Λόγω της θέσεως της Καστορίας κατά τον Ελληνοϊταλικόν πόλεμον, όλα τα στρατεύματα εξ απανταχού της Ελλάδος μεταβαίνοντα εις το Αλβανικόν μέτωπον διήρχοντο διά Δισπηλιού και Καστορίας. Ούτω, εδόθη η ευκαιρία εις τον Καστοριανόν λαόν, με επί κεφαλής τον Μητροπολίτην του κ. Νικηφόρον, να υποδέχεται και προπέμπει ενθουσιωδώς εις το μέτωπον τα νικηφόρα στρατεύματά μας, ψυχαγωγών συνάμα αυτά διά διαφόρων αναψυκτικών, σιγαρέττων, γλυκισμάτων, κονιάκ κλπ. Ιδιαιτέρως δε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης, συνοδευόμενος και υπό του πιστού του και ενθέρμου Διακόνου Χρυσοστόμου Αποστολίδου, νυν Πρωτοσυγγέλου Ιωαννίνων, επεσκέπτετο τα Αρχηγεία των διαφόρων Στρατιωτικών τμημάτων και τους καταυλισμούς των ανδρών, εκφράζων την χαράν του διά τας νίκας και ευχόμενος εις αυτούς καταλλήλως. Ιδιαιτέρως συγκινητική υπήρξεν η στιγμή εκείνη, κατά την οποίαν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καστορίας κ. Νικηφόρος παρουσιασθείς μετά του Διακόνου του εις τον Αρχηγόν της Στρατιάς Αρχιστράτηγον κ. Ι. Πιτσίκαν, έχοντα την έδραν του εκεί ένθα εδρεύει σήμερον η XV Μεραρχία, παρέδωκεν αυτώ Εικόνα της Θεομήτορος, αποσταλείσαν αυτώ υπό του εν μακαριστοίς Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρυσάνθου, ως ευλογίαν και ενίσχυσιν εκ μέρους της Εκκλησίας της Ελλάδος εις τον Αγωνιζόμενον Εθνικόν μας Στρατόν.
Εκ παραλλήλου η Καστορία, λόγω της θέσεώς της πλησίον του Αλβανικού Μετώπου, ευρέθη εις την ανάγκην να δέχεται τους τραυματίας του πολέμου, νοσηλευομένους εις τα Δημοτικά Σχολεία και το Ορφανοτροφείον, το οποίον ο Σεβασμιώτατος είχε παραχωρήσει, ως Πρόεδρος αυτού, εις την Στρατιάν διά τον σκοπόν αυτόν, μετακομίσας τα ορφανά εις την Ιεράν Μονήν των Αγίων Αναργύρων, όπου ταύτα ευρίσκοντο εν πλήρει ασφαλεία.
Τους τραυματίας αυτούς περιεποιήθη η πόλις, με επί κεφαλής τον Μητροπολίτην και λοιπάς Αρχάς, μετά μεγάλης στοργής και αγάπης.
Ταυτοχρόνως η πόλις, εις εκάστην νίκην του Στρατού μας εξεδήλωνε την χαράν της συνερχομένη τακτικώς εις τους Ναούς και τελούσα Δοξολογίας, προεξάρχοντος του Μητροπολίτου, ομιλούντος και ευχομένου καταλλήλως.
Δυστυχώς, η χαρά αυτή επέπρωτο να επισκιασθή διά του θλιβερού γεγονότος της καταρρεύσεως του μετώπου, κατόπιν της συμμετοχής και της Γερμανίας εις τας κατά της Ελλάδος πολεμικάς επιχειρήσεις της Ιταλίας.
Κείμενο Ιωάννου Μπακάλη
Απόσπασμα από το βιβλίο του “Ιστορία της Καστοριάς περιόδου Κατοχής και Ανταρτοπολέμου (Δεκαετία 1940-1950)”.