικού στο χρώμα της φωτιάς») θεωρείται η πρώτη λέξη που δανείστηκαν οι Βλάχοι και την μετέτρεψαν πολύ αργότερα από το 300 μ.Χ. σε «Χλάμπουρα». Θα το συναντήσουμε και ως Φλάμπουρο σε άλλες Ελληνικές περιοχές, με παρόμοια έννοια (έτσι ονομάζονταν και το βασιλικό λάβαρο των Βυζαντινών).
Πρόκειται για λάβαρο, σημαία, ενίοτε με μυτερή κατάληξη – γλώσσα, που κοσμούνταν με διάφορες χρυσοποίκιλτες διακοσμήσεις και βαρύνονταν με εθνική, πολεμική, συλλογική ή θρησκευτική αξία.
Η Βλάχικη Χλάμπουρα της Κλεισούρας είναι κατεξοχήν θρησκευτικό λάβαρο που συναντάται στις εκκλησίες της. Μια εβδομάδα πριν τα Θεοφάνεια, παιδιά της Κλεισούρας, πηγαίνουν στις Εκκλησίες και διαλέγουν τη Χλάμπουρα που θα κρατήσουν για μια εβδομάδα στο σπίτι τους κάτω από το εικονοστάσι.
Την ημέρα των Θεοφανείων τις μεταφέρουν στην τελετή του αγιασμού των υδάτων. Όταν ο Ιερέας ψάλλει το «Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου Κύριε» τα παιδιά σηκώνουν ψηλά τις Χλάμπουρες και κραδαίνοντας τις στον αέρα αναφωνούν «Κύριε Ελέησον» κατ’ επανάληψη.
Με το πέρας της τελετής, τα παιδιά συνεχίζουν να κάνουν το ίδιο για αρκετό χρόνο, βαδίζοντας στις γειτονιές της Κλεισούρας. Οι νοικοκυρές των σπιτιών τους δίνουν λεφτά.
Οι οικογένειες των παιδιών που κράτησαν Χλάμπουρα, «γράφουν» λεφτά στις Εκκλησίες του χωριού, δηλαδή κάνουν δωρεές σε αυτές. Η κάθε οικογένεια κάνει τη δωρεά της στην Εκκλησία ή τις Εκκλησίες της επιλογής της.
Μετά από λίγες μέρες, κατά τις γιορτές του Αγίου Αντωνίου και Αγίου Αθανασίου ο αγαπητός δάσκαλος και ιεροψάλτης της Κλεισούρας Γεώργιος Γκαλίτσας (με το προσφιλές χαρακτηριστικό βλάχικο όνομα Τζιόρτζιος), «φωνάζει» τα ονόματα, δηλαδή ανακοινώνει τα ονόματα των δωρητών και των Εκκλησιών στις οποίες δωρίζονται τα χρηματικά ποσά.
Δείτε φωτογραφίες από τη σημερινή τελετή των Θεοφανείων στην Κλεισούρα, στις οποίες εκτός των άλλων φαίνονται και οι Χλάμπουρες που ανεμίζουν στον αέρα τα παιδιά της μαρτυρικής και ένδοξης πάλαι ποτέ πνευματικής, πολιτιστικής, οικονομικής και εμπορικής πρωτεύουσας της Δυτικής Μακεδονίας.
Φωτογραφίες Σωτήρης – Αφροδίτη Σμιξιώτη:
